Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Arnold Manard]

MANARD (Arnold), kapitein over een oorlogschip van 41 stuk, werd met Willem van Ewyck, kapitein van een dergelijk schip, in Jan. 1686, door de admiraliteit van Amsterdam met eene aanzienlijke koopvaardijvloot naar Portugal en Spanje gezonden, zoo om ze derwaarts te geleiden, als om den handel en de zeevaart op de kusten dier beide rijken te beschermen. Op hunnen togt derwaarts ontmoetten zij een Fransch smaldeel van acht schepen, onder bevel van den hertog de Mortemart, die terstond jagt op hen maakte. Manard en van Ewyck besloten te ontwijken, dit gelukte echter niet. De Fransche schepen, beter bezeild dan de onze, haalden ze in, waarop hun door den hertog bekend werd gemaakt dat hij van zijnen admiraal bevel had, hen naar de Fransche hoofdvlag voor Cadix, op te zenden. Manard en van Ewyck ten hoogste bevreemd over die handelwijs in het midden van den vrede, verklaarden aanvankelijk aan dit bevel niet te willen voldoen, doch de Fransche schepen, zich tot het gevecht toebereidende, begrepen zij tegen zulk een overmagt niet bestand te zijn, deden zulks den hertog boodschappen met bijvoeging, dat ze uit dien hoofde genoodzaakt waren te gaan, werwaarts hun bevolen was. Zij namen echter in den nacht, onder begunstiging van de duisternis, de vlugt. Spoedig werd hun vlugt ontdekt, en de Franschen verspreidden zich om hen op te sporen. Dit gelukte aan een der Fransche schepen, gevoerd door den kapitein de Bel-isle, met 62 stukken en 350 man, die met het aanbreken van den dag het schip van van Ewyck achterhaalde, doch zoo ontvangen werd dat hij, na

groote schade, het op een loopen zette. Juist op dien stond kwamen twee Fransche schepen te hulp, waarop de officieren van Ewyck, die reeds gesneuveld was, het dwaasheid rekende, zich met zulk een gehavend schip tegen de overmagt te verzetten, aan Bel-isle te kennen gaven, dat zij hem volgen zouden, werwaarts hij bevel had hem te brengen, waarop de gezamenlijke schepen koers zetteden naar Cadix, voor welke stad zij Manard vonden, die derwaarts door vijf Franschen gebragt was.

Wij ontmoeten Manard weder in 1697 bij gelegenheid dat de Franschen groote toebereidselen maakten te Duinkerken. Hij werd door den Admiraal Russell benevens den vice-admiraal Shovell, met een sterk eskader te Duinkerken geplaatst om het uitloopen van 's vijands oorlogs- en transportschepen te beletten. Toen Jean Bart de Oostersche vloot aantastte en na eene dappere verdediging de vijf konvooijers vermeesterd had, was het grootendeels Manard, een man van moed en langdurige ondervinding, die haar ontzette (1696). Uit zee terugkeerende, kwam hij in October 1697, bij het stranden van zijn schip tegen de banken van Ameland jammerlijk om het leven.

Zie J.C. de Jonge, Neerl. Zeew. D. III. b bl. 413, D. IV. b bl. 58, 89, 105, 135; Wagenaar, V.H.