Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Wolfert van Borssele]

BORSSELE (Wolfert van), de zesde van dien naam, Heer van Vere, Sandenburg enz., een zoon van Hendrik van Borssele en van Janne van Halewijn, huwde ruim veertien jaren oud zijnde, aan de Schotsche Prinses Maria, zuster van Koning Jacob I, haar huwelijksgoed was het Graafschap Bouchane in Schotland, waarvan Heer Wolfert den naam aannam. Hij verwekte bij haar slechts eenen zoon, Carolus genaamd, die in den ouderdom van 13 jaren, te Leuven studerende, plotseling overleed.

In 1467 hielp hij mede de stad Dinant innemen en betoonde daarbij veel dapperheid. In den volgenden veldtogt van 1468 was Wolfert tegenwoordig bij het vermeesteren van Sint Truijen, Luik enz., waarvoor hij door Karel den Stoute tot Ridder werd geslagen. Toen in het jaar 1470 eene oorlogsvloot van zesentwintig schepen van Rammekens in zee stak, voerde Heer Wolfert als Luitenant en Kapitein-Generaal er het bevel over. In 1475 woonde hij den veldtogt onder Hertog Karel en inzonderheid het beleg van Nuis bij, aan het hoofd van vele Edelen en gemeenten uit Zeeland, die zijne banier volgden, en ten zelfde jare moet hij ook groote toerusting ter zee hebben doen maken, waarschijnelijk om de kaperijen der Franschen te keer te gaan. In 1477 werd hij tot Stadhouder van Holland, Zeeland en Friesland van wege vrouwe Maria van Bourgondië benoemd en hij bekleedde nog in dat zelfde jaar een gezantschap bij Lodewijk XI, Koning van Frankrijk. Weder in dat zelfde jaar en wel tegen den winter trok Heer Wolfert, vergezeld van vele Edelen en Burgeren uit de Hollandsche steden, naar Schagen en belegerde het slot aldaar, met dat gevolg, dat Heer Albrecht, tweede Heer van Schagen, die weêrspannig was, om aan geregtelijke vonnissen te gehoorzamen, geen kans ziende om dit leger af te keeren, zonder wederstand te bieden, zich in handen van den Stadhouder overgaf, die hem naar 's Gravenhage liet vervoeren.

In 1478 werd Wolfert, te Brugge, met de Ridderorde van het gulden Vlies begiftigd; zijnde hij en Heer Willem van Egmond de eersten die daarmede door den Aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk begunstigd werden.

Toen in 1479 de Hoeksche en Kabeljaauwsche tweespalt op het hevigst woedde en Heer Wolfert geen zeker verblijf meer te 's Gravenhage vond, nam hij de wijk naar Rotterdam; terwijl hij afwezig was, werd zijn goed te 's Gravenhage door de Kabeljaauwschen geplunderd en bedorven. De Stadhouder verzamelde sedert een leger van wel 7000 man; trok daarmede naar 's Gravenhage, nam het Hof weder in, en deed de huizen der Kabeljaauwschen plunderen; doch zoodra had hij 's Gravenhage niet verlaten, of de Kabeljaauwschen plunderden uit weerwraak de huizen der Hoekschen. Daar hij nu eindelijk zag dat zijn vermogen te kort schoot, om, de tweespalt te dempen, aangezien de Aartshertog Maximiliaan hem niet naar eisch ondersteunde en weldra de Kabeljaauwschen openlijk begunstigde, legde hij in 1480 het stadhouderschap neder. Zijne vijanden hiermede echter nog niet te vreden, wisten den Aartshertog tegen hem in het harnas te jagen, die met eene groote heermagt tegen Vere optrok, doch eer de stad werd aangevallen werd Maximiliaan door den Kapitein Petit Salizart, van Wolferts onschuld overtuigd. Onderwijl had Heer Wolfert uit hoofde van zijne hoedanigheid als Admiraal, en ter liefde van zijnen Vorst en deze Landen, zoo wel door eigen vermogen, als dat van zijne steden Vere, Vlissingen, Westkapelle, Brouwershaven enz., zoo vele kosten gedaan in het uitrusten van oorlogschepen tegen de Franschen, dat hem daarvoor ten jare 1484 bij 's Lands Staten en den Hertog 2100 ponden Vlaamsch werden toegelegd in zes jaren bij den Rentmeester Bewesten Schelde te betalen. Desniettegenstaande moest Heer Wolfert de smart ondervinden, dat zijne stad Vere, den 12den Julij 1485, uit naam van Filips den Schoone, met 520 Duitsche soldaten onder den Heer van Pamele bezet werd, onder voorwendsel van die ‘jeghens die Vlaming ende anderen myns genadigen Heeren vianden te bewaren,’ welke bezetting uit de inkomsten van Heer Wolfert moest betaald worden.

Deze en andere kwellingen stortten hem in eene kwijnende ziekte waaraan hij den 14den April 1487 overleed. Met hem stierf het mannelijk oir van het geslacht van Borssele uit. Want na het overlijden van zijne eerste vrouw, den 20sten Maart 1465, was hij in 1469 wel hertrouwd met Charlotte van Bourbon, maar deze liet hem slechts drie dochters na, van welke de oudste Anna volgt.

Zie Heemskerk, Batav. Acad., bl. 221-237; Boxhorn, Chroniick van Zeel., D. II. bl. 213, 239, 295, 316; van Mieris, Nederl. Vorst., D. I. bl. 138; Alkemade, Jonker Fransen Oorl., bl. 18-25; Luïscius, Algem. Hist. Woordenb., D. I. St. II. bl. 64; Burman, Utrechts. Jaarb., D. III. bl. 418; Wagenaar, Vaderl. Hist., D. IV. bl. 44, 171-174, 187, 188, 191; Brouërius van

Nidek en Le Long, Nederl. en Kleefs. Outh., D. I. bl. 116 en 117; La Rue, Staatk. en Heldh. Zeel., bl. 139 en 140; Ermerins, Zeeuwsche Oudh., D. IV. bl. 91-117; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Bilderdijk, Geschied. des Vaderl., D. IV. bl. 231-283.