Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Adriaan Byleveld]

BYLEVELD (Adriaan), zoon van Casparus Byleveld en van Elizabeth Maria van Zwieten, geboren te 's Gravenhage den 12den Maart 1787, werd als Tweede Luitenant, den 29sten October 1804, geplaatst bij de 2e kompagnie van het korps Rijdende Artillerie. Als Eerste Luitenant bij de 1e kompagnie, waarover de Kapitein Hogerwaard, later van Brienen van Oosterum, bevel voerde, was hij in 1816 in het Kamp te Zeist, daarna onder de Generaals Michaud en Grandjean, behoorende tot het 8e legerkorps onder Mortier, maakte die kompagnie den veldtogt in Zweedsch-Pommeren en Pruissen mede. Den 16den April 1807, het bevel voerende over twee houwitsers van die batterij, rukte Byleveld bij Sprengvelde tegen de Zweden op. In den slag van Friedland den 14den Junij 1807, waarin deze batterij zich zoo bijzonder onderscheidde, had Byleveld weder de twee houwitzers onder zijn bevel, waarmede hij den vijand bijzonder groote verliezen toebragt, zoo als den Maarschalk Mortier zelf getuigde. De batterij werd daarop geplaatst bij de divisie Hollandsche troepen onder du Monceau, waarvan het hoofdkwartier te Hamburg was. Zij was later tegenwoordig bij het beleg van Straalsond, den 19den Augustus 1807 en nam voorts deel aan alle verrigtingen der Nederlandsche divisie onder den Generaal Gratien. Den 5den Junij 1808 werd Byleveld tot Tweede Kapitein bij de Rijdende Artillerie bevorderd en werkte in dien rang mede tot den nederlaag van den Pruissischen Majoor Schill

op den 31sten Mei 1809. In Augustus van dat jaar in het Vaderland teruggekeerd, nam hij met zijne kompagnie deel aan de verrigtingen der Hollanders in Zeeland tegen de Engelschen.

Byleveld, die na de inlijving van ons Vaderland in Frankrijk in 1819 was geplaatst bij den Staf van den Inspecteur-Generaal der Artillerie de Lauloy werd den 18den Januarij 1811 benoemd tot Bevelhebber der batterij, vroeger genaamd N^o. 3 der Hollandsche armee in Spanje, en nam, den 26sten Junij 1811 dat bevel te Guadix bij Grenada over. Met het kader van die batterij trok hij over Bayonne en Valence naar Maintz en van daar op last van den Keizer naar Silezië, waar hij den 27sten Junij 1812 met zijne geheel zamengestelde batterij werd ingedeeld bij het 2e Kavalleriekorps van den Generaal Sebastiani, en nam deel aan alle de voorname verrigtingen van dat jaar. In den slag op den Dennewitsberg, den 6den September 1813, werd Byleveld door eene lanssteek in de linkerhand en de schouders gewond en gevangen genomen. Voor zijn gehouden gedrag in dien veldtogt werd hij benoemd tot Ridder der Orde van het Legioen van Eer. Uit de krijgsgevangenschap ontslagen en in Nederland teruggekeerd werd hij na 1814 weder als Kapitein bij de Rijdende Artillerie geplaatst en als Kommandant der batterij N^o. 2 ingedeeld bij de Tweede divisie van het Nederlandsche leger te velde. Hij en de zijnen onderscheidden zich bijzonder bij de gevechten bij Frasnes en Quatre-Bras den 15den en 16den Junij, in den veldslag bij Waterloo stond hij met zijne batterij in de eerste linie op den regtervleugel van de Tweede divisie links van de hoeve la Haye Sainte, tegen de stelling der hoogte voor Mont St. Jean en nam een zeer werkzaam aandeel aan dien slag. Ter belooning van zijn destijds gehouden gedrag werd hij benoemd tot Ridder der Militaire Willemsorde vierde klasse. Byleveld volgde met zijne batterij de Tweede divisie naar Frankrijk en trok later daarmede terug tot Antwerpen, waar de batterij Rijdende Artillerie toen was geplaatst.

Den 26sten Februarij 1819 bevorderd tot Majoor bij dat korps, bleef hij daarbij tot den 18den Julij 1824, toen hem als Luitenant-Kolonel het bevel werd opgedragen over het 3e batailjon Veldartillerie, waarover hij later als Kolonel het bevel voerde, tot dat hij den 1sten Januarij 1841 met den rang van Generaal-Majoor gepensioneerd werd. Hij overleed te 's Hertogenbosch na 1850.

Zie Scheltema, Laatste veldt. van Napoleon Buonaparte, bl. 95, bijl. 93; Bosscha, Neêrl. Heldend. te Land, D. III. bl. 454, 459, 460, 487, en vooral van Sypesteyn, Geschied. van het Regem. Nederl. Rijdende Artill., die wij hier gevolgd zijn.