Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Petrus Driessen]

DRIESSEN (Petrus), derde zoon van Johannes Petrus Driessen, en Anna Christina Alberthoma, werd te Groningen den 30^sten Augustus 1753 geboren. Na voorbereidende studiën, vertrok hij reeds op veertienjarigen leeftijd naar de Hoogeschool in zijne vaderstad, en werd er den 20^sten Junij 1775 tot doctor in de geneeskunde bevorderd, na verdediging eener Dissertatio exhibens nervos musculorum abdeminalium et superficiei inguinis, die te Groningen in dat jaar het licht zag, en met eene, onder het oog van den Hoogleeraar Camper, wel bewerkte plaat versierd is. Genoemde verhandeling levert het bewijs op, dat, ofschoon Driessen meer lust en ingenomenheid voor de natuur- en scheikundige wetenschappen aan den dag legde, hij echter een naauwkeurig waarnemer en fijn anatoom was.

De liefde voor de scheikunde en natuurlijke historie, in welke wetenschappen het onderwijs toen in ons vaderland zeer gebrekkig was, deed Driessen besluiten zich buiten 's lands te begeven. Te Weenen, te Parijs, te Londen, en andere plaatsen bleef door hem niets onderzocht, en overal maakte hij met de beroemdste mannen kennis, door wie hij zich de gelegenheid geopend zag om de rijke schatten der natuur te leeren kennen en in te dringen in de geheimen der wetenschappen.

Met kundigheden overladen, keerde hij in zijne geboorteplaats terug, en de roem van zijne vorderingen in de wetenschappen, die hem reeds vooruit was gegaan, deed Curatoren der Hoogeschool besluiten, om hem het onderwijs in de scheikunde en natuurlijke geschiedenis op te dragen, met den titel van Lector bij de geneeskundige faculteit te Groningen; in welke betrekking hij door den toenmaligen Stadhouder bevestigd werd, bij eenen openen brief van den 26^sten Jannarij 1778; terwijl hij zijn onderwijs begon met eene redevoering over het voordeel, dat de beoefening der scheikunde over andere kunsten en wetenschappen aanbrengt. In 1787 verkreeg hij den post van buitengewoon Hoogleeraar in de geneeskunde, en aanvaardde dien op den 29^sten November van dat jaar met eene Oratio de arte pharmaceutica in magnum Patriae emolumentum, ad majus dig. nitatis fastigium evehenda etc., die te Groningen in 1788, 4^o-werd uitgegeven, en ook in het Hollandsch vertaald het licht zag.

De Geldersche Hoogeschool bood in 1791 aan Driessen het gewoon Hoogleeraarsambt aan in de schei- en plantenkunde,

in de kennis der geneesmiddelen en in de natuurlijke historie; doch hij bedankte voor die onderscheiding, even als vier jaren later, toen Curatoren der Utrechtsche Hoogeschool hem derwaarts riepen. Tengevolge van de eerste beroeping, werd ook hij als gewoon Hoogleeraar in genoemde vakken aangesteld, en na de tweede zijn honorarium vermeerderd en zijne wenschen, tot verbetering en uitbreiding van zijn onderwijs dienende, vervuld.

Als zoodanig bleef hij bij voortduring met lust en ijver en onvermoeid werkzaam, en plukte rijke vruchten van zijnen arbeid, toen in 1806, na het afsterven van den Hoogleeraar Munniks, aan hem ook het onderwijs in de plantenkunde en het bestuur over den Plantentuin werd opgedragen. Deze nieuwe betrekking vervulde hij bij zijne andere werkzaamheden met goed gevolg, onder uitbreiding van den tuin, tot aan het jaar 1815, toen hij bij de vernieuwde inrigting van het hooger onderwijs, als gewoon Hoogleeraar bij de wis- en natuurkundige fakulteit bevestigd werd. In 1823 den ouderdom van zeventig jaren bereikt hebbende, verwierf hij eene eervolle rust, doch behield zich voor, ten einde niet werkeloos te blijven, om met de lessen in de Plantenkunde te volharden, en het opzigt over den Botanischen tuin te blijven behouden; in welke betrekking hij dan ook met jeugdigen ijver werkzaam was, tot dat hij op den 11^den Januarij 1828, tot groote schade voor de wetenschappen overleed, en door de Hoogeschool, wier sieraad hij was, zoowel als door zijne talrijke leerlingen, diep betreurd werd.

