Ad Interim. Jaargang 2

[p. 186]

Frans Muller
Sint Franciscus en de muggen

In de woonst der broeders nabij de Portiuncula, even buiten Assisië, onder de klare sterrenpracht van den Noord-Italiaanschen zomerhemel, lag Sint Franciscus te bed en poogde vruchteloos, in slaap te geraken.

Al eenige malen was hij opgestaan en had hij, geknield voor zijn krib, waarachter zich tegen den glanzenden kalkwand het zwarthouten kruisbeeld strak afteekende, de litanie der Lieve Vrouw gebeden, haar met vele dichterlijke fantasieën verrijkend, tot hij van vermoeienis niet één schoon zinnebeeld meer voor Gods mysterieuze Moeder wist te bedenken.

Maar toen hij daarna, uitgeput op zijn krib neergevallen, meende nu wel oogenblikkelijk in een loodzwaren slaap te zullen verzinken, was daar opeens de natuurlijke belaagster van 's menschen nachtrust...... de mug.

Deze had zich, met de hardnekkigheid aan haar soort eigen, het blankbeschenen voorhoofd van den Heilige tot pleisterplaats gekozen en telkens als de magere, witte hand met een wrevelig gebaar naar het gelaat werd gebracht, vloog zij eenige seconden kwaadaardig gonzend het kleine vertrek rond, om dan weer onverstoord op dezelfde plaats neer te strijken.

Tenslotte kon zelfs de lankmoedige Franciscus deze kwelling niet langer verduren en hij besloot de mug te overreden, hem met rust te laten.

‘Zusterke mug’ ving hij vriendelijk aan, ‘den geheelen dag heb ik gepreekt en gebedeld om aan de armsten onder de menschen het dagelijksch brood te verschaffen. Reeds om half zeven vanmorgen stond ik op den preekstoel van de Santa

[p. 187]

Maria degli Angeli en om negen uur vanavond was ik nog te vinden in het krot van den blinden Filippo Castegna, om hem de etensresten te brengen van den disch der rijke signora di Giuliano. Gunt gij mij na zoo'n vermoeienden dag den slaap der rechtvaardigen niet?’

Eerbiedig doch vastberaden zette de mug zich op het reukorgaan van den Sint en antwoordde gevat:

‘Broeder Franciscus, gansch den dag hebt gij gezwoegd om aan Gods schepselen het noodzakelijk voedsel te kunnen schenken, gelijk dat God van U vraagt, maar waarom dan wilt gij óns dat noodzakelijk voedsel onthouden? Zoo gij de vogels bemint, daar zij naar Gods bestel schoon zijn van vormen en vederdracht en lieflijke muziek maken, zult gij toch ons om onze, ik geef het toe, wat schriele vormen en eentonige muziek geenszins verachten mogen, immers, het is dezélfde God, die wil dat wij zóó zijn!’

En als om aan haar betoog kracht bij te zetten, prikte zij kordaat in den neus van den Sint en begon te zuigen.

Reeds had de Heilige zijn van uitputting trillende hand opgeheven om het hinderlijke insect te verjagen, toen hij, speurend naar het kwetsbaar wezentje, plotseling een warm gevoel van medelijden in zich gewaar werd. Een liefde doorstroomde hem, liefde voor dit armzalige, door eenieder miskend schepseltje, zoo weerloos, dat er wás gelijk zijn armen en behoeftigen er wáren en niemand wilde het verstaan, dat zij er wezen móésten, maar eenieder haatte en vervolgde hen, zoodat zij voortdurend in onzekerheid leefden en in den angst van te zullen sterven.

Hij zou niet Sint Franciscus zijn geweest, de matelooze minnaar, de begeesterde, zoo hij nu niet met één ruk het beddek van zich had afgeworpen

[p. 188]

en daar lag, zoo naakt als op den dag dat hij zich van Pietro Bernardone, zijn vader, had vrijgemaakt, om zich aan God te geven.

Bij dit spontaan gebaar was de mug, die op de goede uitwerking van haar woorden maar matig betrouwde, en het eene oog bij haar werk, met het andere den Sint achterdochtig had gadegeslagen, verschrikt opgevlogen. Toen echter de edelmoedige bedoeling ervan tot haar doordrong, cirkelde zij nog even rond met de besluiteloosheid van iemand, die onverwachts voor een groote keuze wordt gesteld, terwijl zij haar talloos kroost toeriep:

‘Kinders, komt allen snel naar hier, want hier kunt ge zuigen naar hartelust zonder gevaar van er het leven bij in te schieten!’

De muggen, parasieten als zij van nature nu eenmaal zijn, kwamen haastig van alle kanten aangezwermd en zelfs de mug, bezig op de bolle, bloedrijke wang van den vadsigen broeder Juniperus, slapend als een os, keek argwanend naar de vlezige hand, goedig als een kinderhand, uitgespreid op het dek en koos het zekere voor het onzekere.

In het allereerste moment was Franciscus verrukt van zijn eigen wit lichaam, dat in de klaarte van den nacht wel een marmeren beeld geleek, maar weldra werd hem het geprik en gejeuk zóó ondragelijk, dat hij de oogen sloot en poogde zijn gedachten af te leiden, door met zijn helle, begeesterde stem een loflied tot God te zingen, tot God, die de muggen geschapen heeft om de menschen liefde en verdraagzaamheid te leeren......

En ziet, al zingend sliep hij in en in den droom zag hij het lelieblank lichaam van Jezus aan het kruis, omzwermd door muggen, en waar zij zich neerzetten verschenen bloedroode plekken, wonden werden het......

Maar opeens waren het geen wonden meer,

[p. 189]

doch purperen bloemkelken, die openbloeiden aan het Goddelijk lichaam, en ook geen muggen waren het meer, die er omheenzwermden nu, maar beien......

Extatische verukking kwam over het gelaat van den Sint bij dit aanschouwen, want de bloemen en de beien had hij zeer lief.