Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Ernst Willem Higt]

HIGT (Ernst Willem) werd in April 1723 te Dokkum geboren en werd, na zijn vader, een deftig burger, zilversmid van beroep en raad in de vroedschap zijner geboortestad, verloren te hebben, door zijne moeder bij een chirurgijn te Groningen in de leer besteld. Hij had echter weinig zin in dat vak, keerde naar Dokkum terug en door den rector der latijnsche school, bij welke zijne moeder den post van claviger of portierster bekleedde, in de Latijnsche en Grieksche talen onderwezen. Hij maakte zulke vorderingen dat hij zich reeds in 1740 of 1741 naar de hoogeschool te Franeker kon begeven, waar hij bijna zes jaren het onderwijs van Valckenaer, Schroder, Boudam en Pierson mogt bijwonen. Van daar begaf hij zich naar Leyden, van plan om zich voor den predikdienst te bekwamen, doch kennis en vriendschap gemaakt hebbende met den geleerden P. Burman, hoogleeraar aan het athenaeum te Amsterdam, zag hij af van het predikambt, gaf zich geheel aan de beoefening der fraaije letteren over en werd in 1749 rector der latijnsche school te Alkmaar, en trad nog in hetzelfde jaar met Dorothea Lemke in het huwelijk, welk huwelijk zijn vriend P. Huisinga Bakker met twee geestige dichtstukjes bezong. Dertien jaren was hij in zijnen post met onvermoeiden ijver werkzaam geweest, toen hij den 22 Junij 1762, na eene ziekte van slechts weinige dagen overleed. Higt was een zeer verdienstelijk geleerde en zeer bedreven in de Grieksche en Latijnsche letterkunde en was een uitstekend beoefenaar der Latijnsche poëzy. ‘Zijne Latijnsche poëzy’ schreef Ypey ‘was gestemd geheel in den toon der ouden, zonder dat er lappen van de ouden tusschen ingeslopen waren, hetgeen men anders in de gedichten van velen zijner kunstgenooten, te dier tijde aantreft.’ Niet minder groot is de lof hem door Pierson, Wassenbergh, Valckenaer, Schrader, Hoeufft en Peerlkamp ten dien aanzien gegeven. Zijne gedichten zijn meest alle in tragadsche verzen, zoo als zijne

Latijnsche overzetting van Dionis carmina et Moschi epitaphium Bionis, achter Theocriti Bioni et Moschi carmina bucolica Graecè et Latinè van Valckenaer, Lugd. Bat. 1781 8^o., en met eenige verbeteringen in de Deliciae Poeticae van van Santen, waarin nog 6 andere Latijnsche gedichten van hem voorkomen, en o.a. het zeer geprezene in Fragilitatem et inconstantiam vitae humanae, naar het Hollandsch van Willem van Haren. In Deliciae poëticae, edente Theod. van Kooten, komen nog twee andere gedichten van hem voor. Ook zijn Carmina G. Hooft, L. van Santen, H.Z. Conderc, L. Schipper, Jordensii, Hightii. P. d'Orville enz., te Amsterdam 1770 8^o. in het licht verschenen.

Afzonderlijk verschenen ook zijn schoon Carmen trochaicum in reditum veris dictum Alcamriae in auditorio publico a.D. XXII Martii 1758, Alcm. 1758 4^o.;

Genethliacon Jani Valckenaerii, nati die XII Jan. 1759 ad J.C. Valckenaerium patrem; Oratio funebris sive Elegia in obitum Cels. Araus. principis G.C.H. Frisonis Alcm. 1752 4^o., Anni CIƆ CCLIX auspicia ad vir. clar. Pet. Burmannum secundum.

En zijn Zwanezang Doctissimi viri E.G.H. Cantus Cygneus in aedis sacrae Alcm. minoris fata, conflagratae XII calend. Septembr. anni CIƆIƆCCLX, e cineribus deinde revocatae, et per senem plurimum venerandum D. Cornelium Stuurmannum, solemniter inauguratae XVII calend. Jan. CIƆIƆCCLXIII, quem diem Auctori, vitae erepto X calend. Quinct. hujus anni CIƆIƆCCLXII videre non contigit, Alcm. 1762 8^o., met zijne Nederduitsche vertaling er nevens.

