Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel 2 CAB-GYZ

[p. 411]

[Hugo de Groot]

Groot (Hugo de), dit wonder van letterwijsheid, zeggen wij met den Heer de vries ¹, moet gewisselijk onder de verdienstelijke dichters der zeventiende eeuw gerekend worden.

Menigvuldige malen zijn 's mans lotgevallen en ontmoetingen aangeteekend ², meer dan eens is zijn levensloop uitvoerig beschreven ³; wij willen dien echter ook hier vlugtig doorloopen.

Hij was, om zijne aanzienlijke en geleerde voorvaders hier niet verder op te halen, de oudste zoon van johan de groot, Burgemeester van Delft, Curator der Leydsche Academie en Raadsheer van den Graaf van hohenlo, en alida van overschie, uit het adelijk geslacht van Overschie en Adrichem. Hugo werd geboren te Delft, den 10 April 1583. Reeds vroegtijdig gaf hij blijken van vernuft en lust in de wetenschappen, die in zijn' vader een' voor-

1 Geschied. der Nederd. Dichtk. I Deel, blz. 143.

2 Men vindt een groot gedeelte der schrijvers over de groot opgeteld in C. saxii Omomast. Pars IV, pag. 100-106. Zie voorts Levens van Nederlandsche Mannen en Vrouwen, II Deel, blz. 11. J. kok, Vaderl. Woordenboek, XVIII Deel, blz. 742. J. scheltema, Staatk. Nederl. I Deel, blz. 392. N.g. van kampen, Bekn. Gesch. der Lett. en Wetensch. I Deel, blz. 197, 240, 295 en 307.

3 Door k. brandt en a. van cattenburch, in fol. 1727 gedrukt; hetzelve verkort, in gr. 8vo. 1771, en nogmaals, door eene andere hand, in 1785, Vie de grotius, par burigny, Paris, 1754. Mejuffrouw P. Moensheeft zijn leven in een cyclisch gedicht van zeven zangen behandeld, en loosjes in 1794 eenige bevallig gedramatiseerde romantische tafereelen, onder den titel: huig de groot en maria van reigersbergen uitgegeven.

[p. 412]

treffelijken voorstander en beöefenaar hadden. Met zijn negende jaar maakte hij reeds verzen, die de goedkeuring der kenners wegdroegen. Nog geene twaalf jaren oud zijnde begaf hij zich naar de Hoogeschool te Leyden, alwaar hij zich tot zijn vijftiende jaar ijverig oefende in de godgeleerdheid, de wijsbegeerte en de regten. In 1598 vertrok hij met den Nederlandschen Gezant oldenbarneveld naar Frankrijk, waar bij den titel van Meester in de regten ontving en met veel onderscheiding door henrik IV behandeld werd ¹. Na zijne terugkomst in Holland trad hij met zijn zeventiende jaar reeds voor de balie; met zijn vierentwintigste werd hem het ambt van Advokaat-fiscaal opgedragen. In 1611 gaf hij te Leyden eene Latijnsche verhandeling over de oudheid der Bataafsche Republiek in het licht, en kreeg in hetzelfde jaar last van de Algemeene Staten om de Geschiedenis der Republiek te beschrijven. In 1613 zette hij zich te Rotterdam neder, waar men hem aanstelde tot Pensionaris. In hetzelfde jaar werd hij naar Engeland gezonden, om de zwevende geschillen tusschen de beide natiën wegens den koophandel op de Indiën, zoo mogelijk, te vereffenen, waarover hij reeds in 1603 eene verhandeling, De Mare libero, had uitgegeven. Hier maakte hij kennis met den beroemden casau-

1 Deze beschonk den vijftienjarigen de groot met eene gouden keten, waaraan zijne beeldtenis hing; met dezen werd hij in het koper gebragt door j. de gein; zie k. brandt en a. van cattenburch, Leven van h. de groot, blz. 11 en 15.

