Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Marinus Hollar]

HOLLAR (Marinus) of Hollare, Hollaer, Hollaert, van Vlissingen, een dapper zeeheld, die den lande gewigtige diensten heeft bewezen. In den slag voor Gibraltar, welke 's lands admiraal Jacob van Heemskerk het leven kostte, was hij als kapitein van een oorlogschip tegenwoordig. Sedert werd hij verheven tot vice-admiraal van Zeeland. Toen de Spanjaarden in 1631 met een goed aantal schepen, onder het bevel van graaf Jan van Nassau, van Antwerpen afzakten om een aanslag op Zeeland te wagen, voerde Hollar het bevel over de staatsche vloot. Spoedig werd hij met den vijand handgemeen en dreef hen, na een hardnekkig gevecht, met verlies van veel volk en schepen, op de vlugt. Een schielijk opkomende mist gaf den vlugtenden gelegenheid in de zoogenaamde Mosselkreek binnen te loopen. Hollar hen tot zooverre nagezet hebbende, liet voor de kreek het anker vallen. Des anderen daags gaf hij Abraham Tuinman bevel den vijand op te zoeken. Welhaast kreeg hij twaalf sloepen in 't gezigt. Met behulp der kapiteinen Jan Jakobsz. Vlieger en Frans Jansz. rigtte hij onder het volk, dat de sloep bemande, een schromelijke slagting aan. Inmiddels klaarde de mist op. Hierop deed Hollar sein om onder zeil te gaan, liep in slagorde met al zijne schepen op den vijand aan en bragt ze dermate in verwarring, dat verre de meesten, die door de vlugt zich zochten te redden, verdronken of in handen der staatschen vielen. Ook graaf Jan van Nassau, de prins van Barbacon, de graaf van Bossu en eenige anderen moesten insgelijks de wijk nemen en ontkwamen het gevaar met een klein schuitje. Dus deerlijk liep deze onderneming af, over welke 's pausen gezant in de Nederlanden den zegen had uitgesproken met de woorden: ‘Gaat gij gezegenden, verslaat de gevloekten.’ Men verkreeg over de 4000 gevangenen, onder welken drie oversten of kolonellen, drie luitenant-kolonels, twee ritmeesters, acht en twintig kapiteins te land, elf kapiteins te water, negen luitenants te land, veertien

luitenants te water, vier en twintig vaandrigs te land, zeventien sergeants, dertig andere officieren, zoo adjudants, stuurlieden, fouriers en daarenboven bekwam de staatsche vloot zeven en zeventig vijandelijke bodems. Er wierd een dank- en vierdag verordend, zes gedenkpenningen geslagen, een Latijnsch tijddicht vervaardigd en Cornelis Beukelaar, predikant te Veere, schreef een werk dus getiteld:

Jehovah Nissi ofte Keeten-slachs gedenckteeken ende baniere, opgericht tot gedachtenisse van des Heeren wonderlyche verlossing en victoriën der vereenichde Nederlanden ende insonderheyt van die heerlycke overwinninghe der conincklycke Spaensche vlote, opde stroomen van Zeelant, tusschen Vianen en Stavenisse, genaemt de Keeten enz., door een beminder des vaderlandts en Dienaer des Goddelychen woordts, Middelb. bij H.v. Hellen, 1631.

Wij ontmoeten Hollar tusschen 1631 en 1637 nog op zee, de Duinkerkers veel afbreuk doende. Zijn sterfjaar is onbekend. Zijne zonen volgden zijn voetspoor. Geraert veroverde in 1630 een Duinkerksch fregat; Jacob sneuvelde in 1646; van Jan zijn ons geen levensbijzonderheden bekend.

Zie Aitzema, Saken van Staat en Oorlog; Beleg van Bergen op Zoom, bl. 141; Lev. en bedrijf van Maurits, bl. 387; Lev. en bedrijf van Frederik Hendrik, D. I. bl. 109, 110 111; Mémoires de T.H.; van den Bosch, Leven en Daden der Doorl. Zeeheld. D. II. bl. 4; Neuville, Hist. van Holland, D. I. bl. 348; la Rue, Heldh. Zeel., bl. 181 volgg.; G. van Loon, Nederl. Historie penn., D. II. bl. 197; A. van der Cappelle, Gedenkschrift., D. I. bl. 641; Engelberts Gerrits, Gedenkstuk van Neêrl. Heldend. ter Zee, D. I. bl. 320; J.C. de Jonge, Neêrl. Heldend. ter Zee, D. I. bl. 303, 372, 378, 379; Swalue Heldend. der Zeeuwen ter Zee, bl.