Waerdye van lyf-rente naer proportie van los-renten
(1879)–Johan de Witt–
AuteursrechtvrijDerde Propositie.TEn regarde van een Mensch, gheduyrende den tijdt dat hy nochte door al te teeren jeught, nochte door al te hoogen ouderdom is buyten de volle kracht ende vigueur om sijn leven te continueren, als, by exempel, van het derde of vierde tot het drie of vier en vyftighste jaer sijns ouderdoms, is yeder half jaer van syn leven even fatael ende doodelijck, in voegen datter geen meerder hazardt of apparentie is, dat syn sterf-dagh sal voorvallen in de eerste ses maenden van den voorsz tijdt, dan in de tweede ses maenden & vice versa, noch oock dat syn sterf dagh sal voorvallen in de eerste of in de tweede ses maenden elck apart geconsidereert, dan in de derde ses maenden & vice versa, ende soo voorts den voorsz geheelen tijdt geduyrende. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bewijs.GEnomen zijnde eenich jaer naer believen binnen den selven tijdt van 't vigoureus leven van den voorsz Mensch, is de eerste helft van 't selve jaer of d'eerste ses maenden hem even soo fatael ende doodelijck als de tweedeGa naar margenootb; Ende wederom ghenomen zijnde een ander jaer binnen den selven tijdt van sijn vigoureus leven, beginnende met het midden van 't voorsz eerst-ghenomen Jaer, ende sulcks eyndigende even een half jaer naer de expiratie van 't selve eerst-ghenomen Jaer, is wederom d'eerste helft van 't voorsz laetst-genomen Jaer, dat is, de tweede ses maenden te reeckenen van 't begin van eerst-ghenomen Jaer af, hem even soo fatael en doodelijck als de tweede helft van 't selve laetst-genomen Jaer, dat is als de derde ses maenden te reeckenen als vooren; Midts welcken dan, nademael soo wel de eerste als de derde ses maenden even soo fatael en doodelijck zijn als de tweede ses maenden, soo zyn oock de eerste ende derde ses maenden tegens den anderen vergheleecken even fatael ende doodelijck: namentlijck, om dat elck van hun beyde even soo fatael is als de tweede ses maenden, ende by gevolge de voorschreve eerste, tweede ende derde ses maenden yeder apart gheconsidereert even doodelijck. Op de selve manniere werdt mede bewesen, dat de tweede ses maenden ende de vierde ses maenden tegens den anderen vergeleecken even fatael zyn, ende dat by gevolghe mede d'eerste, tweede, derde ende vierde ses maenden yeder apart gheconsidereert even doodelijck zyn, ende soo voorts ten reguarde van alle de andere ses maenden voorwaerts ende achterwaerts in den voorsz vigoureusen tijdt van leven begrepen: 't welck te bewijsen stonde. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Corollarium.UYt het bovenstaende ende 't gepresupponeerde in het voorsz derde Articul volght, nademael de Lijf-renten op alle de Comptoiren binnen den Lande van Hollandt ende West-Vrieslandt betaelt werden, van half jaer tot half jaer, of van ses maenden tot ses maenden, dat midts dien een Rentheffer, by soo verre 't Lijf, op 't welcke de Rente geconstitueert is (welcke Rente alhier om sonder gebroocken perfecte calculatie te konnen maecken, ghesupponeert sal werden te wesen van een Millioen guldens of 20000000 stuyvers 's Jaers) binnen het eerste half jaer naer den aenkoop komt te sterven, of geen ses maenden ten vollen uyt-leeft, sijn geheel aengeleydt Capitael quijt is, ende niets ter Wereldt daer voor en treckt; Doch by soo verre | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 12]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
