Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Gemme van Burmania]

BURMANIA (Gemme van), zoon van Douwe van Burmania en van Saapk van Ydtsma, was wegens den Frieschen Adel tegenwoordig bij den eed en hulde van Koning Filips in 1555, wanneer de Friezen staande deden hetgeen door anderen knielende geschiedde. Ofschoon zijn halfbroeder Hero van Burmania het Spaansche gebied bleef aankleven, deed hij steeds, met bezadigdheid, zijnen alkeer van dwingelandij blijken, door het bijwonen van onderscheidene Staatsvergaderingen, waarin, met vrijmoedigheid en ernst, geklaagd werd over de inbreuk op 's Lands voorregten, de vertrapping van de vrijheid en over den gewetensdwang. Hij toonde zich onafhankelijk van 's Hofs gunst en haat, die hem minder ter harte gingen, dan de rust van zijn

geweten en 's Lands welvaart. Hij nam deel aan het Verbond der Edelen. Dit een en ander bragt hem in haat bij Alva, die hem, in het jaar 1568, te Antwerpen ter verantwoording deed dagen. Wijselijk koos hij de vlugt en hield zich met zijne vrouw te Keulen op; in welke stad hij, met Aggaeus Albada en andere Friesche ballingen, buiten het bereik der Nederlandsche bloedplakaten lag, en over 's Lands beste nut kon raadplegen. Toen de zaken veranderd waren, keerde hij in zijn Vaderland terug, waar hij, den 28sten November 1602, op Juwsma-state te Ferwerd, in hoogen ouderdom overleed.

Hij was eerst gehuwd met Jouck Haarda; naderhand met Jel (Gellia of Juliana) van Aylva, die ook een vrijheidlievend hart in den boezem droeg, en bij wie hij onderscheidene kinderen verwekte, van welke hij zijnen zoon Sjuck van Burmania, uit wien alle de latere Burmania's afstammen overleefde.

Zie te Water, Verbond en Smeeks. der Nederl. Edelen, St. II. bl. 309-312, St. III. bl. 497; Kok, Vaderl. Woordenb.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Scheltema, Staatk. Nederl., D. I. bl. 194 en 195, D. II. bl. 572.