Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 13

[Simon Hendrik van der Noordaa]

NOORDAA (Simon Hendrik van der) werd den 16 April 1793 te Heekelingen geboren. Zijn vader Simon van der Noordaa, uit een deftig Leydsch geslacht gesproten, was achtereenvolgende evangeliedienaar te Heekelingen, Vuren en Dalem, en eindelijk te Dinther, Heeswijk en Nestelrode, waar hij den 12 Januarij 1826, in 63-jarigen ouderdom ontsliep. Zijne moeder heette Flora Theodora Verploegh. Het eerste onderwijs ontving hij te Leyden en te Spaarndam, later werd hij ter schoole besteld te Maastricht, waar hij zich niet alleen een grondige kennis van het Fransch maar ook eene voldoende der Latijnsche taal eigen maakte. Deze laatste stelde hem later tot vele belangrijke nasporingen in staat. Eerst was hij eenigen tijd bij een notaris te Leyden werkzaam, en in 1810 begaf hij zich met hetzelfde oogmerk naar Dordrecht, waar hij spoedig warme vriendschap sloot met vele

toen levende beroemde kunstenaars en letterkundigen, zoo als J.C. Schotel, J.C. Bendorp, J. Schouten, J. Smits Wz., P.S. Schull en meer anderen. Eenigen tijd daarna werd hij aangesteld tot commies griffier der Regtbank en griffier der beide vredegeregten, welke ambten hij tot in jare 1840 waarnam, gelijk daarna die van commissaris van politie en waterschout tot aan zijn dood.

Gloeijende van liefde voor zijn vaderland, gordde hij zich meermalen voor hetzelve vrijwillig aan, de eerste maal in 1813, toen hij als luitenant van den landstorm tegen de Franschen optrok, waarvoor hij in 1819 de zilveren medaille ontving; de tweede maal in 1815, toen hij zich voegde bij de vrijwillige jagers te paard, met welke hij in Frankrijk en tot binnen Parijs trok. Gedurende vele jaren was hij bijna aanhoudend medebestuurder van het Departement Dordrecht der maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Tijdens zijn overlijden was hij daarvan voorzitter. Gedurende geruimen tijd bekleedde hij de betrekking van orateur bij de vrijmetselaars loge la Flamboyante der stad zijner inwoning. Ook was hij penningmeester van de maatschappij tot Nut van Handel en Zeevaart en regent van het Stads-Gasthuis aldaar. Behalve het lidmaatschap der maatschappij van Nederlandsche Letterkunde, werd hem dat opgedragen van het Noord-Brabandsch Genootschap, van Thuringsch-Saksisch Verein te Halle en Berlijn, het Bonnsche Verein van Oudheidvrienden en de Societé royale des Antiquaires du Nord te Koppenhagen.

Hetgeen van der Noordaa van wetenschappelijke zaken het meest ter harte nam, was het bijeenbrengen (reeds sedert het 12 jaar zijns levens) eener verzameling van gedenkpenningen en munten, die hij tot een echt wetenschappelijk doel bezigde en hem tot allerbelangrijkste historische en artistische nasporingen aanleiding gaven. Geleid door zijnen goeden smaak, keurde hij het in 1830 af, toen in 's Rijks-Munt de penningen, die men door middel van zeer oude, nog voorhandene stempels aldaar vervaardigde, liet bronzen, terwijl men toch in de tijden Philips II, van de Ruiter, Tromp en Balthazar Bekker dit kunstmiddel, om den koperen afslagen van penningen luister bij te zetten, niet gekend had. Hij was de eenige in Nederland, die zijne stem tegen deze onhistorische handelwijs verhief.

Als schrijver gaf hij eenige belangrijke boekbeoordeelingen in het licht in het gedurende veertien jaren door den hoogleeraar van der Chijs bezorgde maandschrift de Vriend des Vaderlands: o.a. van het werk la Belgique ét l'Europe. In de Bijdragen tot Boeken- en Menschenkennis van wijlen de H.H. Schull en van der Hoop leverde hij ten jare 1831 een geestig en keurig verslag nopens de toen door geheel het numismatisch Europa zoo veel geruchtmakende revolutie-medailles

der Belgen. In het Tijdschrijft voor Algemeene Munt- en Penningkunde van den Hoogl. van der Chijs gaf hij:

Iets over de vroegere provinciale koperen munt, duiten genaamd (Stuk III 1833.

Over eenén Frieschen verlovings- of pandpenning uit de XVII eeuw. (Stuk VI 1834).

Gouden Bruilofts- en tevens begrafenis-penning (Afd.)

Geschied- en Penningkundige Aanmerkingen, naar aanleiding van eenige hier te lande gevondene munten. En wel in No. VII van het Tijdschrift (1836) van bl. 657-679, naar annleiding van eenen Frankischen tiers de sol d'or.

In No. VIII (1837) van bl. 763-858 gaf hij, naar aanleiding van eenen Frankischen denarius te Dorestadus of Wyk by Duurstede geslagen een regt kritisch onderzoek naar de ligging, des naams, oorsprong en de lotgevallen van dat beroemde Nederlandsche Emperium der middeleeuwen, terwijl hij in een afzonderlijke afdeeling zijner verhandeling Dorestadus als muntplaats beschouwde. Door de H.H. Mr. H.M.A.J. van Asch van Wijck, Mr. L.Ph. van den Bergh en Mr. J. Dirks en V.D. Noordaus verhandeling later, bij hunne oudheidkundige nasporingen, met vrucht gebruik geworden.

In D. II. St. I (1839) leverde hij eene Bijdrage naar aanleiding van eenige Bisschoppelijke-Utrechtsche muntjes en twee Grafelijk-Hollandsche dito.

Eindelijk in stuk III van dat deel (1843) over eenen Gedenkpenning op het overlijden van den kunstschilder Govert Flink.

Van zijne hand is een verslag omtrent Romeinsche Oudheden te Kuik in 1823-1825 gevonden, opgenomen in de door Dr. Janssen bezorgde Oudheidk. Mededeelingen, St. IV. bl. 365 en omtrent oudheden te Oud-Alblas t.a.p. bl. 390.

Levensberigt van wijlen den hoogst bekwamen Dordrechtschen Graveur Jan Christiaan Bendorp in verschillende nummers van de Algem. Konst- en Letterb. 1850.

Levensbérigt van Mr. P.F. Timmers Verhoeven en Hand. d. Jaarl. Vergadering der Maats. v. Nederl. Letterk. 1850.

Hij huwde Henriete Louisa Grimm en overleed aan de gevolgen eener beroerte den 3 Januarij 1851.

Zie zijn levensberigt door Prof. P.C. van der Chijs, in Hand. d. Jaarl. Verg. van de Maats. van Nederl. Letterk. 1851. bl. 56 volgg en door Dr. G.D.J. Schotel, in Konst- en Letterb. 1851 No. 23. Ook raadplege men diens Commert. de B. Huydecopero; Leven van C. van Altemade en P. van den Schelling en Abdij van Rijnsburg over hem. Kobus en de Rivecourt.