het voorsz Lijf een half jaer ten vollen uyt-leeft, ende sulcks eerst binnen het tweede half jaer komt t'overlyden, dat de Rent-heffer als dan naer verloop van 't voorsz half jaer getrocken heeft 10000000 stuyvers, die gerabatteert voor een half jaer teghens vier ten hondert in 't Jaer, hem comptant, dat is ten daege van den aenkoop der voorsz Rente waerdich soude zyn gheweest, ende daer vooren hy mits dien als doen naer de rechte waerdye hadde moeten betaelen 9805807 stuyvers; By soo verre het voorschreve Lijf twee halve jaren ten vollen uytleverende binnen het derde half jaer komt te sterven, dat hy als dan naer verloop van 't eerste half jaer ghetrocken heeft 10000000 stuyvers, en naer 't verloop van 't tweede half jaer noch 10000000 stuyvers, welcke twee sommen gerabatteert, d'eene voor een half, ende d'andere voor een gheheel jaer, beyde teghens vier ten hondert als vooren, den Rent-heffer te saemen comptant, dat is ten dage van den aenkoop der voorsz Rente waerdich souden zyn gheweest 19421192 stuyvers, ende soo voorts naer dat den Sterf-dagh in het vierde, vyfde, seste of vordere halve jaren soude wesen voorgevallen, t'elckens even soo veel half-jarige termynen van 10000000 stuyvers, alsser naer den dagh van den voorsz aenkoop halve jaren ten vollen souden wesen door-geloopen, bedragende naer behoorlijck rabat als boven, de respective sommen in de naervolghende Taeffel specifijc-quelijck uytgetogen;
Soo 't Lijf ten vollen uyt-leeft,
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 13]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 14]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 15]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 16]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De bovenstaende Taeffel by ons ondergheschreven Boeckhouders van de Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, yder apart, accurate lijck uytgereeckent, ende sootegens den anderen, als oock tegens dese gecollationneert zynde, hebben wy de selve perfectelijck d'accord, ende sulcks sonder eenige Cyffer-faulte bevonden.
T. Bellechiere, ende Jacob Lense.
Midts welcken dan, nademael een Rent-heffer hebbende op een jeughdich Lijf een Lijf-rente gheconstitueert ende aenghekoft; tot sijn voordeel heeft soo veel verscheyde expectativen of kanssen alsser halve jaeren zijn, binnen de welcke het selve Lijf kan komen te sterven, van welcke onderscheydene expectativen of kanssen de hondert eerste (behelsende den tijdt van vijftig Jaeren vanden dagh van de constitutie ende den aenkoop af te reeckenen) even licht konnen voor vallen, ende suIcks ten reguarde van haere gebeurlijckheydt esgael zijn, over-mits in dien tijdt elk half Jaer voor 't voorschreve Lijf even fatael ende doodelijck is;Ga naar margenootc Dat de twintigh volgende (behelsende de eerste thien Jaeren naer de expiratie van de voorschreve vijftigh jaeren) door den anderen gereeckent, yeder in proportie teghens elcke van de voorige hondert niet lager zijn staende, dan als twee tegens drieGa naar margenootd; Dat de twintigh daer aen volgende (behelsende de tweede thien jaeren naer de expiratie van de voorschreve eerste vijftigh jaeren) mede door den anderen ghereeckent, yeder in proportie tegens elcke van de eerste hondert niet laeger zijn staende, dan als een tegens tweed; Ende dat de veerthien daer aen volgende (behelsende noch seven jaeren naer d'expiratie van de voorschreve twee-mael thien jaeren, naer 't verloop van de welcke alhier gepraesupponeert werdt, dat 's Menschen leven moet wesen ghe-eyndicht) mede door den anderen genomen, yeder in proportie tegens elcke van de eerste hondert niet laeger zijn staende dan als een tegens dried; Soo volgt dat soodanighen Rent-heffer tot sijn voordeel heeft noch meer der kansse of expectatie, dan hier onder uyt-gedruckt staet:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 17]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 18]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 19]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 20]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Waer uyt voorts door de bovenstaende tweede propositie wiskonstigh gecalculeert werdt, hoe veel alle de voorschreve kanssen te saemen soodanigen Rent-heffer waerdigh zijn, altijts ghepraesupponeert als boven, dat de voorschreve waerdye by den aenkoop van de rente in comptant Gelt moet werden