[Barthel Breenbergh]
BREENBERGH (Barthel), geboren te Utrecht, omstreeks het jaar 1614, was een Kunstschilder, van wien men niet weet, wien hij tot eersten Leermeester gehad heeft, noch wanneer hij naar Italië vertrok, waar hij de bouwvallen, de heerlijke landschappen in den omtrek van Rome en de kunstwerken der groote meesters, zoo in het historiele vak als in het landschap, bestudeerde en zich eene goede manier eigen maakte. Hij heeft ook met veel smaak geëtst. Zijne fraaiste schilderijen zijn van een beknopt bestek, en bestaan uit Italiaansche landschappen, uitvoerig en keurig bewerkt. In den beginne deed de zucht om Pieter van Laar na te volgen hem eenen zwaarmoedigen toon aannemen, maar zijne latere stukken zijn schoon van koloriet. Zijne aangename penseeltoets heeft al het karakteristieke der Hollandsche kunst.
De figuren, die hij in zijne schilderijtjes bragt, zijn veelal van geschied- of fabelkundigen aard. Zijne stukjes doen zich veelal kennen door bouwvallen en prachtige gebouwen. Wanneer hij groote stukken wilde schilderen, bleet hij altijd beneden zijne kabinetstukjes; maar hij was verstandig genoeg om er zich zelden aan te wagen. Somtijds liet hij door een ander de figuren in zijne stukjes schilderen, zoo bestaat er een van hem, voorstellende de
Heilige familie in rust, waarin de beeldjes door Cornelis Poelenburg geschilderd zijn, en losser dan Breenbergh ze zou geschilderd hebben.
Zijne meeste schilderijen zijn in Frankrijk, waar hij, even als in Italië beter bekend is, onder den naam van Bartholoméi. Het Koninklijk kabinet van schilderijen bezit van hem:
Een Landschap met figuren.
Het werk van dezen meester bestaat uit 26 prentjes, waaronder een stel van 17 stuks getiteld:
Verscheyden gebouwen, so binnen als buyten Romen, gheteykent en gheëtst door Bartholomeus Breenbergh, schilder, ghedaen in 't jaer 1640.
Drie andere prentjes zijn hoofden van fantasie naar Jacob de Gheyn.
Zie Houbraken, Schoub. der Schild. en Schilder., D. I. bl. 368; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Biogr. Nation.; Immerzeel, Levens en Werken der Nederl. Kunsts.; Biogr. Univers.;