Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 4 JAC-NYV

[Jacob Lutkeman]

[Naamgenoot van voorgaande, Dirk Cloes Lutkeman, de meer bekende] Lutkeman (Jacob), overleden te Amsterdam, den 12 Februarij 1782, was een werkzaam

[p. 263]

lid van het dichtoefenend genootschap, onder de zinspreuk: Oefening beschaaft de kunsten, aldaar en een zeer verdienstelijk dichter. Hij beärbeidde met eenige andere vermaarde dichters de fraaije vertaling van gellerts Fabelen en Vertelsels, en leverde den Amsterdamschen schouwburg dichtmatige vertalingen van De Heracliden, 1756, Zama, 1777, en Het verkeerd vertrouwen, 1780; na zijn' dood gaf zijn' vriend h.j. roullaud in 1785 nog twee treurspelen van hem, Codrus en Canut, benevens zijne nagelaten Poëzy, in het licht. Deze verzameling bevat verscheiden vrij goede dichtstukken van onderscheiden aard, inzonderheid gelukkige vertalingen naar cronegk en haller. Lutkeman schijnt veel aanleg en vernuft gehad te hebben ¹, doch durfde daaraan de ruimen teugel niet geven zonder verlof van zijne kunstvrienden, de weledele heeren leden van het straks genoemde genootschap, wier beschavende hand in zijne gedichten even zoo blijkbaar is als in die van asschenbergh ²; trouwens lutkeman laboreerde zoo wel aan de beschaafziekte als al zijne zoetvloeijende tijdgenooten. Als een waardig discipel van feitama en steenwijk schreef hij reeds in 1767 koen weg:

Dan toont de Poëzy haar luisterrykst vermogen,
Wanneer ze, als diamant, is aan haar ruuwte onttogen ³.

1 Ook tot het puntdicht; ik heb eenigen van hem geplaatst in de Epigrammatische Anthologie, bl. 128.

2 Zie ons I Deel, bl. 161.

3 Poëzij, bl. 321.

[p. 264]

Dit was het algemeen gevoelen van dien tijd, en de gedichten van pater, versteeg, asschenbergh, onzen lutkeman en vele anderen zijn daarvan de bewijzen; doch in onze dagen is men van oordeel dat de Poëzij haar luisterrijkst vermogen toont door stoutheid van denkbeelden, zenuwrijke kracht van uitdrukking, hooge dichterlijke vlugt, vindingrijk vernuft, levendige verbeelding en wat des meer zij, al is zij dan ook niet aan hare ruwte onttogen: videatur de beide van harens, trip, en anderen, die toen misschien, tot hun geluk, niet in de gelegenheid waren om de eigendunkelijke voorschriften der beschavers aan de Rotte en den Amstel op te volgen. Door den omgang met zijne zoogenaamde kunstgenooten is dus lutkeman van stout', vindingrijk', oorspronglijk' dichter, waartoe hij blijkbaar al den aanleg had, in behendig' rijmvertaler, zoetvloeijend', nett' en beschaafd' verzenmaker opgelost, wiens dichtwarmte op den poëtischen thermometer slechts weinige graden boven ‘matig’ teekent.