Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Eerste stuk

[Petrus Haack]

HAACK (Petrus) werd den 10^den October 1747 te Brielle geboren. Na zijne bevordering tot proponent werd hij, in 1769, predikant te Noord-Gouwe, in 1774 te Zwartewaal, in 1777 te Sommelsdijk, in 1782 te Breda, waar hem in 1784 den titel van hoogleeraar in de godgeleerdheid en gewijde geschiedenissen verleend werd. Van daar vertrok hij in 1789 naar Amsterdam en behoorde tot die predikanten, die in 1796 ontslagen werden, om dat zij weigerden den alstoen gevorderden eed van onderwerping aan den toenmaligen regerings-vorm en de belofte van nimmer op eenige wijze ter herstelling van het stadhouderlijk bestuur te zullen medewerken, af te leggen. Na zijne afzetting bediende hij eenigen tijd de Nederduitsche gemeente van Hamburg en Altona, en werd in 1804 weder eervol in zijn ambt hersteld. Bij de huldiging van den souvereinen vorst, op den 30^sten Maart 1813 te Amsterdam, was aan hem daarbij het houden eener godsdienstige redevoering opgedragen, die met een voorberigt en de aanspraken van den souvereinen vorst is uitgegeven, waarvoor hij in 1816 tot ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw benoemd werd. Hij was tot het einde zijns levens, en alzoo gedurende 35 jaren, te Amsterdam als leeraar ijverig werkzaam niet alleen, maar zag zich ook door allen die hem kenden bemind, en betreurd, toen hij in den avond van den 27^sten Julij 1824, na eene ziekte van weinige dagen, overleed. Zijne afbeelding ziet op verscheidene wijzen het licht. Hij was lid van het Zeeuwsch Genootschap der wetenschappen, en van de Maatschappij van Landbouw te Amsterdam. Van hem zijn de volgende werken in druk uitgegeven:

Israëls dankbaarheid over hunne verlossing, uit de vrijheid-

en godsdienst-drukkende heerschappij der Egyptenaren. Voorgestelt, in eene Redenvoering over Exodus XV. vs. 13. ter gelegenheid van het tweede eeuwfeest der heilrijke Hervorming in de gemeente van Sommelsdijk, Rott. en Sommelsd. 1779. 8^o.

Verhandeling over de lastering tegen den H. Geest, ten betoge dat die onvergeeflijke zonde tans niet meer gevonden word, Breda, 1786. 8^o.

Antwoord op de vraag, betreffende de beste en minst kosbare middelen, om het gebrek van goede krankbezoekers in dienst der O.I. Compagnie te verminderen, en dezelve van den last der kwalen te bevrijden. Geplaatst in de Verh. van het Zeeuwsch Gen. der Wetensch. te Vliss. Middelb. 1790. 8^o. (D. XIV. bl. 76).

De overeenstemming der evangelisten in de lijdens- en feeststoffen, Amst. 1795. 8^o.

De leer der waarheid, volgens den Heidelbergschen catechismus, Amst. 1800. 8^o.

Het leven van Paulus den apostel, in kerkelijke redevoeringen, Amst. 1804. 8^o. 3 deelen 6 stukk.

Het leven, de leer en de daden van den Verlosser, met aanteekeningen voor mingeoefenden, Amst. 1825. 8^o.

Voorts werd Haack gehouden voor den schrijver van een Adres aan de Synodale Vergaderingen der Hervormde Nederduitsche gemeenten dezer landen, enz.: tot redres van de voorkomende gebreken in de nieuwe Evangelische gezangen, enz. Amst. 1807.

Als dichter had Petrus Haack mede eenige verdiensten. Onder de zinspreuk Tandem bona causa triumphat, komt van hem een dichtstuk voor in de Gedenkzuil opgerigt ter gedachtenis van Neêrlands Heil en Oranjes Zegepraal. Bij het Haagsche dichtgenootschap verkreeg hij het accessit wegens het beantwoorden van een prijsvers de Verheerlijking van Christus op den berg. Beide verzen zijn vrij vloeijend, doch zonder eenige verheffing. Ook moet er van hem eene leerrede op rijm bestaan, die hij, in 1772, op zijne eerste standplaats heeft uitgesproken, bij gelegenheid van den doop des toenmaligen erfprinsen van Oranje, later koning Willem I. Haack werd begraven in de Wester kerk te Amsterdam, alwaar de volgende door hem zelf vervaardigde dichtregelen op zijne grafzerk zijn uitgenouwen:

Zie Arrenberg, Naamreg. van Nederd. Boek.; H. Bosscha, Geschied. der Ned. Staats-omwent. D. III. bl. 143; Algem. Konst- en Letterb. 1793. D. XI. bl. 203; Brinkman, Naaml. van Boek.;

Glasius, Godgel. Nederl. D. II. bl. I, D. III. bl. 661; Holtrop, Bibl. Medico-Chirurg. p. 118; van der Aa, Nieuw woordenb. van Ned. Dicht.; Muller, Cat. van Portr.; de Navorscher, D. VII. bl. 95, 253, 254, D. VIII. bl. 134, 238, 239, 300.