Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 17. Eerste stuk

[Jacobus Sceperus]

SCEPERUS (Jacobus) te Amsterdam geboren, werd in 1633 predikant te Oostzaan en in 1638 te Gouda, waar hij in 1678 stierf. In 1665 meende hij met vele ingezetenen dezer landen, dat 's lands zaken niet voorspoedig konden gaan, ten zij men den prins van Oranje tot de waardigheden zijner voorouderen verhief. Hij deelde zijne meening opentlijk van den predikstoel mede, op eenen bededag door 's lands Staten, weinige dagen nadat de vloot, onder den admiraal de Ruiter was in zee geloopen, uitgeschreven. De hatelijke bewoordingen en vergelijkingen, welke hij zich bij die gelegenheid liet ontvallen, werden door de regering van Gouda zoo euvel opgenomen, dat zij, om haar ongenoegen te toonen, te rade werd, den onbezonnen kerkleeraar te straffen met het tijdelijk inhouden der bezoldiging, die hij van de stad trok. Hij was een vurig ijveraar tegen de Remonstranten. Dit blijkt ook uit de volgende regels uit een gedicht van zijn ambtgenoot Bernhardinus Moor, door A. Montanus in het latijn vertolkt:

‘Die onlanx dwers door 't spits der Remonstrantse vonden

Te midden door het breyn van tArmijaens beleyd,

Zoo moedigh heenen streefd', dat wie sich onderwonden

Te twisten met dees helt, met dese schranderheyt,

Sich haest vermeestert sach, en overwonnen.’

Zijn zoon Jacobus Sceperus, in 1678 predikant te Reewijk, werd in 1685 afgezet.

Hij schreef:

Verbaesde verwonderingh der Castilianen, en danckbare vreughde der Vereen. Nederlanders over het innemen van ... Hulst en desselfs .. sterckten .. door .. Frederik Henrick. Int korte voorgestelt op .. 22 Nov. 1645 in de danckzegginge .. Door J. Sceperus .. uyt de woorden van den 126 Psalm vs. 3, 4. Ter Goude 1646. 8^o. Met opdragt aan den prins en een lat. gedicht.

Nederlands geheugenis over de eeuwigdurende vreede, uit Deuter. IV. v. 9. Amst. 1650. 8^o.

Manasse tegen Ephraim, d.i. Engelandt teegen Hollandt, matig oogensalve voor hun beyden. Uytgeg. door J.S.A.P.G. Den tweeden druck .. vermeerdert. Amst. 1653. 4^o. Den derden druck .. 1653. 4^o.

De netten der vleijers ontdeckt. Amst. 8^o.

Den laetsten steen ofte sluytsteen aan de Nederlandse Republiek. Ter Goude 1655. 8^o.

Ephraim met Juda, d.i. Engelant met Hollant, toonende dat de Vereeniginge van alle evangel ... vorsten, staten en kercken, een middel is om tot niet te maecken het moortverbond der Papisten. 1655.

Geschenck op geseyde St. Nicolaes avont aen alle ingesetenen van Gouda, welcke Godts woort in waerheyt nevens haer zaelicheyt lieffhebben en betrachten. Gegeven door J.S. Gouda 1658.

Afscheyd predicatie van Oost-Zaanen. 8^o.

Pilatus bloedbad. 8^o.

Tegen de articulen der Remonstranten. 8^o.

Chrysopolerotus d.i. Goutsche vraeger over de vijff articulen der Remonstraten, beantwoort door Poimaenius, op aenleydinge van Philaletes, te saemen gestelt door J.S. Amst. 1661. 8^o. Hiertegen schreef van Limborch eene Korte Wederlegginge enz.

Chrysopolipoimeen d.i. Goutsche herder, verdedigende Chrysopolerotum d.i. Goutsche vrager, tegen de drijvingen van Phil van Limburgh etc. Tsamengesteld door J.S. Amst. 1662. 8^o.

Bacchus. Der ouden en huydendaegschen dronckeman: ontdeckt uyt de Heydensche Historien; onderricht uyt de Heylige Schriften. Gouda 1663. 8^o.

De Chaldeen en Babyloniers onder den voet van den Koning aller Koningen. Amst. 1673. 4^o.

Schatbocck voor kranckbesoekers. Amst. 1671. 4^o.

Zie Aitsema, Saken van Staat en Oorlog, D. V. bl. 483; Wagenaar, Vad. Hist. D. XIII. bl. 155; Loosjes, Zaanl. dorpen, bl. 52; Rogge, Bibl. der Contrarem. geschriften, bl. 91; Navorscher, D. XV. bl. 72, 116, 135, 165; Muller; Godgel. boeken, bl. 106, n^o. 984; Abcoude, Naamr. D. I. bl. 321; Kok; Soermans, Kerk. Reg. bl. 65; De Paauw en Veeris, Kerkel. Alphabeth, bl. 178.