Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Kristoffel Brouwer]

BROUWER (Kristoffel) of Christophorus Browerus, zoon van Gerard Brouwer en Jacqueline N...., geboren te Arnhem, omstreeks het jaar 1560, ging na de lage scholen te Nijmegen bezocht te hebben, in het Collegie der drie Kroonen te Keulen de Wijsbegeerte beoefenen, en werd aldaar den

3den Maart 1580 tot Meester in de Vrije Kunsten bevorderd. Negen dagen later, juist 20 jaren oud zijnde, trok hij het Jesuitenkleed aan. Zijn proeftijd afgeloopen zijnde, onderwees hij gedurende eenige jaren de Talen en Wijsbegeerte te Trier. Van daar zond men hem naar Fulda, alwaar hij, met den post van Rector belast, alle zijne snipperuren doorbragt met het vervaardigen der Jaarboeken van Fulda en van Trier. Zijn ongemeene ervarenheid in de kerkelijke en burgerlijke oudheden, bezorgde hem de achting van onderscheidene geleerden, en in het bijzonder die van den Kardinaal Baronius, welke in het tiende deel zijner Jaarboeken met lof van Brouwer gewaagt. Door zijne Oppersten in 1612 naar Trier teruggeroepen, nam hij aldaar ook den post van Rector waar, en voltooide er zijn groot werk, te midden onder de snerpende smarten van jicht en steen, welke ongemakken, hij aan zijn zittend leven en aanhoudenden duurzamen arbeid moest toeschrijven. Hij leed die echter met een voorbeeldig geduld en eene nederige onderwerping, tot dat eene zieltogende slaapziekte, welke twee dagen duurde, hem den 2den Junij 1617, uit het leven rukte.

Reeds voor lang had hij door de aanvaarding der vier geloften zich op het naauwst aan zijne Orde verbonden. Twee dagen voor zijn dood gevraagd zijnde, of niets hem moeijelijkheid veroorzaakte, riep hij met een soort van vervoering uit: ‘Aanbiddelijke Voorzienigheid! wat valt het genoegelijk als lid van de Broederschap te sterven.’

Brouwer heeft door den druk gemeen gemaakt:

Venantii Honorii Clementiani Fortunati Italici Presbyteri, Episcopi Pictaviensis, Opera, seu Carmina, Epistolae et Expositiones; additi, praeter supplementa, libri IV de vita S. Martini. Omnia ad veterum exemplarium fidem castigata, et notis illustrata, studio et labore Chr. Broweri. Mogunt. 1603. 4^o.

Het zelfde werk onder den titel:

Venantii H.C. Fortunati Opera ex editione Christoph. Broweri. Mogunt. 1630. 4^o, ook voorkomende in de Bibliotheca Patrum. edit. Colon. Tom. VI, en in de Maxima Bibliotheca Patrum. Lugd. Tom. X.

Fuldensium Antiquitatum libri IV. Antv. 1612. 4^o.

Sidera illustrium et Sanctorum Virorum, qui Germaniam praesertim magnam, olim rebus gestis ornarunt, è Mss. in lucem eruta. Mogunt. 1616 4^o.

Venantii H.C. Fortunatii Opera Poètica aucta. Accessere Hrabani Mauri, Fuldensis Archiepiscopi Mogontini, Poëmata sacra, nunquam edita. Omnia recens notis variis illustrata, studio Christ. Broweri. Mogunt. 1617. 4^o.

Deze gedichten van Raban Maur zijn herdrukt onder den titel van:

Hrabani Mauri, ex Magistro et Fuldensi Abbate, Archiepiscopi Moguntini, Poëmata de diversis, nunc primum

vulgata et scholiis illustrata, studio R.P. Christ. Broweri. Col. 1626. fol.

Antiquitates Annalium Trevirensium et Episcoporum Treirensis Ecclesiae suffraganeorum, ut Metensium, Tullensium et Verdunensium. Colon. 1626. fol., aan welk werk hij dertig jaren had gearbeid, doch toen men het na zijnen dood wilde uitgeven, stelde de Keurvorst van Mentz het in handen van beoordeelaars, die er vele veranderingen in maakten en het aldus te Keulen lieten drukken. Maar voor dat het het ficht zag, werd de uitgave nogmaals gestremd, omdat er de regten der burgers tegen den Aartsbisschop en het Kapittel van Trier te veel in begunstigd werden. Men belastte diensvolgens Jacobus Massenius om het werk van zijnen ordesbroeder te herzien. Deze bezorgde er dus eenen tweeden druk van, vermeerderd met twee boeken, welke deze geschiedenis, die Brouwer tot 1600 beschreven had tot 1652 voortzetten, onder den titel:

Antiquitatum et Annalium Trevirensium, libri XXV, auctoribus RR. PP. Christ. Brouweri, Gueldro Arnheimensi, et Jacobo Masenio, Juliaco-Dalensi. Leod. 1670. II vol. fol. cum fig.

Dissertatio Christ. Broweri, de veteris Populi Trevirorum lingua, desumta ex ejusdem Annalium Trevirensium. Proparasceues, Cap. X.

Dit is gevoegd bij eene kleine verzameling getiteld:

Miscella antiquae lectionis, cujus IV monumenta...... in publicum lucem reduxit.... Simon Paulli, Bibliopola, Argent. 1664. 12^o.

Zie Sweertii, Athen. Belg., pag. 176; Slichtenhorst, Toon. des Lands van Gelder., bl. 100; van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb.; Luïscius, Algem. Hist. Woordenb., D. II. St. II. bl. 154; v(an) H(eussen) en v(an) R(hijn), Kerk. Outh., D. II. bl. 427, 432; Saxe, Onom. Liter., Pars IV. pag. 154; de Feller, Diction. Histor.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Biogr. Nation., Tom. I. pag. 149 et 150; Biogr. Univers., Tom III. pag. 178; Glasius, Godgel. Nederl.