Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Graaf Johan Belgicus van Hoorn]

HOORN (Graaf Johan Belgicus van), baron van Boxtel, heer van Lokeren, luitenant-generaal, trad bij het aanbreken van den tweeden oorlog tegen Groot-Brittanje als adelborst in dienst. Zijn aanslag op Woerden mislukte, doch toen kort daarna Oudewater door de Franschen verlaten en door 2000 mariniers ijlings hernomen, versterkt en tot een niet onbelangrijke grensvesting gemaakt was, deed hij, toen luitenant-kolonel en bevelhebber dier stad, dikwerf gelukkige togten naar den vijand. Berigt gekregen hebbende dat 500 Franschen, met omtrent 300 sleden, ter plundering in aantogt waren naar de dorpen Linschoten, Oudewaterbroek en Papekop, boden zich 400 schutters aan, om tegen de plunderaars uit te trekken; 't werd hun toegestaan en, allen op schaatsen overvielen zij op 't onverwachtst de vijanden, schoten er eenigen neder, kwetsten er velen en joegen de overigen op de vlugt, zoodat zij al het geroofde moesten achterlaten. De vlugtenden eindelijk eenige hooibergen vindende, waar achter zij konden post vatten, begonnen zich te weer te stellen tegen hunne vervolgers; maar inmiddels kwam de graaf van Hoorn zelf, met den overste Jorman en eenig krijgsvolk aan; de Franschen namen

op nieuw de vlugt, de dappere schutters vervolgden hen tot voor de poorten van Woerden en Montfoort en keerden met 40 krijgsgevangenen zegevierend binnen Oudewater terug. Zij hadden slechts 3 gekwetsten bekomen, de Franschen 45 dooden achtergelaten. Toen de republiek, door den vrede met Engeland, ter zee de handen ruimer kreeg, en hare vloot, niet meer ter bescherming der vaderlandsche kusten behoefde te waken, zond zij een gedeelte harer landmagt, onder het opperbevel van den kolonel Uyttenhoven, onder wien, schoon hooger in rang, de graaf van Hoorn stond, naar het eskader van de Ruiter aan boord. De vloot stevende naar Martinique, doch keerde onverrigter zake naar het vaderland terug. In April 1677 nam hij deel aan het gevecht bij Mont-Cassel, en in Augustus te St. Denis, waar hij zich even dapper gedroeg. In 1693 had hij het bevel te Veurne, welker bezetting uit Nederlanders en Engelschen bestond, toen die plaats door den maarschalk Bouflers werd aangetast. De flaauwe verdediging dezer plaats is door sommigen gegispt geworden. Zij kan echter op de meermalen betoonde kloekmoedigheid van den graaf van Hoorn geen vlek werpen, die de spoedige overgaaf volkomen kon regtvaardigen door een schriftelijk en bij herhaling hem gegeven bevel, om het niet tot het uiterste te laten komen, maar liever de bezetting dan de sterkte te behouden. Hij voldeed aan dien last, en verkreeg een verdrag, zoo eervol als het immer bedongen werd. Twee jaren later ontmoeten wij hem bij het beleg van Namen, waar hij gekwetst werd.

Zie Tweejar. Geschied. (Amst. 1678) bl. 323 enz; Wagenaar, Vad Hist., D. XIV. bl. 282, 283, 337; Brandt, Lev. van de Ruiter, bl. 396-906; Valckenier, Verw Europa, D. II. bl. 767; De Jonge, Neêrl. Heldend te Land, D. II b bl. 691, D III a. bl. 166, 610; Bosscha, Neêrl Heldend. ter Zee, D. II. bl. 106, 107, 108, 157, 158, 159, 199, 206, 249, 288.