voldaen; namentlijck, dewyle de hondert eerste posten yeder eenmael genomen, of elck door een gemultipliceert wesende, te samen uyt brenghen de somme van 28151475578 stuyvers, ende de twintigh volghende posten yeder voor ⅔ genomen, of door ⅔ gemultipliceert zijnde (of wel 't welck het selfde is, twee derde-parten van de somme der voorschreve twintigh volgende posten) te saemen uyt maecken 5941297809 stuyvers, midtsgaders de helft van de daer aen volgende twintigh Posten 4648537641 stuyvers, ende eyntlijck ⅓ van de veerthien laetste posten 2222802708 stuyvers, monterende de voorschreve vier getallen te saemen ter somme van 40964113736 stuyvers, soo bevindt men, naer dat de selve somme gedivideert is door 128, zijnde 't getal 't welck alle de kanssen te saemen geaddeert komen uyt te brengen, dat de quotient; dat is de perfecte ende juste valeur van alle de voorschreve kanssen in eene Massa, komt te monteren ter somme van 320032139 stuyvers, of 16001607 Gulden, ende sulcks dat een millioen Guldens Jaerlijcksche Lijf-rente op een jeughdig Lijf aengekoft zijnde, effective meerder waerdigh is in comptant Gelt, ende sulcks, in de juste proportie als voo- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 21]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ren verkoft behoort te werden voor meer dan 16001607 Guldens, dat is dat yeder Gulden jaerlijcksche Lijf-rente, naer proportie van de Los-rente tegens vier ten hondert in 't Jaer, waerdigh is meer dan sesthien Gulden, ende dat mitsdien die geene die eene Gulden 's Jaers pp een jeughdig, frisch, ende gesondt Lijf aengekoft heeft voor sesthien Gulden, noch met merckelijcke advantagie heeft gecontracteert; Ick segge noch met merckelijcke advantagie, ende dat om de naervolgende redenen; In den eersten, overmits onder geene perfecte calculatie os juste begrootingegebracht heeft konnen werden de faculteyt die den Rentheffer heeft (ende die hem al seer veel waerdigh is) dat hy kan uyt-kiesen, ende sijn aen te koopen rente conftitueren op een Lijf ofte Persoon zijnde in volle ghesondtheydt, ende in eene blyckelijcke apparentie van sijn leven, immers voor eerst, noch te continueren, sulcks dat hy veel minder pericul subject is, dat soodanigh frisch ende gesondt uyt-gekosen Lijf in de eerste ses Maenden sal komen te overlijden, als wel in eenige van de laetere halve Jaeren, op den aenvangh van de welcke 't voorschreve Lijf mogelijck in eene swacke constitutie, jae oock wel in een doodelijcke kranckheyt gevonden soude moghen werden, welcke voorschreve meerder apparentie van continuatie des levens op den aenkoop van de rente, mits de getonde complectie ende robuste constitutie van het uytghekosen Lijs, oock noch al tot de tweede, derde, eride eenige volghende termynen os halve Jaeren ghe-extendeert kan worden. Daer en boven ende ten anderen is de advantagie uyt de voorschreve verkiesinge resulterende des te considera belder, om dat een half Jaer levens in den beginne, ende korts naer den aenkoop van de Lijf-rente den Rent-heffer ten respecte ende in den prijs van den selven aenkoop, soo veel jae noch meerder waerdigh is dan achthien halve Jaeren die den Persoon waer op de rente aenghekoft is, in sijnen ouderdom, als by exempel, zedert het tseventichste tot het negen en tseventigste Jaer naer den voorschreven aenkoop, mochte blijven leven, 't welck al-hoewel ten eersten aensien vremdt ende paradox schijnt, echter waerachtigh ende demonstratif is. Ten derden, al-hoewel yeder van de eerste hondert halve Jaeren naer den aenkoop tot fondament van de bovenstaende uytreeckeninge even fatael ofte doodelijck gestelt is, overmits het seer insensibel verschil tusschen de eerste ende de laetste helft van yeder Jaer, soo is het nochtans seecker, als de saecke seer naeuwkeurigh ingesien wordt, dat d'apparentie van 't sterven der Lyven waer op de Lijf-renten doorgaens gekoft werden in d'eerste Jaeren naer den aenkoop minder ende kleynder