Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Dr. Paulus Godfried van Hoorn]

HOORN (Dr. Paulus Godfried van) zoon van Godefroi van Hoorn en van Judith Martha Hogenan, werd den 7 October 1777 te Delft geboren, ontving het onderwijs van Henricus Hoogeveen aan de Latijnsche school, studeerde te Leyden, onder Brugmans, Oosterdijk, Paradijs en Sandifort en werd in 1803 tot medicinae doctor bevorderd, na de openbare verdediging van een Specimen medicum inaugurale, de iis quae in partibus membri, praesertim osseis, amputatione vulneribus, notanda sunt, en vestigde zich te Leyden. Hij was ook een reeks van jaren werkzaam als geneesheer van het Nosocomium Clinicum. In 1806 tot lid van de Provinciale Geneeskundige Commissie, residerende te Haarlem benoemd, bedankte hij voor deze eervolle roeping. In 1815, na de veldslagen van Quatre-Bras en Waterloo, was hij lid der commissie van verzorging der hospitalen en bewees hij ook hier vele diensten door zijne medewerking en ijver.

Steeds in het bijzijn van Brugmans, kwam hij daardoor meermalen in aanraking met mannen van beroemden naam, en maakte hij zich alzoo die gemakkelijkheid om met iedereen om te gaan, eigen, die hem naderhand zoo zeer kenschetste. Met dezen werkzamen geleerde, een der vurigste ijveraars voor het Museum van Natuurlijke Historie te Leyden gevestigd, arbeidde hij gedurende ettelijke jaren aan den opbouw dezer thans zoo rijke verzameling. Het was niet dan door den drang der omstandigheden dat hij zich eindelijk genoodzaakt zag zijne medewerking er aan te weigeren. Nog na het afsterven van den hooggeachten leeraar en vriend, wien hij tot in zijne laatste oogenblikken ter zijde stond, bleef hij eenige jaren aan deze instelling verbonden als conservator voor het mineralogische gedeelte, totdat hij eindelijk een verlangd en gevraagd ontslag verkreeg.

Ofschoon de geneeskunde zijne hoofdstudie uitmaakte, bleef hij toch geen vreemdeling op het gebied van andere vakken van kunst en wetenschap. Ofschoon geen dadelijk en erkend beoefenaar der letterkunde en fraaije kunsten, was hij toch een voorstander daarvan en vormde zich eene vrij talrijke boekerij in verschillende vakken. In deze werden de werken van zijn vriend Bilderdijk en diens gade niet gemist en deze laatste wijdde hem eenige dichtregelen, eigenhandig op de eerste bladen harer Gedichten, Rotterd. 1827, geschreven. Hoe hoog Bilderdijk de zorg van dezen arts voor hem en zijne gade toch schatte, blijkt uit zijne Brieven.

In zijne jeugd beoefende van Hoorn ook de teekenkunst; later legde hij eene keurige verzameling van teekeningen van oudere en jongere meesters aan, die hij steeds verrijkte. Ten blijke dat hij als kenner en liefhebber der kunst op prijs werd gesteld strekte zijne benoeming tot lid der Koninklijke Maatschappij van Beeldende Kunsten te Amsterdam en tot mede-directeur van het teekengenootschap Ars Aemula Naturae te Leyden. Ook was hij lid der Holl. Maats. van Ned. Letterk., van het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen en van die Wetteravische Gesellschaft für gesammte Naturkunde te Hanau.

Ook tot andere en wel burgerlijke betrekkingen werd hij geroepen. Tijdens het Fransche bewind hier te lande, in 1811, werd hij tot lid van den municipalen raad, in 1813 der provisionele regering en in October 1818 tot lid van den stedelijken raad der stad Leyden benoemd. Daarna een vacature ontstaan zijnde bij het wethouderschap, door het overlijden van een der leden, vervulde hij een geruimen tijd ad interim diens plaats, totdat hij werkelijk in 1832 tot die waardigheid werd verheven. In 1840 werd bij tot lid der provinciale staten van Zuidholland gekozen. Sedert de oprigting van het invalidenhuis, lid der districts commissie, werd hij in 1821 ook lid van den raad van administratie en in 1832 president van dien raad. In 1833 werd hij hoofd-ingeland van Rijnland van wege de stad Leyden gekozen en later secretaris van dat collegie. In 1841 benoemde hem Willem I tot ridder der Orde van den Nederl. Leeuw.

Hij huwde in 1807 Jeanne Theodore Willer, die in 1850 overleed Hij overleefde haar niet lang, daar hij 5 Augustus van datzelfde jaar op zijn buitenverblijt Adegeest onder Voorschoten ontsliep.

In de Natuurk. Verhandel. van de Holl. Maats. van Wetens. 1817, bl. 227, komt van hem voor Waarneming eener bijzondere zenuwziekte door de muzyk.

Zie Handel. der Jaarl. Algem. Vergad. der Maatsch. van Nederl. Letterk 1851, bl. 3 volgg.; Bilderdijk, Brieven, D. IV. bl. 256, 258, 295, D. V. bl. 139, 144, 164-166; Holtrop, Bibl. Med., p. 147.