Niet alleen jegens de Hoogeschool, maar ook jegens zijne medeburgers maakte Driessen zich verdienstelijk. Hij was de vraagbaak en raadgever van velen, de voorstander van alle mogelijke nuttige inrigtingen. Zijne kundigheden bleven niet besloten binnen de wanden van zijn studeervertrek of werkplaats, maar stonden zoowel voor het Gouvernement als voor den minste zijner natuurgenooten ten dienste. Jaren achtereen was hij lid der gewestelijke en stedelijke commissiën van Geneeskundig onderzoek en toevoorzigt, en voorzitter der commissie van den landbouw, en in beiden gaf hij veelvuldige bewijzen van welwillendheid, zorg en oplettendheid voor het welzijn van anderen en voor het heil en voordeel der maatschappij. Niet alleen het Koninklijk Nederlandsch Instituut, maar schier alle andere Maatschappijen en Genootschappen binnen ons vaderland en velen daar buiten, keurden hem het lidmaatschap waardig, terwijl de Koning hem de orde van den Nederlandschen Leeuw schonk, tot erkentenis van zijne veelvuldige diensten.

Driessen was gehuwd met Cornelia Conradi, die hem twee zonen schonk. Zijne afbeelding en silhouette, naar Lubbens door Fuchs, ziet het licht. Hij was een man klein van gestalte en door de natuur met weinig beschonken, dat anderen voor hem innam; maar dat vergoed werd door een schrander verstand, zuiver oordeel, edel hart en deugdzaam gemoed,

die in ruime mate zijn deel waren en waardoor zijne nagedachtenis gezegend blijft.

Behalve de genoemde Verhandelingen en eenige opstellen en mededeelingen in den Algemeenen Konst- en Letterbode en in andere tijdschriften, zijn van Driessen's arbeid de volgende geschriften in het licht verschenen:

Scheikundige Verhandeling over de Magnesia alba enz. Amst. 1787. 8^o.

Natuur- en scheikundige waarnemingen over onderwerpen der Geneeskunde en oeconomie in ons vaderland, enz. Gron. 1791. 8^o.

Brief aan den schrijver van de Konst- en Letterbode, betreffende een berigt, aangaande deszelfs 1e stuk der natuur- en scheikundige waarnemingen geplaatst in n^o. 161 van dat weekblad, Gron. 1791. 8^o.

Oratio de ampliflicato, in hac academia, rerum naturalium studio ad communem civium utilitatem convertendo, in de Annales Academiae Groningana 1817-1818 en in het Hollandsch uitgegeven onder den titel van:

Redevoering over de nieuwe hulpmiddelen ter beoefening der natuurkundige wetenschappen, bij de Hoogeschool te Groningen daargesteld; uit het Latijn vertaald door J.E. Winter, met aanmerkingen, Gron. 1820. 8^o. 1ste stuk. (Niet vervolgd).

Eindelijk moeten wij hier vermelden, dat hij aan de zamenstelling der Pharmacopoea Batava in 1799, als lid der daartoe benoemde commissie, een belangrijk deel had, eveneens als aan de Pharmacopoea Belgica, welk werk hij op zijnen ouden dag zeer ter harte nam, en waarvoor hem, ofschoon reeds door eene nieuwe vervangen, de dank der nakomelingschap in ruime mate toekomt.

Zie Algem. Konst- en Letterb. 1789. D. I. bl. 76, 77, 1791. D. II. bl. 36, 37, 101, 102. 1792, D. I. bl. 123, 1828. D. I. bl. 50, 51; Brucherus, Gedenkb. van Stad en Lande, bl. 332; de Jong, Alph. lijst. van Boek.; J. Munniks, Levensch. van den Hoogl. Petrus Driessen, met de silhouette, (Gron. 1829. 8^o.); Holtrop, Bibl. Medico-Chirurg. p. 81, 82; Bouman, Geschied. der Geld. Hoogesch. D. II. bl. 503, 504; van der Boon, Geschied. der ontdekk. in de ontleedk. van den mensch. bl. 238, 239.