Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 9

[Hillebrandus Janssonius]

JANSSONIUS (Hillebrandus), neef van den voorgaande en zoon van Hillebrandus Janssonius, laatstelijk predikant te Zandeweer; zijne moeder heette Elisabeth Krijns. Op den 20^sten April 1718 te Zandeweer geboren, werd hij door zijnen kundigen vader voor de academie opgeleid en volbragt hij zijne godgeleerde studiën aan de Groningsche hoogeschool. Naauwelijks tot proponent bevorderd, werd hij in 1741 beroepen te Noordhorn. Hij vertrok van daar in 1750 naar Kropswolde, en in 1753 naar Veendam, waar hij den 12^den October 1789 overleed. In den strijd over het Avondmaal, waarin voornamelijk optraden Johannes Conradus Appelius en Egbertus van Eerde, die wij vroeger behandelden, streed Janssonius met bekwaamheid en moed, en maakte hij zich door zijne werken bekend als een vrijmoedig helder-

denkend godgeleerde, wiens verdiensten thans nog gehuldigd worden. J. Mensinga, predikant te Meden, hield op hem eene lijkrede, welke het licht ziet onder den titel van: De goeden strijd des geloofs en der bediening van het Evangelie gestreden. Van hem gaat in druk uit:

De waare aart der sacramenten zoo in het gemeen, als van het N.T. in het bijzonder, wie dezelve moeten, moogen, regt tot zegen konnen gebruiken en wie van dezelve moeten geweerd worden. Aangewezen en tot praktijk van godzaligheid aangedrongen in eene verklaring en toepassing van den 25 Zondag, de 81 en 82 vragen van den Heidelbergschen Catechismus en de Formulieren van Doop en Avondmaal; waarbij gevoegt is eene leerrede over Hand. II. 39, Gron. 1764. 8^o. 2 deelen; 2de druk Gron. 1768. 8^o.

Brief aan W. Pfeiffers, Gron. 1768. 8^o.

Samenspraak over den waaren aart der Sacramenten. En wie dezelve moeten, moogen en recht tot zegen kunnen gebruiken. (Een uittreksel van de vorige verhandeling) Gron. 1770. 8^o.

Historisch verhaal nopens der Labadisten scheuring en velerley dwalingen met derzelver wederlegging door Jacobus Koelman, Gron. 1770. 8^o.

Een vijftal leerredenen, Gron. 1772. 8^o.

De twee eerste leerredenen in dezen bundel zijn van Henrikus Hermannius, eerste leeraar te Veendam, ter inwijding van de Veendammer kerk en predikstoel aldaar. De drie laatste zijn van Janssonius, en vervatten Veendammer Jubeljaar 1772, Veendammer kerk vergroot en Wildervank in rouw bij 't sterven van haren Ds. Sluiter. Janssonius voegde bij deze leerredenen een zeer belangrijk voorberigt, waarin hij over den aard en oorsprong der veenen handelt, en schoone proeven van natuur- en oudheidkennis geeft, welke nog heden ten dage door deskundigen met lof vermeld worden.

Allereerste waarheden van den Christelijken godsdienst getrokken uit de boeken des O. en N. Verbonds, Gron. 1773. 8^o. 3de druk ald. 1781. 8^o.

Noodigste waarheden van de Christelijke godsdienst, Gron. 1781. 8^o.

Zie Boekz. der gel. Wereld, 1743, b. bl. 134, 1750, a. bl. 368, 1753, a. bl. 597; Ypey, Geschied. der Krist. kerk in de 18de eeuw, D. VII. bl. 401-411; Arrenberg, Naamreg. van Ned. Boek.; Ypey en Dermout, Geschied, der Ned. Herv. kerk. D. III. bl. 614; Benit, Redev. over het 200 jarig bestaan der kolonie Wildervank, bl 38, 39, 75-78: Dit Woordenb. D. I. bl. 337, D. V. bl. 27; Glasius, Godgel. Nederl.