[p. 413]

bonus, die reeds veel achting voor zijne schriften had. Inmiddels waren de kerkelijke onlusten in lichterlaaije vlammen uitgebarsten. de groot koos de zijde der Remonstranten, en werd gewikkeld in de zaak van oldenbarneveld. Men nam hem in hechtenis in de maand Augustus 1618, en den 18 Mei 1619 werd hij veroordeeld tot eene eeuwige gevangenis en al zijne goederen verbeurd verklaard. Men voerde hem den 6 Junij daaraanvolgende naar het huis te Loevestein, waarheen zijne voortreffelijke echtgenoote, maria van reigersbergen hem vrijwillig verzelde. Hier besteedde hij zijnen tijd met het schrijven van verscheiden uitmuntende werken, de regtsgeleerdheid, geschiedenis en godgeleerdheid betreffende; om zich na veel zittens eenige beweging te verschaffen, zweepte hij een' drijftol voort, of nam tot geestontspanning somwijlen de lier in handen. Het uitgebreide dichtstuk De waarheid van den Christelijken Godsdienst ¹ stelde hij hier op. Hetzelve neemt geene hooge gedachtenvlugt, heeft noch vernuftige spelingen noch zwierige uitdrukkingen, en moest die, volgens den aard des onderwerps, ook niet hebben, maar alles is daarin op eene eenvoudige, duidelijke, overtuigen-

1 Dit dichtstuk is zeker het eenige Nederlandsche werk, hetwelk men zeggen kan dat de geheele wereld door bekend is; behalven dat het door de groot zelven in het Latijn vertaald is, zijn er ook overzettingen van voorhanden in het Grieksch, Fransch, Engelsch, Deensch, Hoogduitsch, Arabisch, Maleitsch, Chineesch, enz.

[p. 414]

de en krachtige wijze voorgedragen. In het slot van de daarbij gevoegde aanspraak aan zijn vaderland drukt hij zich aangaande dit werk in dezervoegen uit:

Vindt gy hier iet, hetwelck u dunckt te wesen goed,
Bedanck hem, sonder wien gheen mensch iet goed en doet.
Is hier of daar gemist, erinnert met meedooghen
U selven wat een wolck bedwelmt der menschen ooghen.
Verschoon veel liever 't werck, dan dat ghy 't bitter laeckt,
En denck: Och Heer! het is te Louvesteyn gemaeckt.

Een ander dichtstuk, insgelijks door hem in zijne gevangenis in 's Hage den 8 Maart 1619 opgesteld, zijnde een gesprek tusschen een' vader en zijn' zoon over de Deugd van weinig te spreken, heeft men kort geleden, naar den tegenwoordigen stijl verspeld, het publiek op nieuw medegedeeld ¹.

Er is iets aandoenlijks, iets dat ons eene behaaglijke weemoedigheid inboezemt, in het eenvoudig verjaardigt, waarmede hij zijne geliefde maria op het akelig Loevestein ² vereerde. De Heer

1 In het mengelwerk van het Letterk. Magazijn van Wetenschap, Kunst en Smaak, voor 1821, N. XI, blz. 523. Door sommigen wordt dit dichtstuk echter niet aan hugo, maar aan zijn' broeder willem de groot toegeschreven.

2 Ja wel akelig, volgens de levendige en schilderachtige beschrijving, die de Heer warnsinck daarvan heeft geleverd, na dat hij dezen Bastille der kerkelijke en politieke deugnieten met een hart vol warmen eerbied voor de groot en zijne uitmuntende gade in 1821 bezocht had. Vaderl. Letteroef. voor 1822, N I, Mengelwerk, blz. 18.

[p. 415]

de vries heeft wel gedaan dat hij hetzelve in zijn verdienstelijk werk geheel heeft opgenomen ¹; hetzelve had anders gewisselijk hier eene plaats gevonden.

