[1915]
Willem Witsen aan Arnold Marc Gorter
Plaats: San francisco |
Datum: [februari? 1915] |
Verblijfplaats: Particuliere collectie Paul Gorter |
[?:?]
De deur die je op de achterzijde ziet blijft gesloten, behalve bij officieele gelegenheden. De toegang tot de fine arts building is door de hoofd ingang aan beide zijden van 'n enorme hall waar beelden staan en enkele decoratieve doeken hangen. Daar moet men parapluien en stokken afgeven en van daar uit kan men circuleeren door al de afdeelingen. Daar onze section nog niet àf is (voor de 4e zaal is nog altijd het burlap niet gearriveerd) en wij links van Zaal A grensen aan Hongarije en rechts aan Argentinië, welke beide zalen nog geheel leeg zijn, hebben wij tijdelijk deze deur opengesteld met 'n guard erbij als toezicht en om de menschen te weigeren die hun parapluie of stok niet hebben afgegeven in 't hoofdgebouw. In de Amerikaansche afdeelingen is het burlap bespoten met roode en groene en donker bruine waterverf. De zaal van Whistler is behangen met wit mousseline over 't oorspronkelijken burlap. De zaal van Duveneck is donker rood, andere zalen zijn donker groen, waarbij daar de coat heel licht groen of rose is.
Ons burlap doet 'n beetje flets en over 't algemeen en vooral voor onze hollandsche schilderijen die over 't geheel genomen tooniger zijn (gelukkig) dan andere, is dat grijs & paars niet gelukkig. - Ook de gele band doet niet mooi. Er zijn te veel kleuren in onze zalen. Het lila van de gordijnen en kussens is mooi en die groene banken is 'n succes, vooral omdat nergens anders banken zijn, noch buiten noch in de andere afdeelingen en de menschen zijn allen doodmoe door 't slenteren op die reuzen tentoonstelling en vallen bij ons aanmechtig neer! Voorloopig stuur 'k je maar alleen deze zaal.
[?:?]
[Tekening van wand met genummerde kunstwerken; eronder lijst met namen van de kunstenaars:]*
1, 4, 11, 8 zijn stoplappen
Naast 2 links en rechts van 12 zijn deuren
Die naast 12 is dezelfde deur als die naast Pieters
[hieronder drie kolommen]*
[linker kolom]
1 Vlaanderen
2 Is. Israëls
3 Blommers
4 ?
[midden kolom]
5 Haverman
6 Th. Schwartze H.M. de Koningin
7 Bauer
8 ? 9. Is. Israëls
[kolom rechts onder]
10 Blommers
11 Mej v.d. Willigen
12 v.d. Weele
[einde kolommen]
[?:?]
[Tekening van wand met genummerde kunstwerken; eronder lijst met namen van de kunstenaars:]*
[hieronder drie kolommen]*
[linker kolom]*
1 Koster
2 du Chattel
3 Ives Browne
4 Akkeringa
5 Tholen
6 [accolade met 7]
7 Bosse
8 Nakken
9 Monnickendam
[midden kolom]*
10 Wandscheer
11 Martens
12 Garjeanne
13 Jurres
[kolom rechts]*
14 is 'n steenen portiek
om de deur
6 hangt op 'n brand-
deurtje, in 't kastje br.slang
[vanaf hier over breedte midden en rechter kolom]*
Daardoor kon 'k Monnik niet direct naast
de deur hangen. Mooi symetrisch is 't niet
maar 'k kon er niets aan doen. Overigens
zijn deze wanden even mooi van licht
als de anderen, tot in de hoeken toe.
[einde kolommen]*
[?:?]
Deze licht gewelfde coat is fijn licht n.l. beplakt met grijze vellen papier warm grijs die later bespoten worden met 'n soort kalk.
[Tekening van wand met genummerde kunstwerken; eronder lijst met namen van de kunstenaars:]*
[hieronder twee kolommen]*
[kolom links]*
1 Moen
2 Zoetelief Tromp
3 Steelink
4 v. Essen
5 Krabbé
6 Bastert
7 Gorter
8 Witsen
[kolom rechts]*
9 Deutman
10 Berckemeier
11 Mastenbroek
12 Alb. Roelofs
13 Garms
Een en twee zijn stoplappen
Naast 13 is 'n deur naar Hongarije
[einde kolommen]*
[?:?]
In de Amerikaansche afdeelingen is deze coat licht groen of roze en ook wel als de onze. De onze is 't mooist!
[Tekening van wand met genummerde kunstwerken; eronder lijst met namen van de kunstenaars:]*
hieronder twee kolommen]*
[kolom links]*
1 Pieters
2 Goedvriend
3 Dijsselhoff
4 Th. Schwartze
5 Krabbé
6 Breitner
[kolom rechts]*
7 Mesdag
8 Witsen
9 Gort[bi[?]er
10 v.d. Tonge
Twee & negen zijn stoplappen
Naast 1 is 'n deur
Tien hangt evenals twee op de anderen
kant op 'n vooruitstekend gedeelte
[einde kolommen]*
[?:?]
Onze vrienden die je dit mocht laten zien, kan je de verzekering geven dat ze allen, zonder uitzondering goed hangen. - 't Licht is prachtig ook 's avonds electrisch. 't Verschil van plaats was voornamelijk afhankelijk van de grootte en van de formaten. 't Spreekt van zelf dat 'n schilderij van Garms b.v. niet kan hangen op de plaats waar jij hangt, en omgekeerd. 't Is altijd 'n moeielijke kwestie, niet? en ondankbaar ook, al 't werk dat je er aan hebt. Maar in dit geval was de plaatsing buitengewoon moeielijk omdat er zooveel groote schilderijen zijn en heel weinig goede kleine.
Ik kan je zeggen dat 'k in 't begin met m'n handen in m'n haar heb gestaan. Er is ook te veel voor de ruimte. Ook moest ik de 4e zaal gelijktijdig uitzetten om te weten hoeveel 'k kon bergen. Daar staan ze nog omdat we doordat 't burlap maar niet komt, daar niet voort kunnen. Die zaal is nu met gordijnen afgesloten zoolang van de grafische afdeeling. Ook de zalen links en rechts van de 4e zijn nog leeg.
De beeldhouwerken staan voor 't grootste gedeelte in de grafische sectie. Gelukkig dat daar plaats was! In de 2e zaal staan alleen twee bronzen aan beide uiteinden van de bank. Die 2e zaal is even goed als de 1e. v.d. Waay prijkt daar in 't midden, ook Oldewelt en Mastenbroek. Daar hangt ook o.a. Frankfort & v.d. Maarel, Bastert, Wiggers Surie, Weyns etc. 't Geheel is heel goed, even goed als dat van de 1e zaal. Van Bosse, den decorator van de Holland building en van Ledeboer die onder hem werkt, heb 'k, op verzoek van Mr. Torchiana, drie schilderijen geplaatst. Twee kleine van Bosse en eén van Ledeboer. Dat laatste komt in de 4e zaal.