Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 6

[Pieter van Foreest]

FOREEST (Pieter van), meer bekend onder den naam van Petrus Forestus, was een broeder van den voorgaande. Men heeft deze verdienstelijke man, die met regt de Hollandsche Hippokrates genoemd wordt, tot nog voor weinige jaren den zoon genoemd van Pieter van Foreest, geneesheer te Dordrecht, en van Eva van Teylingen, doch later is het aan de nasporingen van den Heer C.W. Bruinvis te Alkmaar gelukt te ontdekken, dat èn de berigten over den vader van Forestus, èn die over zijne vrouw en kinderen ten eenenmale verkeerd waren, en mogen wij het thans voor zeker houden dat hij, in 1522 te Alkmaar geboren, een zoon geweest is van Jordanus van Foreest, en van Margareta Beyers; terwijl uit dezelfde nasporingen gebleken is, dat Eva van Teylingen, vroeger zijne moeder genoemd, zijne vrouw, en Augustijn en Margeretha, vroeger zijn broeder en zuster genoemd, zijne kinderen geweest zijn.

Petrus Forestus, in zijne geboorteplaats opgevoed en in de Grieksche en Latijnsche talen ook te Haarlem onderwezen, begaf zich in 1539 naar Leuven, en studeerde eenigen tijd onder Petrus Nannius, Hoogleeraar in de welsprekendheid aldaar, zonder zich bepaald aan een vak toe te wijden. Zijn vader had gaarne gezien dat hij in de regten studeerde, doch Pieter had een afkeer van die studie, en nog meer van de praktijk, en wenschte zich op de geneeskunde toe te leggen. Door een schrijven van Petrus Nannius aan zijnen

vader verkreeg hij daartoe eindelijk verlof, en bragt vier jaren in de beoefening van die wetenschap aan genoemde Hoogeschool door. Hij begaf zich vervolgens in 1542 naar Bologna, alwaar hij den doctoralen graad verwierf, en bezocht achtereenvolgens Rome, Padua en Parijs, overal de lessen der vermaardste mannen in het vak bijwonende. Op raad van Jacob Silvius, Hoogleeraar in de geneeskunst ter laatstgemelde plaats, zette Forestus zich als geneesheer te Bourdaux neder, doch na een jaar vertoevens aldaar keerde hij op verzoek van zijne familie, naar zijne geboorteplaats weder, en oefende er gedurende twaalf jaren met lof de praktijk uit. Op verzoek der regering van Delft vestigde hij zich aldaar, alwaar zijn groote ijver en kunde zeer uitblonken, bij gelegenheid van de pest in 1557. Bij de oprigting der Leidsche Hoogeschool aangeboden hebbende eenige lessen in de geneeskunde te houden, hield hij eene redevoering ter harer aanprijzing en was hij bij de plegtige inwijding tegenwoordig, doch zijne voorliefde voor het praktisch leven, deed hem voor het aangeboden Hoogleeraarsambt bedanken. Hij keerde alzoo weder naar Delft terug, en na aldaar gedurende veertig jaren zijne beste krachten voor de lijdende menschheid te hebben veil gehad, keerde hij in hoogen ouderdom naar zijne geboorteplaats weder, bleef er, tot aan zijn overlijden in 1597, zelfs de geringsten zijner medeburgers met raad en daad behulpzaam, en werd in de Groote kerk begraven. Op zijn graf leest men de volgende regels:

De afbeelding van Forestus ziet op onderscheidene wijzen het licht. Eene volledige lijst zijner schriften, waarvan de meeste nog heden in achting zijn, is niet voorhanden. De voornaamste zijn:

De incerto ac fallaci urinarum judicio, etc. Lugd. Batav. 1589. 8^o. (met zijn portret op 64 jarigen leeftijd).

Observationum et Curationum medicinalium sive medicinae theoreticae et practicae, libri XXXII. Lugd. Bat. 1589-1610. 8^o. Francof. 1602. fol., aldaar 1604 en nog eens in 1607.

Observationum et Curationum chirurgicarum libri quinque; accesserunt de incerto ac fallaci urinarum judicio adversus uromantes et uroscopos libri tres. Francof. 1610. Libri quatuor posteriores, Francof. 1611.

Zijne werken, waarvan sommigen afzonderlijk in het Hollandsch, Hoogduitsch, Engelsch en Fransch vertaald zijn, zijn bij elkâar in het licht verschenen, en laatstelijk te Rostock in 1653. fol.

Forestus heeft zich ook ingelaten met het maken van almanakken; althans Keizer Karel V gaf hem, bij vergunbrief van Julij 1555, de vrijheid om te doen drukken en verkoopen

zekeren Prognosticatie-Almanak voor den jare 1556. Voor de drie eerste boeken zijner Observationes et Curationes medicinalium werd hij door 's lands Staten vereerd met een present in zilver, mits dat daerop inscriptie van de merite van der saecke gedaan sal worden.

Forestus werd met Cornelis Busonnius, geneesheer te Delft, door de Staten geroepen om het lijk van Prins Willem I, na zijne vermoording, te onderzoeken. Het rapport deswege, den 11^den Julij 1584, door hen ter vergadering der Staten Generaal medegedeeld, is door van Wijn bekend gemaakt.

Zie Sweertius, Athen. Belgic., p. 614; Meursius, Athen. Batav., p. 97-101, met portret; Foppens, Bibl. Belg. p. 975, 976, met portret; van Leeuwen, Bat. Illustr., bl. 966, 967; Hoogstraten, Woordenb.; Luiscius, Woordenb.; Ferwerda, Catal. Univers., D. I. St. I. bl. 167, Supplem. p. 26; van Abkoude, Naamreg. van Ned. Boek. D. I. St. V; Kok, Vaderl. Woordenb; van Wijn, Bijv. en Aanm. op Wagenaar, D. X. bl. 116, 117, 130; de Groot, Vergel. der Gemeenebest. door Meerman uitgegev. D. III. bl. 351, 353; Siegenbeek, Geschied. der Leidsche Hoogesch. D. I. bl. 22, D. II. Toev. en Bijl. bl. 51, 52; van Kampen, Geschied. der Ned. Letter. D. I. bl. 317; Collot d'Escury, Holl. roem, D. VII. bl. 370-372, 416; Cohen, Oude en Middel-Geschied. van de Geneesk. bl. 443, 444, 492, 493; Haeser, Leerb. van de Geschied. der Geneesk. vert. door Dr. Israëls, bl. 457, 458; Dr. G. H. E. Ludeking, Dissert. de Petro Forestio, Briell. 1848. 8^o; Muller, Cat. van Portrett. bl. 87; de Navorscher, D. II. bl. 156, 302-304, D. III. bl. 326, 327, Bijbl. bl. XXIX, XXX.