Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Steven van der Hagen]

HAGEN (Steven van der) was een der eerste grondleggers van de vaart der Nederlanders op Oost-Indië. Na de oprigting der Maatschappij van Verre werd hij door hare bewindhebbers met drie schepen, de Zon, de Maan en de Morgenster in 1599 naar Oost-Indië gezonden. Hij zeilde den 6^den April van dat jaar uit Texel, kwam den 13^den Maart 1600 voor Bantam en liet op den 2^den Mei het anker voor Ambon vallen. Terwijl hij daar lag hadden hem de hoofden der Amboinezen, en vooral die van Hitoe en de koning van Noessanivel, zeer ernstig verzocht, dat hij hen tegen de Portugezen te hulp wilde komen. Hij sloeg dit eenige malen af, maar zeide hun ten laatste, door hun smeeken bewogen, zijne hulp toe, en kwam met hen overeen om de Portugezen met vereenigde krachten te beoorlogen en zoo mogelijk te verdrijven. De Amboinezen, door de Nederlanders ondersteund, bouwden dadelijk een kasteel, om zich tegen den overlast der Portugezen te beschermen. Tengevolge der verleende hulp verbonden zich de Amboinezen, om den geheelen nagelenoogst nu en altijd uitsluitend aan de Nederlanders tot vastgestelde prijzen te verkoopen, zoodat aan van der Hagen de eer toekomt, het eerste handelsverbond te hebben gesloten, dat later de grondslag was van alle verdragen tusschen de Nederlanders en de Moluksche vorsten.

Van der Hagen kwam met eene rijke lading kruidnagelen in het laatst van 1601 in het vaderland weder, en weldra was men er op bedacht hem aan het hoofd eener tweede, maar nu grootere vloot derwaarts te zenden. Hij stak den 18^den December 1603 met dertien schepen in zee en zeilde naar de Moluksche eilanden. Hier sloot hij een meer uitgebreid handelsverbond, nam eenige Portugesche schepen en veroverde in Februarij 1605 met behulp

der Amboinezen het kasteel Victoria, eertijds Kotta-Laha genoemd, dat door de Portugezen in 1580 gebouwd werd. Hij kwam in Mei 1606 behouden in Nederland terug. Het verder levenslot van van der Hagen ligt in het duister. Hij leefde nog in 1616.

Zie Kok, Vaderl. Woordenb. D. XX. bl. 400-402; Nederl. Reizen, D. I. bl. 5, 13, 14, D. III. bl. 72-95, D. IV. bl. 97 en volgg.; Valentijn, Oud- en Nieuw Oost-Indië (Nieuwe uitgave) D. I bl. 86, 87, 105, 106, 126, 131, 364, 405, D. II. bl. 107, 387, 397, 405-409, D. III. bl. 336, 337; Teenstra, Bekn. Beschrijv. van de Nederl. bezitt. D. I. bl. 59, 69, D. II. bl. 559, 599; Kron. van het Hist. Genootsch. D. VIII. bl. 340.