Anderhalf jaren zat hij in deze onverdiende gevangenis, en was in het geheel twee jaren en zeven maanden van zijne vrijheid beroofd geweest, toen zijne wakkere vrouw op den schranderen inval kwam om hem op eene zonderlinge wijze uit zijnen kerker te verlossen, nadat zij bij de Staten van Holland alle mogelijke middelen vruchteloos had aangewend om zijn ontslag te bewerken. Zij had opgemerkt dat de wachthebbende soldaten de koffers, die hem met boeken en linnen werden toegezonden, niet meer zoo naauwkeurig doorzochten en eindelijk niet eens meer openden. Dit bragt haar op het denkbeeld om haar' man te overreden dat hij zelf zich in zoodanig een koffer zou sluiten, en zich alzoo laten vervoeren. Zij bewerkstelligde zulks den 22 Maart 1621 met zoo veel overlegs en omzigtigheids, dat het koffer zelfs met hulp der wacht aan boord van het vaartuig gebragt werd, het welk hem in zijn eng verblijf naar het nabij gelegen Gorinchem voerde. Zijne getrouwe en kloekmoedige dienstmaagd verzelde en bewaakte gedurende den overtogt zorgvuldig het koffer, hetwelk zulk een' onwaardeerbaren schat bevatte ²: de geschiedenis heeft daarom ook den

1 T.a.p. blz. 145.

2 De groots ontkoming op deze zonderlinge wijze gaf den voortreffelijken dichter loots, met toespeling daarop, aanleiding tot deze zoo schoone als juist gepaste vergelijking:

Zoo zat geleerdheid diep verscholen
In cel en sombre kloosterholen,
Toen 't Noord, met ongeremde magt,
Haar woedend uit Europa stormde,
Dat zij weêr tot een' hemel vormde,
Toen ze oprees uit dien ijzren nacht.

Werken der Bat. Maatsch van Taal- en Dichtk. II Deel, blz. 54.

Brandt zegt, Leven van h. de groot, blz. 262, dat zijne ouders dit koffer langen tijd te Delft met tedere zorgvuldigheid bewaard hebben. Na hunnen dood geraakte hetzelve in bezit van zijn' broeder w. de groot, uit wiens huis hetzelve tot groot leedwezen van hugo en zijne vrienden vermist werd. In 1785 kwam eene levensbeschrijving van h. de groot in het licht, met twee afbeeldingen van het koffer, hetwelk toen opgegeven werd in het bezit te zijn van den Heer Mr. j. klinkhamer, te Amsterdam. Het metselaarswambuis is insgelijks bewaard, beschreven en afgebeeld geworden.

[p. 416]

naam van elsje van houwening der vergetelheid ontrukt. Haar meester kwam op deze wijze behouden bij zijne vrienden aan, vermomde zich als een' metselaar, ging met den maatstok in de hand door het drok gewoel van den marktdag heen naar den gewonen postwagen, en reed naar Antwerpen. Inmiddels had op Loevestein, om tijd ter ontkoming van haren man te winnen, mevrouw de groot de wacht verzocht eenigen tijd stil te zijn, alzoo zij voorgaf dat haar man onpasselijk was en sliep, hebbende zijne kleederen en muilen voor de digtgeschoven bedgordijnen geplaatst. Doch toen zij hem

[p. 417]

in veiligheid achtte, zeide zij dat de vogel hen ontvlogen was. Men wilde haar als eene misdadige handelen, en in haar' mans plaats gevangen houden; maar de meerderheid der regters sprak haar vrij, en ieder prees haren moed, hare schranderheid en huwelijksliefde, die het onderwerp leverden tot eene menigte lofdichten in dien en in lateren tijd ¹.

Van Antwerpen ging de groot dadelijk naar Frankrijk. Den 16 April 1623 zond hij zijner vrouw uit Parijs een' dichtmatigen brief, dien zij den 25 te Delft ontving, en dien wij, om dat hij weinig bekend is, hier eene plaats inruimen.

Discite jam Belgae pietas quid possit & uxor.

Boulongie, die wel eer de voedster zijt geweest
Van haer, die by haer heeft mijn leven en mijn geest,
Die met haer kloeck verstandt en met haar wacker' oogen
Tot soete slaverny my eertijdts heeft getoogen!

