Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Nikolaas de of à Castro]

CASTRO (Nikolaas de of à), eigenlijk van der Burgh of Verburgh, geboren in 1503 te Leuven, waar zijn vader Pedel of Deurwaarder van de Hoogeschool was, verkreeg daardoor schoone gelegenheid, om zich op de letteroefeningen toe te leggen, zooals hij dan ook met eenen warmen ijver en groote vlijt deed. Na zijne studiën volvoerd te hebben, werd hij tot Licentiaat in de Godgeleerdheid bevorderd, daarna tot Opperste van het Bussideaansche Collegie aangesteld, welk Collegie gesticht was om de jeugd in de drie geleerde talen te onderwijzen. Voorts werd hij begiftigd met een kanunnikaat van St. Maria's kerk te Utrecht; vervolgens werd hij door Koning Filips II tot Kettermeester over Holland, Utrecht en Overijssel aangesteld, ten einde de Reformatie, welke alom in Nederland doorbrak, te keer te gaan, en ware het mogelijk uit te roeijen. Bij de afscheiding der Middelburgsche kerk van die van Utrecht, waarbij de eerste tot een bisdom werd verheven afhankelijk van het aartsbisdom van Utrecht, werd de Castro, door gemelden Koning, tot Bisschop van Middelburg benoemd en tevens gesteld om het opperbestuur over de abdij aldaar, welke toen open stond te voeren. De goedkeuring van den Paus hierop gevolgd zijnde, aanvaardde hij in 1560 die waardigheid, waartoe hij door den Aartsbisschop van Mechelen en den Kardinaal de Granvelle, den 26^sten December 1562 plegtig werd ingewijd, en den 4^den Januarij des volgenden jaars te Middelburg met veel statie en pracht ingehaald. Kort nadat hij den bisschopszetel had in het bezit genomen, ontstond er tusschen hem en den Domproost van het domkapittel van Utrecht, een zwaar geschil over het kerkelijke regtsgebied in Zeeland, welke twist eerst, na vele vergeefsche pogingen, door de Landvoogdes, in 1564, beslist werd. Hij durfde zich tegen Alva en zijn besluit tot heffing van den tienden penning verzetten, doch hield zich ijverig bezig met het wreed vervolgen en straffen van diegenen, welke anders dan de Roomschgezinden dachten, en deed zich, in hoedanigheid en opvolger der Abten van Middelburg, gelden als Eerste Lid der Staten van Zeeland. Gematigd behandelde hij echter zijnen neef Christoffel Roël, die als Pensionaris van den Prelaat en Edelen van Zeeland, zich een ijverig aanhanger van Prins Willem I betoonde, De Castro woonde, in 1565, de Utrechtsche synode bij,

en deed de besluiten van het Trentsche concilie in Zeeland af kondigen. Met leede oogen zag hij, ten gevolge van de omwenteling van 1572, de zegepraal der Hervorming in zijn bisdom, en de vermindering zijner magt, welke met de verliezen der Spanjaarden gelijken tred hield. Tot zijn geluk beleefde hij echter niet de geheele ondergang van zijn bisdom, daar hij nog voor de overgave van Middelburg, den 5^den Julij 1573, overleed; hij werd in het koor der abdijkerk te Middelburg begraven.

Zie Bor, Nederl. Oorl., B. I. bl. 27 (19); Brandt, Hist. van Enkhuizen, bl. 87; van Hoogstraten en Brouerius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb., Lett. N bl. 66; v (an) H(enssen) en v (an) R(hijn), Kerkel. Oudh., D. I. bl. 364, D. IV. St. III. bl. 22, 23, 28-39, 49, 50; Hoynck van Papendrecht, Hist. der Utr. Kerke, bl. 6; Boomkamp, Alkmaer en zijne Geschied., bl. 134; Wagenaar, Vaderl. Hist., D. VI. bl. 66; te Water, Kort Verh. der Reform. van Zeel., bl. 363-387; 's Gravezande, Tweede Eeuwged. der Middelb. Vrijh., bl. 14, 15, 16, 19, 43, 65, 170, 284, 314, 319; te Water, Hist. van het Verb. der Edelen, St. I. bl. 218-222; Kok, Vaderl. Woordenb.; de Chalmot, Biojr. Woordenb.; Swalue, de Daden der Zeeuwen, bl. 5; Groen van Prinsterer, Archiv. de la Mais. d'Orange-Nassau, Tom. V. pag. 417; Arend, Algem. Geschied. des Vaderl., D. II. St IV. bl. 800; van Groningen, de Bisdomm. in Nederl., bl. 19, 45 en 46.