Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Johannes Hermannus Manné]

MANNÉ (Johannes Hermannus), wiens vader R. Manné predikant bij de Evangelisch-Luthersche gemeente te Arnhem is geweest, werd in 1679 te Billinghausen geboren, oefende zich te Essen in de philosophie en te Kleef bij den inspector Dr. Kayser in de theologie, en na reeds op zeventienjarigen leeftijd te Arnhem gepreekt te hebben, begaf hij zich naar Amsterdam, waar hij zijne studien voortzette bij den Lutherschen predikant Dominicus en de lessen van de hoogleeraren van Leeuwen, Morinus en Francius bijwoonde.

In 1700 werd hij predikant bij de Luthersche gemeente te Arnhem, drie jaren later te Haarlem, waar hij met zijnen ambtgenoot in twist geraakt, en afgezet zijnde, in 1709 eene scheuring in de gemeente verwekte. Daar hij de gunst der stedelijke regering genoot, bleef hij bij hen, die zich met hem hadden afgescheiden, het predikambt bedienen. In 1724 verwisselde hij deze dienst met die der Luthersche gemeente

te Amersfoort, en in 1730 verbond hij zich aan die van Monnikendam. Slechts twee jaren bleef hij daar werkzaam, toen hij besloot zijn emeritaat te nemen. Reeds was de leerrede, met welke hij zijne gemeente vaarwel wilde zeggen, gereed, toen de dood hem in 1733 te Amsterdam plotseling uit dit leven deed scheiden. Manné was een ijverig en geleerd man. Als prediker onderscheidde hij zich door eenvoudigheid van bewerking en verdeeling. Jammer slechts dat zijne predikatien, in de toepassing doorgaans warm en opwekkend, onder den last van het vertoon van geleerdheid gedrukt gaan en door woordspelingen en uitdrukkingen smakeloos worden. Zijn portret gaat uit door J. Wandelaar geteekend, als graveur niet geroemd.

Hij schreef:

Verzoenpredicatie over Matth. V:9. Haarlem 1709.

Leerrede over Ps. XXX:20. Haarlem 1709.

Inwijingspredicatie van de nieuwe Luthersche huyskerk in Haarlem, staande en gelegen aan het Spaare. Haarl. 1711.

Lykpredicatie over mijn broeder den Zlgr. I.F. Manné, gehouden 1713.

Predicatie over Ps. LXXIII vs. 25, 26 te Cleve gehouden 1715.

Belijdenispredicatie 1717.

Het vaarwel of de afscheidsrede tot de gemeente toegedaan de onv. Augsb. conf. te Haarlem. Haarl. 1724.

Huys Postil of predicatien over alle Episteltexten, door het geheele jaar. Met J, G. Pritius voorrede. Amst. 1730. 2 d. 4^o.

Intreerede te Monnikendam over Gen. XVII vs. 1, 2. 1730.

Predicatie op den Goeden Vrijdag. Amst. 1731.

Het laatst vaarwel of de afscheidsreden, tot de gemeente te Monnikendam over Deut. XXX vs. 19. Amst. 1732.

Jubelpredicatie op het tweede eeuwfeest der Reformatie. 1717.

Korte beschrijving van Luthers levensloop. 1717.

J. Bugenhagen, lijkrede over den dood van Luther, voorafgegaan door een grondig berigt aangaande Luthers begraavenisse 1717 (vertaling).

J.M. Dilhern's, Kort Histories berigt van de Aug. conf. 1717 (vertaald).

Naauwkeurige zoo theologise als historise aanmerkingen over het werk der Reformatie, mitsgaders eene nette beschrijvinge van den opkomst en staat der Luthersche kerken in de Nederl. Haarl. 1729.

Uitgekipte, stichtelijke en zielroerende huis- en kerkgezangen. Amst. 1718, 1738 uit het Hgd.

Ook heeft men van hem:

Tractaetje van de verlossinge en regtvaardigmaking eens armen zondaars voor God. Haarl. 1709.

Historie van het bitter lijden en sterven onzes Heilands Jesu Christi. Amst. 1728, 1762. 2^o dr.

Schriftmaatige verklaaringe over alle de heilzame 28 artykelen der onv. Augsb. confessie of geloofsbelydenis. Amst. 1730. 4^o. 8^o.

Tweede Utrechtsche jubelfeest.

Luytersche Gezangen. Haarl. 1716. 8^o.

Leerrede over de verzoeking Abrahams.

Zie Laatst Vaarwel, Amst. 1730; Schultz Jacobi en Domela Nieuwenhuis, Gesch. d. Evang. Luth. kerk D. II. bl. 103, verv. D. IV. bl. 95, D. V. bl. 58, D. VII. bl. 96 verv.; Glasius, Godgel. Nederl. o.h.w.; Kobus en de Rivecourt, Biogr. Handwoordenb.; Navorscher, D. VII. bl. 224 Arrenberg, Naamreg. Muller, Cat. van portr.