is dan in de laetere Jaren, gheconsidereert dat de voorschreve Lijf-renten meest gekoft en de geconstitueert werden op jonge ende ghesonde Kinderen van drie, vier, vijf, ses, seven, acht, negen, thien Jaeren, ende daer ontrent; In welcken tijdt ende eenige Jaeren daer aen volghende de voorschreve Lijven noch eenichsints vaster ende minder mortaliteyt subject zijn, als ontrent vijftigh Jaeren later, ende eenigen tijdt daer bevoorens, te meer om dat de Lijven in de voorschreve eerste Jaeren oock gheen of weynigh uytterlijcke toevallen, ende extraordinaire oorsaecken van sterven, als van Oorlogen, periculeuse reysen, debauches in dranck, Vrouwen ende anders, of ten reguarde van de Vrouws-persoonen, oock van Kinder-baeren ende diergelijcke subject zyn; sulks dat mede ten dien reguarde d'eerste jaeren naer den aenkoop os constitutie van de Renten minst dangereus zynde, het selve den Rent-heffer een merckelijck voordeel is toe-brenghende, voornamentlick in consideratie, soo als hier boven mede aengeroert is, dat een van de voorsz eerste jaren ten reguarde van den prijs in den eersten aenkoop te determineren, een groot getal van de volgende jaren kan op-wegen. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 22]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eyntlijck ende ten vierden, kan het notoirlijck mede noch gebeuren, dat het Lijf waer op de Rente gheconstitueert werdt, meer der jaeren komt te leven dan seven en tseventigh Jaeren naer den aenkoop, wesende den tijdt die hier boven in de ghemaeckte calculatie voor het eynde van 's menschen leven ghesupponeert is, al-hoe-wel de voorsz consideratie niet veel en kan importeren, over-midts, of schoon gepresupponeert wierde, dat het voorsz Lijf naer expiratie van den voorsz tijdt noch soude leven of komen te revivisceren, ende tot het honderste Jaer naer den aenkoop van de Rente incluys in 't leven blyven; sulcks dat den Rent-heffer of sijne Erfgenamen, naer expiratie van den voorsz tijdt van seven en tseventich Jaren, noch seeckerlick volle ses en veertich halve Jaren Renten souden ontfangen, 't selve echter de waerdye van de Lijf-rente, die volghens de bovenstaende calculatie hoogher dan op den Penningh sesthien, dat is boven de sesthien gulden Capitael voor eene gulde jaerlicksche Rente uytghevonden is, geen vyfthien-d'halve stuyver op 't selve Capitael soude konnen doen steygeren; Jae dat meer is, al-waer 't saecke dat den Rent-heffer noch verder mochte verseeckert werden, dat sijne Erfgenamen naer d'expiratie van de voorsz hondert Jaren, de Lijfrente voorts van half jaer tot half jaer eeuwighlick souden blyven ghenieten het selve, 't Capitael van de Rente ten tyde van den eersten aenkoop, in waerdye geen thien stuyvers soude konnen waerdiger maecken. Waer uyt dan oock lichtelick af te nemen is dat, of misschien geoordeelt soude mogen werden de laetste Jaren in de voorsz gheleyde praesuppoosten, ende de gedaene uytreeckeninge daer op gesondeert niet fatael en doodelick genoech gestelt tewesen, ten respecte ende in comparatie vande voorige Jaren, ende van den vigoureusen tijdt van 's menschen leven, het selve echter in den prijs van den aenkoop door de voorsz uytreeckeninge gevonden, geene sensible verhooginge gecauseert soude konnen hebben, 't welck oock soo verre waerachtigh is, dat of schoon gepresupponeert wierde, dat yeder half Jaer van de thien Jaren, volgende 't tsestichste Jaer naer den aenkoop, in plaetse van twee-mael, drie-mael soo fatael ende doodelick soude wesen als yeder half jaer van de eerste vyftigh Jaeren, ende dat yeder half jaer van de seven daer aen-volgende Jaeren, in plaetse van drie-mael, vyf-mael soo fatael ende doodelick soude zyn, als yeder van de voorsz eerste halve Jaeren, al-hoe-wel als vooren noch gepresupponeert wierde, dat het voorsz Lijf, niet langer als seven en tseventigh Jaeren naer den eersten aenkoop soude konnen leven, alle die voorsz praesuppoosten (die nochtans