Van Brabant die excellente cronike

¶ Dat .xxxv. capitel. Vanden derden hertoge Henrick geheten die saftmoedige

Na den tweden hertoge Henrick so wert hertoge die derde Henrick sijn sone geheten die saftmoedige. Hi was seer eerbaer, minlic ende soet int aenschouwen datmen nauwe sijns gelijc en vant. Ende was van seer hogen ende edelen geslachte van allen siden also voorseyt is. Dese Henric troude eenen alte edelen ende duechdeliken bloeme des hertogen dochter van Bourgondien geheten Aleyt. Daer aen wan hi drie sonen ende een dochter, als Henric Jan Godeuaert, ende die dochter heete Marie die was coninginne van Vrancrijcke, die getrout hadde de derde coninc Philips sinte Lodewijcx sone nae dat sijn eerste vrouwe ghestoruen was, ende hi hadt van deser vrouwen een sone gheheten Lodewijc graue van Eureux. Godeuaert die ioncste broeder hadde voor sijn gedeylte in brabant Aerschot Bierbeke Sichenen ende sinte Aechten rode ende hi was een eedel vroom here, ende hi troude een edel vrouwe, daer hi mede creech dat lant van Vyerson, daer hi aen wan een schonen sone geheten Jan ende ooc twee dochteren Ende dese edel godeuaert ende Jan sijn sone werden namaels verslagen inden vreesliken strijt van Cortrijke, dair so veel edelen bleuen dattet scade was. God vergeeft hem bi wiens sculde die strijt toe quam. etcetera.

¶ Sijn outste dochter gaf hi te huwelijke den graue van Harcout, ende gaffer mede tlant van Aerschot ende van Bierbeke. Van desen geslachte vander eender siden is gecomen die here van Croy nv leuende. Ende sijn ander dochter die troude den graue van Loon ende gaffer mede tlant van Sychenen ende sinte Aechten rode. Ende hi wan an haer een dochter die namaels troude den graue van Gulick, twelc marcgraue Willem van Gulick namaels vercochte den here van Schoonvorst

¶ Dye voorseyde hertoghe Henrijck die derde en screef hem niet alleen hertoge van Lothrijcke also sijn voor vaders gedaen hadden, mer ooc so screef hi hem hertoge van Brabant, twelck hi al dede om onderscheyt te maken tusschen die hertogen van neder Lothrijke daer Brabant in besloten is, ende die hertoge van Lothrijcke op de Moesele datmen in die walsche tale heet loreyne Ende al ist dat beyde deser hertogen landen in lothrijke comen, nochtan hoort den titel van Lothrijke bat toe den hertoge van Brabant dan den hertoge van Loreynen, also Segebrecht van

[fol. 118v]

Gemmelours scrijft in zijn cronike Want bi hertoge Goseloens tide van Ardennen so sterf sonder manlick oor Frederick die hertoghe vanden lande opter Moeselen was Ende doe creech Goseloen ooc dat lant opter Moeselen dat nv Loreynen heet, ende besat also beide die landen. Mer na sijn doot wertet weder van een ghescheyden, want dat lant opter Moeselen wert ghegeuen eenen here die Aelbrecht heet, die namaels van Goseloens sone Godeuaert doot gheslagen wert. Daer na wert dat selue lant gegeuen Gheraert van Elsaten die met sijnen nacomeren behielt den name van Lothrijcke al wast tonrechte. Van Godeuaert Goseloens sone ende van sijnen nacomeren, als Godeuaert van Billioen. etcetera. is voorseyt int .xxvij. ende .xxix. capittelen

¶ Jtem ooc scriuen hem die hertoghen te rechte hertogen van Brabant, want die name veel ouder is dan Lothrijck Mer Lothrijck wert voor geset want een eertshertochdom is Ooc ist een dele van wilen groot Lothrijck twelc een conincrijcke was ende heuet sijnen name van coninc Lotharis van Vrancrijcke.

¶ Hertoghe Henrick voorscreuen regneerde .xiij. iaer ende regeerde sijn landt wijslick ende doen sterf hi int iaer .M.CC.lx. ende wert begrauen te Louen in dat clooster vanden predicaren twelc hi had ghesticht ende gefundeert Ende sijn vrouwe Aleyt wert namaels oock daer begrauen bi haren man. Ooc so stichten si in haren leuen dat clooster van tshertogen dale bi Oureghen, ende sijn nonnen vander predicaer ordene

¶ Ontrent desen iaren so hielt paus Gregorius die .x. dat consilie te Lyons in vrancrijcke. daer waren .v.C. bisscopen .lx. abten ende andere prelaten omtrent .M. Daer quamen ooc Griecken ende Tartaren

¶ Na dees hertoghen Henrijcx doot leefde vrouwe Aleyt langhen tijt, wijslic tlant regerende want al haer kinder ionck waren, ende hair outste sone was onbeset van sinnen ende onbequaem om tlant te regeeren So dat die edelen ende den raet vanden lande acht iaren na hertoge Henrijcx doot aen namen ende kosen den middelsten sone gheheten Jan om hertoghe te sijn. Ende daer nae wert Henric die outste broeder so onderwesen dat hi hem begaf in een abdie in Bourgondien daer hi werde monick Twelc meest toe bracht die heere van Mechelen geheeten die grote bartout die een wijs ende vroom here was. Hi was alle den raet van vrou Aleyt die hertoghinne die dat lant langhen tijt wijslijken regeerde ende van schaden hoede

¶ Hier wt spruyte groten twiste tusschen Louen ende here Aerden Bernaygen heere van Weesmael met somige ander op deen side, ende den voorscreuen here van Mechelen op dander side. Want die van Louen wilden seggen dat niet redelick en was datmen den outsten sone (al was hi dom van sinne) van sijn vaderlike erue berouen soude, want men hem goede regeerders hadt mogen toeschicken Ende si en wilden Jan voor genen here kennen. ia si sloten voor hem ende voor sijn moeder die poorten vander stadt Ende op een tijt quam die heere van Weesemael metten Louenaers in die heerlicheyt vanden here van Mechelen om hem scade te doen Mer des heren van

[fol. 119r]

Mechelen lieden werden des geware ende maecten hem sterck ende wederstonden die van Louen soe datter seer geuochten was, mer ten lesten werden dye van Louen verwonnen ende ghescoffiert mits dat den heere van Mechelen hulpe quam van ander steden. Daer so bleef hertoghe Jan gheweldich hertoghe Dit gheschiede int iaer .M.CC.lxviij.

¶ Jnt iaer ons heren .M.CC.lxxvi. op onser lieuer vrouwen dach in die vasten, ende was doe die goede vridach, so beuiel ende baerde die grauinne van Hennenberch .ccc. ende .lxv. kinderen die alle volmaect van leden waren. Dese grauinne heete Machtelt ende was van seer edelen geslachte, want coninc Willem van romen graue van Hollant was haer broeder, ende hertoge Henric van Brabant was hair oom van smoeders wegen ende bisscop Otte doopte alle dese kinderen in een becken, ende die knechtkens worden gheheten Johannes ende die meyskens Elizabeth. Ende so gering als si waren gedoopt storuen si allegader mit haer moeder de grauinne, ende worden alle gelijc begrauen te Loosdunen in Hollant int cloostere daer dit gheschiede, alsmen noch huyden des dages sien mach in haer hystorie ouer dat graf ghemaect