Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Abraham Commelin]

COMMELIN (Abraham), was kapitein over een vaandel soldaten binnen Amsterdam. Toen in 1652 twee matrozen moesten worden ter dood gebragt, die de belhamels waren bij een oproer, door een groot aantal manschappen van 'slands vloot verwekt, had de regering, ter voorkoming van verdere oproerige tooneelen, drie vaandelen soldaten bij de strafoefening doen tegenwoordig zijn, met bevel om tot geene dadelijkheden te komen, tenzij de regtsoefening mogt worden gestoord.

Eenige vrouwen, welligt nabestaanden der veroordeelden, te midden van het volk staande, geraakten aan het schreijen en wenschten heen te gaan, hierdoor ontstond eenig gedrang, waar-

door sommige soldaten bij de Waag staande, uit het gelid geraakten.

Door onberaden ijver aangespoord, gelastte Commelin op het volk te schieten, waardoor eenigen gedood en gekwetst werden, en zoodanige ontsteltenis ontstond, dat ieder een goed heenkomen zocht. De regering was echter over dit gedrag zeer ontevreden, en daar Commelin zich bij tijds uit de voeten had gemaakt, besloot men hem openlijk met de klok te doen indagen, en toen hij hierop niet verscheen, werd hij onbekwaam verklaard en de stad uitgebannen. De vrienden der doodgeschotenen werden met geld gepaaid en de nagelatene betrekkingen voor hun leven verzorgd.

Zie Wagenaar, Beschr. van Amst., D. I. bl. 585-586; de Chalmot, Biogr. Woordenb.