Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Antoine Marie Cerisier]

CERISIER (Antoine Marie), geboren te Châtillon-les-Dombes in 1749, voltooide zijne studie te Parijs, onder het opzigt van zijnen oom, die Hoogleeraar was aan het collegie des Grassins, en was, omstreeks 1775, Secretaris van het gezantschap van Frankrijk naar de Nederlanden.

Zijne bezigheden lieten hem veel ledige tijd over, welke hij besteedde, om zich verder in de voornaamste talen van Europa te oefenen en om zich op de geschiedenis der Vereenigde Nederlanden toe te leggen. Vol van bewondering over de heldhaftige pogingen van een klein volk, dat het eerst het Spaansche juk durfde afwerpen, wilde Cerisier zijn geschiedschrijver worden; en, met de hulpbronnen hem door onderscheidene Nederlandsche geleerden bezorgd, stelde hij een werk op, dat zeer verdienstelijk zijn zou, indien het met meer onpartijdigheid ware geschreven, doch het is uitsluitend ten nadeele der Stadhouderen, en ten behoeve dier Staatspartij, welke tot 1787 in Holland het roer in handen had.

Ook had Cerisier, die zich later in ons Vaderland en wel te Leiden had gevestigd, alwaar hij ook aan de Gazette de Leyde medewerkte, in de woelige dagen voor 1787, met hand en tand de zaak der Patriotten omhelsd, en komt mede voor op de

Lijst van veertig Vaderlandsche Medeburgeren om daaruit te benoemen een getal van vijfentwintig Personen, als Nationaal Geconstitueerden tot de zaak der onderhandelingen te Parijs.

Na de omwenteling van dat jaar keerde hij naar Frankrijk terug, waar hem door den Koning een pensioen werd toegelegd. Door het prinsdom Dombes tot plaatsvervangend Afgevaardigde in de Staten-Generaal van 1789 benoemd, bedankte hij voor zijn pensioen, en werd een der ondernemers van de Gazette Universelle, welk dagblad, in de eerste dagen van December 1790 begonnen, reeds den 10^den Augustus 1792 ophield te bestaan, want op dien onstuimigen dag werden zijne persen stuk geslagen en hem den eigendom van het dagblad ontnomen, welk ongeluk hij zich had op den hals gehaald, door in zijn dagblad het vonnis bekend te maken, waarbij de Jacobijn Jean Louis Carra vroeger naar de galeijen verwezen was Nu verliet hij Parijs, en wilde in het Departement de l'Ain eene schuilplaats zoeken; doch werd door de Agenten van het Schrikbewind vervolgd en in den kerker geworpen, waarin hij verbleef tot op den val van dat bewind, den 27^sten Julij 1795.

Door de omwenteling alles verloren hebbende, zag hij met vreugde in 1814 de Bourbons in Frankrijk terugkeeren, en kwam spoedig naar Parijs, om de schadeloosstelling te verzoeken, waarop hij meende regt te hebben, maar die hij niet bekwam. Vervolgens wilde hij te Lyon een dagblad oprigten, maar de Prefect vond, dat zijne koningsgezindheid wat al te hevig was, en het publiek zag er niets van dan het Prospectus. Geacht door zijne medeburgers, overleed hij te Châtillon den 1^sten Julij 1828.

Zijne werken zijn:

Tableau de l'histoire générale des Provinces Unies. Utr. 1777-1784. 10 vol. 8^o., van welk werk, loopende tot 1751, eene Nederduitsche navolging of liever omwerking, met goedkeuring van den oorspronkelijken schrijver, met veel vlijt en naauwkeurigheid vervaardigd is door Petrus Loosjes Adriaansz., onder den titel:

Tafereel der Algemeene Geschiedenisse van de Vereenigde Nederlanden, gevolgd naar het Fransch van den Heer A.M. Cerisier. Utr. 1781-1787. 10 deelen 8^o., welke vertaling verre boven het oorspronkelijke te schatten is.

Histoire de la fondation des colonies des anciennes républiques, adaptée à la dispute présente de la Grande Bretagne avec ses colonies Américaines. Utr. 1788. 8^o.

Le Politique Hollandais, 1780-1785. 4 vol. 8^o., waarbij hij J.A. Crajenschot tot medewerker had.

Remarques sur les erreurs de l'Histoire Philosophique et Politique de Raynal par rapport aux affaires de l'Amérique Septentrionale, traduit de l'Anglais de Thomas Payne. Amst. 1785. 8^o.

Bovendien heeft Cerisier nog een aantal vlugschriften en boekjes in het licht gezonden; ook liet hij eenige werken in handschrift na, die hij niet bestemd had, om in het licht te komen.

Zie Vaderl. Hist. ten verv. op Wagenaar, D. I. bl. 15, D. IV. bl. 141 noot, D. VIII. bl, 185 noot, D. XV. bl. 108 en 109; Hedend. Vaderl. Letteroeff., D. VII. St. I. bl. 170 en volg.; Algem. Biblioth D. I. bl. 689, 690; van Kampen, Geschied. der Nederl. Lett. en Wetens, D. II. bl. 530 en 531; Algem Konst en Letterb., 1828. D. II. bl. 50 en 51; Algem. Woordenb. der Zamenl., waar hij abusivelijk André Maurice Cerisier genoemd wordt; Bilderdijk, Geschied. des Vaderl., D. I. bl. 215, D. XII. bl. 45; Biogr. Univers.