1 Men heeft deze ontkoming insgelijks voor het tooneel beärbeid. De stukken van f. duim, De vlugt van Huig de Groot en De dry deelen van Huig de Groot, zoowel als het mislijk drama, Hugo Grotius, van kotzebul, zijn beneden alle aandacht. De Vlugt van Hugo de Groot, door loosjes, is beter behandeld; De Ontkoming van Hugo de Groot, door warnsinck, is in 1820 op den Amsterdamschen schouwburg herhaalde malen vertoond. Het koffer zelf, waarin de groot ontkwam, werd bij die gelegenheid op het tooneel gebezigd.

[p. 418]

 

Maer nu (ô groote trouw, en droeve saeck!) om my

 

Sich selven heeft gebraght in sware slaverny!

 

Boulongie hoogh en laegh, gelijck als zijn de keeren,

 

Die mijn en haer gelucks lichtvaerdigheit doen leeren,

 

Hoe weynigh docht mijn lief, mijn alderwaertste pandt,

 

Doen sy in d'eerste jeught gingh wand'len hier op strandt,

 

Of plucken in haer schoot de bloemkens van de velde,

 

Of hier uw lammerkens, of daer uw schaepkens telde,

 

Of vrolijck van gemoedt gingh treden over straet,

 

Of and're dochters gaf een vriendelijcke praet,

 

Dat haer jongh hart noch eens met min sou zijn ontsteken,

 

Een soete min, maer die haer suurlijck op sou breken,

 

Wanneer haer lief van haer sou werden afgeruckt,

 

Als met een leeuwen-klaeuw, en sy (eylaes!) bedruckt

 

Gestadelijck voor hem by d'een of d'ander gaende,

 

Hem niet sou mogen sien in meer dan negen maenden,

 

Noch hulp, noch bystandt doen; toen hy met sware sucht

 

Beladen lach; gespeent van vrienden en van lucht.

 

Hoe weynigh kon sy doe bedencken ofte vresen,

 

Dat hare mingenoot sou werden noch verwesen

 

Tot banden sonder end, verliesende sijn goedt,

 

Dat sy in al dit quaedt, geduldigh, welgemoedt,

 

Hem volgen soude nae, om haer met hem te laten

 

Besluyten met een gracht, met sloten en soldaten;

 

Doch dat sy eyndelijk met haer gescharpt verstandt

 

Haer man verlossen sou uyt sijnen slaefschen bandt!

 

O spiegel van de deught! die nu (eylaes!) moet lijden,

 

En dat om mijnentwil, soo veer van mijne zijde

 

In 't droeve Loevesteyn: terwijl ick mijne rust

 

Eenloopend' ballingh 's lants, soeck aen de Fransche kust,

 

En met een diepe sucht besie de soete stede,

 

Die ghy wel eertijdts hebt, vry, onbesorght betreden.

 

Indien dat of gedicht, of wel gestelt verhael

 

In Griecksch, of in Latijnsch, of oock in Duytsche tael,

[p. 419]

 

Een deughdelijcken naem kan houden buyten sterven,

 

Een onvergancklijck lof sult ghy voorwaer verwerven.

 

Indien Evadnes naem soo groote lof bequam,

 

Om dat sy haren man naesprongh tot in de vlam;

 

Indien Alcestis eer ten hoogsten is verheven,

 

Om dat sy met haer doodt kocht hares liefstens leven:

 

Waerom en sou dan niet daer neven zijn genoemt

 

Maria Reygersbergh, en eeuwelijck geroemt?

 

Die hebbend' uytgestaen soo hooge en felle baren,

 

Om, en oock met haer man, ses maenden en twee jaren,

 

Oock niet en heeft geschroomt te blijven in den noodt,

 

Verlossende haer man van eene lange doodt,

 

Die hem besloten hiel in hoogh verheve muren,

 

Als in een graf, gemaeckt om eeuwelijck te duren:

 

Nochtans soo wist sy wel, wat voor een bitt'ren haet

 

Dat haer te lyden stondt om dese vrome daet.