Voorts wordt er nog vermeld:

Pax Aquisgranensis carmine heroico publice celebrata Daventriae 1749. Ook achter de Feriae Daventrienses, Traj. ad Rhen. 1758.

Carmina lugubria in obitum ampliss. spectatissemiqae viri J.J. Vrijbergh, Alcm. 1745.

Zijn carmen in reditum veris is door zijn vriend P.H. Bakker in Nederduitsche verzen gebragt. (Amst. 1761 8^o.)

Van Hullthem bezat in ms. Hightii Oratio in praemiorum distributione habita anno 1813 Zericzeae.

‘Als men in aanmerking neemt dat Higt bloeide in een tijdvak dat de Nederduitsche dichtkunst diep vervallen was, of ten minste bukte onder de heerschappij van Feitama en de overige behendige vertalers van Fransche treurspelen en andere dichtwerken, moet men zich verwonderen over 's mans oorspronkelijkheid, zoowel in de Latijnsche als Nederduitsche poëzy.’ Dit oordeel van

Witsen Geysbeek wordt door Siegenbeek, Collot d'Escury, van Kampen, de Vries en anderen, die hem, in hunne bekende werken over onze letterkunde vermeldden, bevestigd. Beide, zijne verspreide Latijnsche en Nederduitsche poëzy, zijn door A. Ypey bijeenverzameld en in 1803 te Harderwijk in een bundel uitgegeven.

Afzonderlijk verschenen ook:

Franeker in vreugd over de blijde inkomst der hoogl. en wijdber. heeren P. Conradi, C.H. Trotz en J.C. Valckenaer, Fran. 1741 4^o.

Toejuiching aan den gel. heer Izak Cahuc, z.j. 4^o.

Tranen gestort op het lijk van Wyerus Gulielm. Muys, hoogl. te Franeker, z.j. 4^o.

Lijkzang op Willem Loré, hoogl. in de wiskunst te Franeker, z.j. 4^o.

Nisa, veldzang op het overlijden van mevrouw Maria Elisabeth van der Streng, huisvrouw van Mr. Pieter Burman, Franek. 1745 4^o.

Aan den gel. heer N. Lambsma ter gelegenheid dat zijn Ed., na een openbaar zintwisten over het gevoelen der ouden aangaande de kleuren, tot leeraar in de wijsbegeerte verheven werd, z.j. 4^o.

Ter eere van Herm. Venema, toen zijn Ed. den 1 van Wiedemaand 1745 het jaarlijks opperschoolbestuur aanvaardde, z.j. 4^o.

Aan den hooggel. heer L.C. Valckenaer op zijn doorwrochte redevoering, z.j. 4^o.

Bruiloftszang ter eere van den heer Willem Coulon en Anna Juliana Tholen, 17 April 1746.

Ter blijde inhuldiging van Frederik Winter, beroepen hoogleeraar in de genees- en stofscheidkunde en Samuel Koenig, beroepen hoogleeraar in de Wijsbegeerte, 26 April 1746 4^o.

Veldzang ter bruiloft van Mr. Pieter Burman, hoogleeraar der geschiedenis, welsprekendheid, dichtkunde en talen, te Amsterdam, en mejufvrouw Anna Knuijse van Hoorn, 1746, z.j. 4^o.

Klinkdicht ter eere van den gel. heere Pieter Bondam, tot der beide rechten doctor verheven, 7 Julij 1746, z.j. 4^o.

Bruiloftzang voor den hooggel. heere Johannes Schrader, Praelector in de geschiedenis en Latijnsche taal te Franeker, en mejufvrouw Alida Beata Schrader, in den echt vereenigd 25 van Hooimaand 1746, Leiden 1746 4^o.

Groete zijne doorl. hoogheid W.K.H. Friso enz., bij deszelfs aanstelling tot stadhouder enz., in drie lierzangen, Haarl. 1747 4^o.

Lierzang den jongen erfprinse van Oranje en Nassau,

grave van Buren, erfstadhouder enz., toegezongen op zijn geboortedag 8 van Lentemaand 1748 4^o.

Lierzang op het huwelijk van Nikolaas Ypei, hoogleeraar in de wiskunst te Franeker, en mejufvrouw Elisabeth Helena Smit, 7 van Hooimaand 1748.