blyckelick het Lijf in de voorsz laetste Jaeren te mortel stellen) de waerdye van de voorsz Rente, nauwelijcks ses stuyvers op de voorsz sesthien guldens souden konnen doen daelen, in voegen dat om alle de voorsz redenen voor vast ende demonstratif gehouden kan werden, dat de waerdye van de Lijf-rente, naer proportie van de Los-rente teghens den Penningh vyf en twintigh, waerlick is niet beneden, maer ghewisselick verre boven den Penningh sesthien; in sulcken verstande, dat yemandt willende een Lijf-rente aenkoopen, naer de rechte waerdye in proportie als boven voor yeder gulde jaerlijcksche Rente, merckelijck meerder dan sesthien gulden soude moeten betalen. Alles noch boven de consideratie, dat dese uytreeckeninge gemaekt is op 't fondament van rabat tegens vier ten hondert in 't Jaer, met Interest ende Interest van Interest, ende sulcks met soodanighen advantagie voor den Kooper van de Lijf-rente, als of de selve sijn geldt dat hy voor den aenkoop van de Rente uyt-geeft, altijdts soo voordeeligh konde besteden, dat hy daer van niet alleen jaerlijckshen Interest, maer oock wederom sonder eenige inter-missie, Interest van Interest tegens vier ten hondert soude konnen proffiteren; Waer toe het kennelick is, dat men de gelegentheydt niet altijdts soodanigh kan vinden, of het geldt moet somwylen eenigen tijdt ledigh gehou- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 23]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
den, ende dickmaels oock wel om meerder schade te verhoeden, tegens vry wat laeger Interest aengeleydt werden. Behalven dat oock het Capitael van Lijf-rente, geene afllossinghe noch eenighe reductie tot laeger Interest of Rente subject is, midts welcke reden de Lijf-Rente, by continuatie van den Zegen van Godt Almachtigh over dese Landen, voor den Rent-heffer mede noch al seer veel advantagieuser gheacht kan werden dan de Los-rente, in voegen als uyt d'exempelen van voor-gaende tyden handt-tastelick afte nemen is, soo wanneer men sich, naer waerheydt te binnen brenght, dat de Lijf-renten door d'Heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, niet alleenlick binnen weynigh Jaeren van den Penningh elf op den Penningh twaelf, ende van den Penningh twaelf op den Penningh veerthien zyn ghebracht, maer dat de selve noch binnen dese loopende Eeuwe verkocht zyn gheworden, eerst tegens den Penningh ses, daer naer teghens den Penningh seven ende acht, ende dat meest alle de Lijf-renten die jegenwoordigh noch tot laste van den selven Lande loopen, gheconstitueert zyn teghens den Penningh negen; aen welcke Renten de Rent-heffers, midts de successive reductien van den Penningh sesthien, op den Penningh twintich, ende van den Penningh twintich, op den Penningh vyf en twintich daer op gevolcht, jeghenwoordich aen yeder half-jarige termyn by naer de helft, ende ten reguarde van die gene die tegens den Penningh acht of lager aengekoft zyn, meer dan de helft komen te proffiteren.
Verklare ick ondergeschreven, ten versoecke van de Heer Raedt-Pensionnaris van Hollandt en West-Vrieslandt, met aendacht naergelesen ende overwogen hebbende de bovenstaende stellinghen, ende de conclusien daer uyt-getrocken tot uytvindinge van de waerde van een Lijf-rente teghens een Los-rente van vier ten hondert 's Jaers, te oordeelen, dat de methode daer toe gebruyckt seer accuraet is uytgevonden, ende dat het besluyt daer uyt ghemaeckt; Dat namentlick de Kooper van een Lijf-rente noch voordeel doet, wanneer hy van sesthien guldens Capitael eene gulde tot jaerlijcksche Rente komt te bedinghen, op vaste Mathematique gronden is steunende, sonder wedersproken te konnen worden, ten ware nochtans buyten vermoede in 't uyt-reeckenen van de Taeffel, of in 't overschryven ende optellen van de Posten ('t welck maer in een gemeene ende wel-bekende uytcijfferinghe is bestaende, doch by my niet nae-gecalculeert) eenige Cijffer-faute mochte wesen gecommitteert.
J. Hudde. |
|