 

Maer ghy Regeerders 's landts, wat roem meent ghy te dragen,

 

Dat ghy bestaet een vrouw, en sulcken vrouw te plagen?

 

Daer sullen Rechters zijn, die tusschen u en haer

 

Recht sullen spreecken nu, en noch nae hondert jaer;

 

Niet vier-en-twintigh, niet eenzydelijck verkoren,

 

Maer hondert duysenden en hoogh en laegh geboren;

 

Die sullen u ter schandt, en haer ter eer verstaen,

 

Dat ghy seer qualijck hebt, en sy seer wel gedaen;

 

Jae self de groote Godt, niet doof aen mijn gebeden,

 

(Om wien te dienen ick mijn leven wil besteden)

 

Sal sijn begonnen werck niet laten onvolbraght;

 

Maer soo hy nu aen my betoont heeft sijne kracht,

 

Soo sal hy (ick vertrouw 't) door d'eenen wegh of d'ander,

 

Het welgevoeghde paer weêr brengen by malkander ¹.

1 Verscheiden Nederd. Gedichten, I Deel, blz. 103.

[p. 420]

De groot werd in Frankrijk met veel achting door het hof behandeld en met een jaargeld van duizend kronen begunstigd ¹. De Hollandsche gezanten poogden vergeefs hem bij den Koning in een ongunstig licht te plaatsen, die in tegendeel hem voor hunne vervolgingen krachtdadig beschermde. Hier hield hij zich onledig met het schrijven van verscheiden fraaije werken; het eerste wat hij in het licht gaf was een mannelijk verweerschrift ² tegen de Staten van Holland, waarin hij zich zuiverde van de hem aangetijgde beschuldigingen. In 1622 schreef Prins fredrik henrik hem een' beleefden brief en bood hem zijne gunst aan; doch dweepzucht en religiehaat bezielden nog te zeer de staatsvergadering van Holland, om daarvan, zoo min als van hoofts voorspraak, eenig nut te verwachten. Ondertusschen deed zijne echtgenoote eene reis naar Holland, om orde te stellen op hetgeen er van hunne verbeurdverklaarde goederen gered was ³.

1 Histoire de la Hollande, par de la neuville, Tom. I, page 176. Anderen hebben beweerd dat dit pensioen hem wel beloofd, doch door tegenwerking van den Kardinaal de richelieu nooit uitbetaald is geworden.

2 Apologeticus eorum, qui Hollandiae Westfrisiaeque et vicinis nationibus ex legibus praefuerunt ante mutationem quae evenit. 1618, Par. 1622.

3 Een' der brieven, die maria op deze reis aan haren man schreef, gedagteekend uit Amsterdam, den 12 Augustus 1624, heeft de ijverige naarsporer van vaderlandsche reliquiae, de Heer Mr. j. scheltema medegedeeld in zijn Geschied- en Letterkundig Mengelwerk, II Deel, I St. blz. 97.

[p. 421]

In verwachting dat na eene meer dan twaalfjarige gevangenis en ballingschap de haat tegen hem zoo niet geweken, althans merkelijk verkoeld zou zijn, keerde hij in 1631 terug naar Holland. Vruchteloos waren de pogingen zijner vrienden ¹, vruchteloos de genegenheid van den gematigden fredrik henrik; de edele balling moest op nieuw het vaderland ontwijken, dat hem even zoo gaarne gehouden had als hij in hetzelve gebleven ware. Hij week dus naar Hamburg, alwaar de Zweedsche Rijkskanselier, de beroemde Graaf van oxenstiern, bewerkte dat christina, Koningin van Zweden, hem aan haar hof ontbood, en tot haren afgezant in Frankrijk benoemde. Hij vertrok derwaarts in 1635 en bleef aldaar tot 1645, wanneer hij wederom naar Zweden vertrok. Hij nam den weg door Holland, en bezocht zijne vrienden te Amsterdam voor de laatste maal. Te Stokholm deed hij der Koningin verslag van zijne verrigtingen, en verzocht zijn ontslag, hetwelk zij hem, hoewel ongaarne, gaf. Hij verwijderde zich van het hof, en begaf zich scheep, doch moest, wegens storm, op de Pommersche kust aan wal stappen, en zijne reis met een ongesteld ligchaam te land tot Rostok voortzetten, alwaar zijne ziekte dermate de overhand