Aan den heer Lodewijk Casper Valckenaer op zijne rede voering over de oude en onlangs bestaande wisselvalligheid der Nederlandsche zaaken, uitgespr. te Franeker den XI Dec. 1748 4^o.

L.C. Valckenaer, redevoering over de oude enz. uit het Latijn, Leeuw. 1749 8^o.

Lierzang aan den hooggel. heer Joan Alberti op zijne redevoer. over de dichtkunst, uitgespr. te Leyden den 8-van Sprokkelmaand 1749, z.j. 4^o.

Op het huwelijk van Quirijn de Blau, regtsgel., en Bouwina Johanna Bulderen, vereenigt den 9 van Oogstmaand 1750, z.j. 4^o.

Ter uitvaart van den hooggel. heer Dom. Balck, doctor en hoogl. in de regten te Franeker, aan deszelfs broeder Joh. Balck, overl. 17 Mei 1750.

Op het zalig afsterven van mevrouw Anna Lalané, mijne nigte, huisvrouw van den heer Dominicus Balck, z.j. 4^o.

Op het huwelijk van Jan de Kruijf en Anna Usbranda Tiboel, z.j. 4^o.

J. Schraders lijkklagt over W.K.H. Friso, uit het Latijn in Nederlandsche dichtmaat overgebragt, Leeuw. 1752 4^o.

Dichterlijk togtje naar Friesland tot de bruyloft van den heer Jan Althuysen, leeraar in 's Heeren gemeente op Hiaure, en jonkvrouw Titia Krab, in den echt vereenigd den 25 van Wiedemaand 1752 4^o.

Menalkas, Herderskout, ter bruiloft van den hoogwelgeb. heer Epo Sjerk van Burmania en Romelia Maria van Haarsma, z.j. 4^o.

Lof der Tooneelpoëzij, achter zijne Nederlandsche vertaling van S. Werenfelsii, Oratio de Utilitate Comoediae, Leeuw. 1746.

Hij beoefende ook de Friesche taal en gaf o.a. er eene proeve van in dichtmaat vóór J. Althuijsens Friesche Rijmlerij. Van zijne philologische kennis en gelukkige conjecturen vindt men proeven in Mantissa Observationum, achter de Anthologia Latina van Burmannus Secundus.

Zie voorrede van Ypey vóór de uitgave der gedichten van Higt; Saxe, Onom., P. VIII. p. 75; Biogr. Univ., T. XX. p. 371; Dict. Univ., T. VIII. p. 441; Piersonus, Praef. Moeridis Atticistae, p. 5; E v. Wassenberghius, Laud. funeb. Joan. Scraderi, p.

13; Valckenaer. Praef. Carm. Theocriti, Bionis et Mosschi; Dez. ad Phalar. Epist., p. 14; P. Burmanni Secundi, Carm., p. 418-422; Peerlkamp, de Poëtis Lat. Neêrl., p. 500; Hoeufft, Parn. Lat. Belg., p. 225; Ypey en Dermout, Geschied. der Ned. Herv. Kerk. D. III. bl. 154; Nieuwenhuis, Alg. Woordenb van Kunst. en Wetensch., o.h.w.; Collot d' Escury, Holl roem in Kunst. en Wetensch., D. IV. (1), bl. 46, D. IV. (1), bl. 265, 266, D. IV (2) bl. 319, 359; Vrije Fries, D. IV. bl. 265-268; de Vries, Geschiedenis der Nederlandsche Dichtk.; van Kampen, Geschied. der Ned. Lett. en Wetensch.; Siegenbeek, Bekn. geschied. der Ned. Letterk.; Witsen Geysbeek, Biogr. Anth. Crit. Woordenb., D. I. bl. 204, 205, D. III. bl. 185; Navorscher, D. VIII. bl. 325, D. IX. bl. 51, 81; Cat. der Maatsch. van Ned. Letterk., D. I. Byv. 2, Arrenberg, Naamreg. bl. 281; Cat. Hoeuffbl. 70; Cat. van der Aa, bl. 82, 138; Cat. Visscher, bl 63; Cat. van Voorst, T. III. p. 154.