Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Jan de Marre]

MARRE (Jan de), zoon van Harmen de Marre en van Geesje Poster, werd den 23 Augustus 1696 te Amsterdam geboren, en van zijn jeugd af voor de zeedienst bestemd. Van zijn twaalfde jaar af (1708) tot 1731 zwierf hij op zee. Hij begon zijn poetischen loopbaan toen hij in 1728 aan boord van het O.I.C. schip Heesburg als schipper zijn laatste reis naar Batavia deed, met de eerste hand te slaan aan zijn uitvoerig dichtstuk Batavia, begrepen in zes boeken, later, in 1740, te Amsterdam in 4^o. gedrukt, waarin hij de togten der Nederlanden naar de Indien, de opkomst der Oostindische Maatschappij en de grondlegging van hare hoofdplaats Batavia op het eiland Java en de lotgevallen en oorlogen dezer stad bezong. Dit gedicht wordt door deskundigen een meesterstuk en een schildergalerij in dichtmaat genoemd. Als een pendant van dit dichtstuk kan men aanmerken zijn Eerezang voor de Kaap de Goede Hoop in drie zangen, achter zijne Bespiegelingen over Gods wijsheid in het bestier der schepselen. Amst. 1746. Dit laatste is onder de leerzaamste en fraaiste dichtstukken te rangschikken die over deze stoffe handelen en overtreft verre Vondels Bespiegelingen van Godt en Godsdienst.

Zijne in 1746 te Amsterdam uitgegeven Hof en Mengeldichten bestaan in eene fraaije verzameling van poëtische beschrijvingen van aanzienlijke buitenplaatsen. Als tooneeldichter heeft de Marre zich inzonderheid verdienstelijk gemaakt door zijn Jacoba van Beijeren, een fraai oorspronkelijk treurspel (Amst. 1736, 1741, 1761); zijn Marcus Curtius of Liefde voor 't Vaderland (Amst. 1734, 1736, 1758 veel veranderd 1759) is vergeten.

Hij was het schouwburgbestuur als zoogenaamd adsistent of loontrekkend regent toegevoegd en vervaardigde een geestig zinnespel, Het eeuwgetijde van den Amsterdamschen schouwburg genaamd, bij gelegenheid van diens honderdjarige feestviering,

7 Januarij 1738, dat zeventien achtereenvolgende malen werd vertoond. Hij overleed den 19 Jan. 1763.

Behalve de in den tekst opgenoemde dichtwerken heeft men nog van hem:

Het feest der Liefde; hardersp. in Muziek. 1741.

Zijn portret is door Houbraken naar Quinkhard gegraveerd, met een vers van L. Pater 1745, een ander door Vinkeles.

In van Halens Panpoëticon komen gedichten van Feitema (bl. 101) Hoogvliet (bl. 115) L. Pater (bl. 79) Willem van der Pot (bl. 106) Dirk Smits (bl. 204) Jan Vermeulen (bl. 184) en Philip Zweerts (bl. 80) op de afbeelding van onzen dichter en verschillende van hem op die van zijne kunstbroeders voor.

Zie Wagenaar, Beschrijv. van Amsterd. fol. St. III. bl. 257; Siegenbeek, Bekn. Geschied. der Nederl. Letterk. bl. 149; van Kampen, Gesch. der Ned. Lett. en wetensch. D. II. bl. 116, 161; J. de Vries, Gesch. der Ned. Dichtk. D. II, bl. 114; Witsen Geysbeek. B.A.C. Woordenb. D. IV. bl. 344, volgg.; Kobus en de Rivecourt, o.h.w.; Lulofs, Eenige toelicht en bedenk. op J. Bowring, bl. 53; Arrenberg, Naamreg. v. Ned. boeken, bl. 279; Cat. der Maatschappij van Nederl. Letterk. D. I. bl. 252, b. bl. 141.