1 Bij gelegenheid van de oprigting der Doorluchtige Schole te Amsterdam, gaf hooft zich alle mogelijke moeite bij de regering, dat zij de groot aanstellen zou tot Hoogleeraar in de regten.

[p. 422]

nam, dat hij den tweeden dag na zijne aankomst, den 28 Augustus 1645, overleed. Zijn lijk werd naar Delft vervoerd en in het familiegraf aldaar begraven.

Met zijne levenstoorts was die van den haat en laster geenszins uitgebluscht. Niet genoeg was het dat 's mans lijk te Rotterdam door den schipper, die hetzelve had aangebragt, werd gearresteerd voor de vrachtpenningen, die echter spoedig door hendrik zwaardekroon, Rector der Erasmiaansche schole aldaar, voldaan werden; de theologische wrevel van een' rivet en andere orthodoxe domkoppen gunde in het graf den man de rust niet eens, die zij hem zijn geheele leven door ontzeid hadden. Men kreet hem uit voor een' Sociniaan ¹, toen wel de verschrikkelijkste van al de anen, waarmede men naderhand hartelijk gelagchen heeft, en er was zelfs een getuigenis noodig van den Lutherschen predikant quistorp, te Rostok, die hem in zijne krankte bezocht had, dat de groot als een Christenmensch gestorven was, waaraan onder anderen ook de pedante saumaise (salmasius) de vrijheid nam te twijfelen, en deswegens door vondel vinnig doorgestreken werd ².

1 De ijveraars wisten in hunne dolzinnigheid niet eens dat de groot reeds in 1617 eene verhandeling geschreven had: De Satisfactione christi, adversus socinum. Zoo helder scheen het licht, dat van Dordrecht was uitgegaan!

2 Zie het gedicht: o Farizeeusche grijns, enz. in vondels Poëzy II Deel, blz. 217.

[p. 423]

Langzamerhand echter heeft een verlichter nageslacht de verdiensten van den uitmuntenden man op beter' prijs gesteld dan zijne ondankbare tijdgenooten. Met genoegen beschouwen wij te Delft, in de nabijheid van het heerlijk gedenkstuk ter eere van willem I, ook de eenvoudige schoone eerst in 1781 op kosten van zijne nakomelingen opgerigte graftombe van de groot ², dien maurits, in stede van te miskennen, en door een' hoop domme en dweepzieke kerkuilen te laten vervolgen, had moeten waarderen en beschermen, wanneer ongetwijfeld de groot voor hem dat geen geworden zou zijn wat marnix voor zijn' vader geweest was; met genoegen lezen wij daarop dit schoone grafschrift van petrus burmannus secundus:

2 In 1663 werd op het verzoek van pieter de grooten zijne zuster cornelia door de regering van Delft toegestaan om eene praaltombe ter eere van hunnen vader in de Nieuwe kerk aldaar te mogen oprigten, dienvolgens werd daartoe een ontwerp geteekend en door r. verhulst in aarde geboetseerd; doch de uitvoering van het werk is blijven steken. De afbeelding van dit beraamde praalgraf wordt gevonden in a. van cattenburch, Verv. van het leven van h. de groot, blz. 416, gelijk ook blz. 417 en 418, als mede bij g. van loon, Nederl. Hist. Penn. II Deel, blz. 135 en 291, de afbeeldingen van twee gedenkpenningen, ter zijner eere eenigen tijd na zijn overlijden geslagen. De vervaardiger van de tegenwoordige graftombe, h. van zwoll, heeft eene groote plaat van dezelve in het licht gegeven.

[p. 424]

Hugoni Grotio Sacrum.

