Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 14

[Richeus van Ommeren]

OMMEREN (Richeus van) werd den 12 December 1757 te Leeuwarden, volgens Nieuwenhuis in 1578 te Amsterdam, uit burgerouders geboren. Naauwelijks had hij zijn zevende jaar bereikt, of deze zonden hem naar de latijnsche school, waar hij het onderwijs van den bekwamen Valentijn Slothouwer genoot. Vervolgens bezocht hij de hoogeschool te Franeker, waar hij de lessen van Wassenbergh en Schrader bijwoonde. Deze laatste boezemde den jongeling liefde in voor de latijnsche poëzy. Hij had hier voor een gelukkigen aanleg, blijkens zijne in 1778 nog als student te Franeker uitgegeven Sylvae sive Lusus Juveniles. Te gelijk met hem studeerden te Franeker H. Bosscha en J.A. Nodell, met welke hij vriendschap sloot. Na voleindigde studien ontving hij eene benoeming tot praeceptor aan het Gymnasium te Zwolle, dat toen onder het bestuur van J.P. de Medenbach Wakker stond. Twee jaren later (1780) werd hij rector te Dokkum en drie maanden daarna te Amersfoord, waar hij in December van hetzelfde jaar zijn ambt aanvaardde met een carmen elegiacum de immensa damnorum et miseriarum serie, quae ex juventute in otio et voluptate transacta proveniunt. Kort daarna werd dit met een voor- en narede in het licht gegeven.

Gedurende zijn verblijf te Amersfoort trad hij in het huwelijk met Ida Santinck, en gaf hij bewljzen dat hij steeds voortging in het beoefenen der poëzy. Hij vervaardigde namelijk een Elegia consolatoria ad amicum suavisisimum Hermannum Buosscham deobituxoris, in 1782 met Bosschaas Elegia ad Ommerinum, de illo obitu in het licht verschenen, en een Epicedium, gewijd aan de nagedachtenis van zijnen leermeester J. Schrader, dat met andere lijkdichten in 1784 door Wassenbergh achter zijne Laudatio funebris J. Schrader is gevoegd. Dit lyrisch gedicht, een gelukkige navolging van Horatius, bragt hem in kennis met den beroemden dichter en letterkundige Hieronymus de Bosch, op wiens aanbeveling hij tot rector van het Gymnasium te Amsterdam werd

benoemd. Te gelijker tijd ontving hij ook een heroep naar Rotterdam, en boden die van Amersfoort bem aan zijn inkomen te verdubbelen, hem den titel van hoogleeraar en zitting in den raad te geven, doch beide aanbiedingen sloeg hij af en deed in 26 Maart 1784 zijn intrede met een uitstekende Oratio de prudenti veterum poëtarum lectione, optima vir tute altrice, in proza (Amst. 1785 4.), later door den hoogleerraar Siegenbeek op nieuw in het licht gegeven. Deze behoorde tot de uitstekende leerlingen van van Ommeren en gaf een blijk van zijne hooge achting voor zijn leermeester door de uitgave van diens Carmina et Oratio Lugd. Bat. 1827, voorafgaan door zijn levensberigt. In zijne ledige uren bleef van Ommeren de beoefeuing der latijnsche dichtkunde voortzetten: en er zijn verscheiden vruchten van zijnen geest, die den stempel zoowel van genie als van bekwaamheid dragen. Onder deze behooren o.a. een Ode, in 1790 bij Didot, in alcaïsche voetmaat, en in 36 coupletten uitgegeven (Ode ad Gallos, Paris. 1790), welke ten onderwerp had, de eerste verbindtenis in het veld van Mars, en waarin men hem de voetstappen van Meoaenas gunsteling ziet drukken, welke hij nog in een ander soort van gedichten, in de Brieven namelijk, gevolgd heeft, die door hem zijn uitgegeven onder den titel: Epistolae Horatiana ad Jacobum Hooft, de nativitate fllioli. Zijne bijzondere voorliefde voor Horatius blijkt ook uit zijn Quintus Horatius Flaccus als mensch beschouwd, Amst. 1789 8, (ook in het Hgd. Horaz, als Mensch und Bürger von Rom, dargestellt in zwei Vorlesungen. Aus dem Hollandischen von L. Walch. Nebst einem critischen Anhang von Herrn Hofrath Eichstädt. Leipzig 1802), waarin hij met niet minder oordeel dan geleerdheid de nagedachtenis van den dichter tegen de lasterlijke aantijgingen verdedigt, waarmede men zijne zedelijkheid en vaderlandsliefde had zoeken te bezwalken. Marron, Hoeufft, Peerlkamp en Siegenbeek hebben met hoogen lof van de verdiensten van van Ommeren als latijnsch dichter gesproken.

Zijne gedichten zijn meest alle verspreid, enkele in de Delitiae poëticae van van Kooten opgenomen. Geschiedkundige opstellen van zijne hand vindt men in de Mnemozyne van Prof. Tydeman en in de Bibliotheek van oude Letterkunde, waaraan hij medewerkte. Volgens Nieuwenhuis zijn zijne Nederduitsche en Latijnsche werken in 1797, onder opzigt van Hier. de Bosch en M.C. van Hall, bij P. van Hengst te Amsterdam uitgegeven doch Siegenbeek gewaagt hier niet van in zijn Epistola ad D.J. Lennepium vóór zijne uitgaaf der verstrooide Carmina van van Ommeren. Hoeufft vermeldt nog zijn Elogium Egberti de Vrij Temminck. Hij arbeidde aan eene nieuwe uitgave der Argonautica van Val. Flaccus, toen hij 6 Januarij 1796 overleed.

Twee jaren te voren verloor hij zijne vrouw, die hem drie kinderen schonk. Afzonderlijk verschenen zijne. Redevoering bij de bevordering der Latijnsche schooljeugd op den 3e van grasmaand (1795), i. de N.Z. Capel te Amsterd. uitgespr. gr. 8, en Anthologia poëtica in usum Gymnasii Amstelodam. Amst. 1793 12. Tot zijne leerlingen behoorden Kemper, D.J. van Lennep, Siegenbeek, Jer. en Abr. de Vries, Urselius en anderen.

Zie Siegenbeek Narratio de Vita R.v. Ommeren vóór de uitg. van diens Canmina etc. Hoeufft, Parn. Cat. Belg. p. 250; Peerlkamp, Poet. Cat. Neerl. p. 531, 532; J. de Vries, Redev. over R. v. O. in Vad. Letteroef. 1833, D. II. bl. 145, 193; Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, van Kampen, Bekn. Gesch. d. Nederl. Letterk. en Wetens. D. II, bl. 566, D. III, bl. 241; Collot d'Escury, Holl. roem, D. IV, (I) bl. 46. Magasin Encyclop. T. VI, p. 89. Nouv. Biogr. Gener. i.v.; Adelung en Rotermund, Int. Bl. der A. L. 1796, p. 826; Alg. Litt. Zeitung, 1791, p. 172, 569, folgg. Bibl. Hultm. N. 21926, 23073, 23375, 23387, 23789; Navorscher D. II, bl. 214.