Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Jan Marius Hoogvliet]

HOOGVLIET (Jan Marius) werd 6 Mei 1799 te Schiedam, waar zijn vader Frans Cornelis Hoogvliet predikant bij de hervormde gemeente was, geboren. Na diens dood verhuisde hij met zijne moeder en beide zusters naar Leyden. Toen hij den ouderdom van twaalf jaren had bereikt, genoot hij, onder de leerlingen van het Latijnsche school opgenomen, het voortreffelijk onderwijs van Bake en Bosse, die hem smaak voor de schriften der ouden inboezemden. Na het uitspreken eener redevoering De vi, quam Cato Major habuit in eruditionem Romanorum, liet hij zich als student aan de hoogeschool inschrijven, waar hij Bake, die omstreeks dien tijd met zijne zuster in het huwelijk trad, wederom tot leermeester verkreeg. Ook genoot hij er het onderwijs, zoo van andere hoogleeraren als vooral van Borger en van de Wijnpersse in de geschiedenis en wijsbegeerte. Na het verdedigen eener dissertatie De Bione Borysthenita, tot doctor in de letteren bevorderd, werd hij terstond aan het Tielsche Gymnasium geplaatst, waarbij de bejaarde Nagel, een leerling van Ruhnkenius, het rectoraat bekleedde, en deed in September 1822 zijne intrede met eene redevoering De Veterum Scriptorum lectione utilissima ad haurienda decori praecepta; doch reeds in het volgende jaar werd hij tot rector te Bommel benoemd, waar hij in Oct. 1822 zijn ambt aanvaardde met eene redevoering De perspicuitate, praecipua literarum doctoris virtute. Hij rigtte de

school geheel in naar die van Leyden, en wanneer geen der leerlingen tot de akademische lessen bevorderd werd en geen redevoering werd uitgesproken, was hij zelf gewoon er een te houden. Zoo sprak hij in 1823 De laudabili utilissimaque Majorum instituto, quo discipulorum in gymnasiis promotiones praemiorumquo distributiones publica festivitate celebrantur, en drie jaren later huldigde hij de nagedachtenis van den curator R.P. Vermeulen (Memoria viri amplissimi R.P. Vermeulen, Curatoris Gymnasii). Ofschoon nu voornamelijk zijnen ijver aanwendende tot het welzijn der jeugd, trachtte hij echter ook in andere opzigten zijne medeburgers tot nut te verstrekken. Zoo hield hij in de Maatschappij van het Nut van 't Algemeen, waarbij hij vele jaren de betrekking van scriba waarnam, vele redevoeringen, meest van een satyrischen aard, in den geest van Fokke Simons, hetgeen hem dikwerf in onaangenaamheden bragt.

Na acht jaren aan het hoofd van het Bommelsch gymnasium gestaan en het tot zoo hoog een trap als het nimmer gestegen was gebragt te hebben, werd hij tot rector der Latijnsche school te Delft benoemd, en aanvaardde dien post in Sept. 1830, met eene redevoering De puerorum educatione e sententia Platonis.

Later hield hij bij de opentlijke promotiën nog twee redevoeringen, in Aug. 1831, Nostrates qui in Academiis artes et scientias lingua latina doceant prudentius agere quam exteros ad exemplum Thomasii vernacula lingua utentes, en in 1832, De vi et efficacia promotionum Scholasticarum ad excitandam Discipulorum ambitionem.

Hoogvliet had, zoo door zijn uitstekend onderwijs als door zijn schriften, die hij bezig was met eene nieuwe uitgaaf der Epistolae Ciceronis te vermeerderen, een grooten naam verworven, toen hij den 25 Julij 1835, in de kracht van zijn leven overleed, eene treurende weduwe (Anna Grevelink) en drie zonen nalatende.

Hij gaf in het licht:

Specimen philosopho criticum, continens diatriben de Bione Borysthenita, Lugd. Bat. 1821, 4^o.

Oratio de veterum scriptorum lectione utilissima ad haurienda decori praecepta, Tielae 1821.

Verhandeling behelzende een uitvoerige schets des vertoogs van Plutarchus over de nieuwsgierigheid, voorafgegaan van eenige aanmerkingen over den schrijver zelven, (geplaatst in de Fakkel D. V. bl. 121-156.

Oratio de perspicuitate praecipua literarum doctoris virtute, Bommeliae 1825.

Redevoering ter inwijding van het gebouw des Departements

Zalt-Bommel der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen Zalt-Bommel 1826.

Handleiding bij het lezen der schriften van C. Julius Caesar, Zalt-Bommel 1830.

Rudimenta linguae Latinae, of allereerste regelen der Latijnsche taal, Delft 1831.

Mengelingen ten voordeele des vaderlands uitgegeven door J.M.H. Qui non habet aere luat stilo, Delft 1831.

Brieven ter beantwoording der vrage: Hoe schijnt op een gymnasium slechts door eenen leeraar bestuurd ook voldaan te kunnen worden aan het organiek besluit van 2 Aug. 1815, Delft 1831.

Pligten volgens M. Tullius Cicero. Eene voorlezing, Delft 1832.

Antiquitatum Graecarum brevis descriptio e virorum doctorum scriptis concinnata, Delfis et Leidae 1833.

Rudimenta linguae Graecae of allereerste beginselen der Grieksche taal, Zalt-Bommel 1834.

Bijzonderheden uit de schriften der Ouden, gemeenzaam voorgesteld, (na den dood van Hoogvliet uitgegeven) Delft. 1835, zijnde de herdruk van de Mengelingen en de Pligten.

Zie G.H.D. Suringar, Commentariolum de Vita Jani Marii Hoogvliet in T. II. Symbol Litt.; Alg. Kunst- en Letterb. 1835, Nr. 33; Journal de la Haye 30 Juillet 1835; Aanh. op Nieuwenhuis Woordenb. van Kunst. en Wetens., o.h.w.