Ad Interim. Jaargang 4

[p. 131]

Terra incognita

fragment

Wanneer dit land mij op den duur benauwt
Met rechte sloten en met groene weiden,
- Ik kon het landschap jarenlang belijden
Tot het te zeker werd, te zeer vertrouwd -

Dan kies ik mij een weg die 'k nimmer ging
En zoek onder een heter zon naar streken
Waar weinig anderen zijn heen geweken
En de insectenplaag herinnering

Niet bijtend is. En op een morgen,
Wanneer de zee nog huivert van de nacht,
Een vogel kruist erboven, roept mijn wacht
Met angst en hoop: Terra incognita, terra incognita.

Dor is het strand waarop de golven vloeien.
Traag ademt in een matte droom de lucht.
Geen vogel rept de vleugel, geen gerucht
Is hoorbaar dan een kabblend stoeien

Van golven aan de zijde van mijn boot.
En ik drijf langzaam naar een stille kreek
Om er te landen. Er groeien palmen en het leek
Of voor mijn riem een witte vogel vlood.

Het water is er helder; wanneer ik staar
Naar vreemde vissen die er traag bewegen,
Zie ik mijn ogen in hun schubben beven
En word mijn handen in een wier gewaar.

En ik voel plotseling hoe de felle jaren
Die ik in lust en liefde heb doorgebracht,
Vergleden zijn als vissen in de nacht
Om zich weer onderzees te openbaren,

[p. 132]

 

Niet in de ogen die onaangetast,

 

De handen die nog traag als wieren bleven,

 

Maar in de lippen, waaromheen kwam zweven

 

Een bittre lach, steeds zeldener te gast.

 

 

 

Dan, als het water rimpelt wordt mijn aandacht

 

Getrokken door de roep van een flamingo,

 

Schel en onvertrouwd. Er is gesuis

 

Van vleugels in de lucht en onverwacht

 

 

 

Komt er meer wind. Aan land zie ik een stad,

 

Waarop de zon in witte huizen blinkt,

 

Een stad die zich aan hete zon bedrinkt,

 

Als was zij voor geen ander doel gebouwd.

 

 

 

Terwijl ik stil sta op het gele zand

 

En zie dat aarzlend ebt mijn boot naar zee,

 

Voel ik een schromelijk verdriet nu 'k weet,

 

Dat ik zal moeten blijven in dit land

 

 

 

En de herinnering aan wat ik deed,

 

Die 'k van mij afgeschud had als een wade

 

Komt weer terug met pijnigende schade.

 

Mijn hart krimpt samen in de greep van leed.

 

 

 

Ik vraag mij af: Is dit de wilde droom

 

Die vaker voerde naar bizarre kusten,

 

Ging ik vermoeid en aangedaan te ruste

 

En vond 'k een zijtak slechts van Lethe's stroom?

 

 

 

Maar maakt het uit, of ik te dromen ging,

 

Of dat ik door de wind hierheen gedreven,

 

Vergeefs getracht heb om mijn zeil te reven

 

En in een moe vaartuig verloren ging?

 

 

[p. 133]

 

Wij gaan zo vaak op onze dromen scheep

 

Om op een barre werkelijkheid te stranden,

 

Maar als de avond in de lamp gaat branden,

 

Voert ons een nieuwe droom naar nieuwe streek,

 

 

 

Tot na een nacht, te heet en te benauwd,

 

Gezwalpt door golven van een wilde koorts,

 

Wij huivrend waken als de morgen gloort

 

En onze kamer vriendlijk en vertrouwd

 

 

 

Geworden is. Wat rest er van de nacht

 

In 't eerste zonlicht? 't Opgeslagen boek

 

En hoofdpijn, weermoet, als de vloek

 

Van koorts en wijn. Zo blijft de macht

 

 

 

Van werklijkheid en droom steeds wisselend,

 

Een kansspel waarvan geen de kans kan raden.

 

En geen bleef aan de tafel zonder schade,

 

Doch hij die wegsluipt doet het aarzelend.

 

 

 

Jan Spierdijk