Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1853

[p. 27]

Levensberigt van Christian Heinrich Riehm.

Het is helaas! een zeer korte levensloop van welke mij is opgedragen eene beknopte schets te leveren. Op dertigjarigen leeftijd aan zijne bloedverwanten en aan zijne talrijke vrienden ontrukt, kon Riehm de groote verwachtingen niet vervullen, welke de ontwikkeling zijner jeugd en de eerste vruchten van zijnen arbeid het regt gaven voor wetenschap en letteren van hem te koesteren. Een vroege en plotselinge dood stuitte hem op de baan ter bereiking eener vermaardheid, welke het reeds niet vreemd was aan den naam, dien hij droeg, verbonden te zien.

Christian Heinrich Riehm - hij zelf schreef zijn' naam gewoonlijk Henry Riehm - werd den 19^den Julij 1822 geboren te Deil, waar zijn vader Johan Carl Riehm destijds het leeraarsambt bij de Hervormde gemeente bekleedde. Bij de verwisseling van standplaats vergezelde hij zijne ouders eerst naar Zalt-Bommel, vervolgens naar Amsterdam. Met uitzondering van eenige jaren, welke hij wegens den toestand zijner gezondheid te Hasselt (Overijssel) onder leiding van den Heer Begeer doorbragt, ontving hij zijne geheele opleiding in laatstgenoemde stad, waar hij in 1836 op de Latijnsche school werd toegelaten. Hier genoot hij het onderwijs van de Heeren Epkema en Waardenburg, den Heer Veegens en

[p. 28]

den thans reeds overleden Rector van Cappelle, tot hij, na afgelegd examen, in 1840 als student in de medicijnen aan het Athenaeum Illustre werd ingeschreven.

Reeds gedurende den laatsten tijd, dien hij op de Latijnsche school doorbragt, had Riehm zich bezig gehouden met stijlen letteroefeningen en werden onderscheidene stukken, door hem geschreven, in verschillende Magazijnen, doch zonder zijnen naam, geplaatst. Ook thans, schoon hij zijne studiejaren wèl besteedde en zich de achting zijner Professoren wist te verwerven, bleef hij zijne neiging voor de letteren getrouw en leverde hij in verschillende onzer jaarboekjes menige dichterlijke bijdrage, hetzij navolgingen van vreemde schrijvers, hetzij oorspronkelijke stukken; welke, meestal met bijval ontvangen, hem als dichter eene gunstige bekendheid deden verkrijgen. Zijne eerstelingen, zoo wij meenen, vindt men in den ‘Nederlandschen Volks-Almanak’ toen door Dr. Pol geredigeerd; en de vroegste jaargangen van Christophilus; - doch ook de ‘Vergeet-mij-niet’, de ‘Muzen-Almanak’ en andere diergelijke verzamelingen bevatten voortbrengselen van zijne pen, uit dit tijdperk zijns levens.

Op 18 Junij 1847 werd Riehm tot Doctor in de geneeskunde bevorderd aan de Leydsche Hoogeschool, na de openbare verdediging van zijne ‘Dissertatio anatomico pathologica de corde hypertrophico cum insufficientia valvulae bicuspidalis’. Spoedig daarop ondernam hij eene buitenlandsche reis en bezocht hij de voornaamste Duitsche Hoogescholen: Heidelberg, Halle, Berlijn, maar vooral Praag, waar hij gedurende onderscheidene maanden de lessen der Hoogleeraren met warme belangstelling bijwoonde. Zijne brieven uit dien tijd getuigen van zijne hooge ingenomenheid zoowel met de wetenschap, aan welker beoefening hij zich gewijd had, als met de wijze waarop hij ze daar zag toepassen. Doch toen hij in het najaar van 1848 teruggekeerd, zich te Amsterdam als praktisch geneesheer gevestigd had, bleek het weldra dat hij gedurende zijn verblijf in den vreemde niet uitsluitend voor wetenschap

[p. 29]

en studie had geleefd, maar ook met open oog en de hem zoo bijzonder eigene ontvangbaarheid van gemoed, het schoone had gade geslagen, dat de omringende natuur-tooneelen hem zoo ruimschoots hadden aangeboden. Voor hem, die geen vreemdeling was in de geschiedenis der steden en oorden, welke hij bezocht, leverde bovendien elke plaats een tal van herinneringen aan vroegere toestanden en daarmede, als Heidelberg, de stof voor menig dichterlijk verhaal, of, als Praag, het onderwerp van meer geschiedkundige opstellen. Het tijdschrift ‘de Gids’, hem vroeger reeds niet vreemd; doch waarvan hij thans als mede-redacteur optrad, bevat verscheidene dier reis-herinneringen: opmerkingen over de natuur, het volksleven, de letterkunde - en menig ander opstel, waarin Riehm zijne gedachten over poëzy en kunst ontwikkelde. Alle die vruchten van zijne pen, hoe onderscheiden ook van inhoud, kenmerkten zich door eene gemakkelijke, sierlijke wijze van uitdrukking en door eene warmte van opvatting, die belangstelling wekt en boeit.

Diezelfde eigenschappen blijven hem bij, waar hij het gebied der letteren met dat zijner eigenlijke studie, de geneeskunde, verwisselt. Want ook daar trad hij als schrijver op; eerst door deel te nemen aan de Redactie der ‘Geneeskundige Courant’ (Tiel bij Campagne) aan welke hij evenwel niet lang verbonden bleef; daarna, door de oprigting, in gemeenschap met eenigen zijner kunstbroeders, van het ‘Nederlandsch Weekblad voor Geneeskundigen’ hetgeen sedert 1851 te Amsterdam (bij v.d. Post) het licht ziet. Doch zijn voornaamste arbeid op dit veld is de bewerking voor den Nederduitschen lezer van ‘Dr. Mark-Aurel Hoefle, de scheikunde en het mikroskoop aan het ziekbed’, waarvan de Eerste afleveringen, met een woord tot inleiding van den Hoogleeraar Dr. J. van Geuns, in 1850 het licht zagen. Over de verdienste dezer bewerking kan men vergelijken de aankondiging in ‘de Gids’ 1850, II. 587, betreffende het toen verschenen gedeelte; de aldaar uitgedrukte wensch,

[p. 30]

dat die arbeid spoedig mogt worden voltooid, is sedert vervuld geworden.

Als geneesheer toonde Riehm zich in zijne aanvangende praktijk een' belangstellend en deelnemend arts; dat hij de gevaren, aan zijne loopbaan verbonden, niet schuwde bewijst de bereidwilligheid, waarmede hij tijdens het heerschen der Cholera in 1849 de post van assistent-geneesheer in een der weeshuizen alhier op zich nam. Even gaarne leende hij zijne medewerking, wanneer die tot bevordering van eenig menschlievend oogmerk of voor de belangen van kunst of wetenschap werd ingeroepen. Geen wonder derhalve zoo dit menigmaal het geval was, en zijn overlijden, op 6 November 1852, aan velerlei vereenigingen eenen hooggeschatten mede-arbeider deed betreuren.

Van deze Maatschappij verkreeg Riehm het lidmaatschap in Junij 1851.

Amsterdam, April 1853.

Aug. Philips.