Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Bavius Voorda]

VOORDA (Bavius), oudste zoon van Jacobus Voorda, (die volgt) werd den 1^sten Julij 1729 te Franeker geboren.

De vader zelf nam de taak der opvoeding van zijn zoon op zich en was ook zijn leidsman, toen hij zich van 1746 te Utrecht bevond om in de regten te studeren. Na nog een jaar het onderwijs van Tib. Hemsterhuis J.C. Rückert en A. Weiss te Leiden genoten te hebben, keerde hij naar Utrecht terug, waar hij den 30^sten September 1751, na het verdedigen zijner Dissertatio de Vadimonio, doctor in de regten werd. Terstond begaf hij zich nu naar Leeuwarden, waar hij zich als advocaat vestigde. Vier jaren later werd hij in plaats van Trotz tot hoogleeraar in de regten te Franeker benoemd en hield aldaar den 2^den Sept. 1755 zijn oratio inaug. de vinculo quod inter Theoreticum et Practicum juris studium, intercedit non solvendo.

In 1765 werd hij te Leiden benoemd tot opvolger van

Gerlacus Scheltinga, nadat Herm. Cannegieter dien leerstoel had afgeslagen en den 24^sten Junij aanvaardde hij zijn ambt met eene or. plus esse praesidii in bonis jureconsultis quam in ipsis legibus. Tweemaal, in de jaren 1769 en 1781, bekleedde hij aldaar den post van rector en legde dien in 1769 neder met eene or. de Aemilio Papiniano seu Icti et viri optimi forma in Aemilio Papiniano spectata en in 1781 met een or. de Sapientia Regis quondam Hebraeorum sapientissimi juridica. In 1776 deed hij eene reis door Frankrijk en bezocht Parijs, Lion en andere steden. In het jaar 1788 werd hij, wegens door hem gemaakte zwarigheid tegen de toen gevorderde politieke verklaring, met behoud nogtans eener behoorlijke jaarwedde, door Curatoren van zijn post ontzet; welk ongelijk kort na de omwenteling van 1795 hersteld werd. Hij hervatte nu den 7^den Mei zijne vorige waardigheid met eene or. de libertate sentiendi dicendique Jureconsultis proprea et in Papiniano spectata. Hij overleed den 9^den Julij 1799. Zijn af beelding is door Th. Koning gegraveerd en later door R. Vinkeles voor het Vervolg op de Vad. Hist. van Wagenaar.

Zijne schriften zijn:

Diss. Jurid. de Vadimonio Traj. ad Rhen. 1751, 4^o. ook in Fellenberg, Jurisprud. antiq. T. II. N. XI. De inhoud er van vindi meu bij Schott, un parteyische Kritik. T. IV, p. 5, p. 265 volgg. Haubold noemt deze oratie in Epicrisi ad Heinecci Antiquitates p. 949, klassiek.

Oratio de arte legislatoria ex tabulis Romanorum decem viralibus comparanda, publicc dicta Franequerae. Cal. oct. 1762 quum magistratu academico abiret. Franeq. 1763 4^o. door Richter in notis ad Fabricii Bibl. Graeca. T. II. p. 36 (ed. Harlesü) geprezen.

Oratio inauguralis qua docetur plus esse praesidii cet L.B. 1765, 4^o. Zie over deze or. Bibliothèque des sciences et des Beaux Arts. T. XXIII, S. I, p. 579.

Papinianus, seu optimi Jcti cet L.B. 1770, 4^o. Met een Lat. gedicht, van Wetstein ook te en vinden diens Carmina p. 94, seq.

Jani à Costa Praclectiones ad illustriores quosdam titulos locaque selecta Juris Civilis. Edidit notisque illustravit Bavins Voorda L.B. 1773, 4^o. Voorafgegaan door een Epistola ad Meermannum.

Jo. Beucker, Rerum in supremum Frisiorum curia Judicatarnm fasciculus. Contulit ad autographum, emendavit, notisque necessariis et praefatione Belgica instruxit ejuss exo filia nepos Bavius Voorda. Leov. 1782, 4^o.

Oratio de Sapientia Regis cet. L.B, 1782, 4^o. geprezen in Bibl. Belg. T. II, p. 546.

De crimineele ordonnantie van koning Philips van Spanje taatsten Graaf van Holland, ten dienste van zijne Nederlanden uitgegeven Fransch en Nederduitsch naar de oorspronkelijke drukken van den jaare 1573. Verzeld. van eene verhandeling over het verstand van de ordonnantie op den stijl van procedeeren in Crimmineele Zaken. Mitsgaders van Aanteekeningen door Mr. B. Voorda, Leiden 1792. Over dit werk zelf.

Algem. Vaderl. Letteroeffen. 179, N. 7, p. 293. Briefwisseling van Rechtsgeleerden over de aanstaande Nederl. Wetgeving. D. IV, bl. 338.

Van der Linden, Rechtsgeleerd. Praktikaal en koopmans landboek. B. III, D. 2, Sect. 2 § 1 not 1.

Thesium Controversarum juxta Seriem Digestorum Decades octo et vigenti. Accedit Dissertatio ad L. VII § 1. Dig. Soluto natrimonio, etc. nec non Lectionum Tullianearum liber singularis. L.B. 1796, 8^o.

Zie Kunst en Letterbode N^o. 7797, N. 163 Comment. Societ. philol. Lips. a Beckio curatis, T. I, P 1, p. 136, Sq.

Verhandeling over het krijgsgerigte der Friesche en Nassausche Regimenten, regt houdende te Leeuwarden, geschreven door een Friesch Heer aan zijnen vriend in Holland, 1774.

Aanmerkingen op Overijsselsch stedelijke bezwaren, vooral die van Zwol, door v, A. Hollandus, 1786.

Hij bewerkte en had reeds voor het grootste gedeelte voor de pers gereed gemaakt:

Oud Nieuws of Missieve van Z.D.H. Willem V aan de Heeren Staten Generaal van den 17^den Jan. 1780 over de vermeerdering van Land- en Zeemagt over de bepaalde of onbepaalde convoyen en over de gewapende Neutraliteit en verzeld van aanteekeningen en ophelderingen van voorzeide Memori.

Zie Saxe, Onom. T. IV p. 134; Vriemoet, Ath. Fris. p. 874; Te Water, Appendix Narrationis de rebus prosperis et adversis Acad. Lugd. Batav, p. 134; seqq. Haubold, Inst. Jur. Rom. liter.; Baur, HWb.; Neue Gelehrte Europa p. 891-894; Paquot, Mem. T. VIII, p 248, 249; van Kampen, Gesch, der Letteren D. II, bl. 319; Verzameling van Placcaaten, Resolutien en andere stukken, betrekking hebbende tot de gebenrtenissen in de maand September 1787 en veruolgens in het Gemeenebest. der vereenigde Nederlanden voorgevallen, D. VII bl. 309, D. X, bl, 118-162; Vaderl. Hist. ten vervolge op Wagenaar, D. XX, bl. 292; D. XXX, bl. 20 volgg. D. XXIII, bl. 189, 241; v. Doorninck, Anon. en Pseud. N. 64; 5916; Nieuwenhuis, Woordenb. d. Zamenl; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. portr.; Siegenbeek, G.d.z.H., D. I, bl. 283, 323, 341, 342; D. II, bl. 213, 214; Schotel, L.H.