 

Prodigium Europae; docti stupor unicus orbis;

 

Naturae augustum se superantis opus;

 

Ingenii coelestis apex, virtutis imago;

 

Celsius humanâ conditione decus;

 

Cui peperit Libani lectas de vertice cedros

 

Defensus verae religionis honor;

 

Quem lauru Mavors, Pallas decoravit olivâ,

 

Quum bello et paci publica jura daret;

 

Cuem Thamesis Batavae miraclum et Sequana terrae

 

Vidit, et adservit Sueonis aula sibi.

 

Grotius hic situs est. Tumulo discedite, quos non

 

Musarum et Patriae fervidus urit amor ¹.

1 De eerste maal dat ik, voor eenige jaren, dit opschrift las, schreef ik het af, en vervaardigde nog denzelfden dag daarvan de volgende vertaling; ik gevoel thans wel dat dezelve door beschaving misschien beter, maar misschien ook - slechter kon worden; althans het vuur der eerste geestdrift raakte er gewis uit. Zij staat hier ook enkel ten behoeve der lezers die het oorspronglijke niet verstaan:

Het wonder van Europe, als wijze al de aard' ten zegen;
't Gewrocht, waarin natuur zich zelf veredeld heeft;
't Vernuft, als beeld der deugd, tot 's hemels top gestegen;
't Sieraad, dat 's menschen stand zeer verr' te boven streeft;
Dien de achtbre godsdienst als verdediger waardeerde,
En cedren toereikte op den Libanon gehaald;
Dien Mars met lauren, met olijven Pallas eerde,
Toen hij het regt van vrede en oorlog had bepaald;
In wien de Seine en Theems het wonder der Bataven
Aanschouwden, 't hof ten dienst van Zwedens rijksvorstin;
Ontwijk dit lijkgesteent'; De Groot ligt hier begraven,
Gij, die niet gloeit van zucht naar kunde en vrijheidsmin.

[p. 425]

De Koninglijke Academie te Stokholm in 1795 eene medaille uitgeloofd hebbende voor de beste lofrede op de groot, werd deze eerprijs door onzen voortreffelijken landgenoot, den Hoogleeraar h.c. cras behaald ¹, en nog voor weinige jaren gaf de Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde de groots verdienste op als prijsstoffe voor een dichtstuk; de Heer loots behaalde de gouden en de Heer tollens de zilveren medaille ². Op zulk eene edele wijze heeft het nageslacht de schim van den verdienstelijken, door den voorzaat miskenden, gelasterden en vervolgden de groot verzoend.

Vier kinderen waren de vruchten van het huwelijk des voortreffelijken mans met de uitmuntende maria van reigersbergen; eene dochter, cornelia, die zich in huwelijk verbond met jean barton, Vicomte van Mombas, kolonel in Franschen dienst, dien hij verliet en in den Hollandschen overging, in welken hij, door zijne dapperheid, kunde en bekwaamheid, tot den eersten rang opklom; doch gewikkeld in de onlusten van 1672,

1 Dezelve is in 1796 uitgegeven te Amsterdam, bij p. den hengst, onder den titel: Laudatio hugonis grotii, auct. h.c. cras. Schoon de uitmuntende schrijver de groot doorgaans als regtsgeleerde op den voorgrond plaatst, doet hij toch ook hulde aan 's mans verdiensten als godgeleerde en dichter.

2 Hunne uitmuntend schoone dichtstukken worden gevonden in het II Deel der werken van voorn. Maatschappij.

[p. 426]

ontkwam hij ter naauwernood de uitvoering der halsstraf, waartoe hij veroordeeld was; voorts drie zonen, cornelis, pieter en diderik. De oudste en jongste hadden zich in den krijgsdienst begeven. Beiden met het voornemen op reis zijnde om den Koning van Zweden hunnen dienst aan te bieden, werd de jongste tusschen Emden en Bremen door zijnen knecht vermoord; doch oogenblikkelijk door den oudsten gewroken. Naderhand werd deze Kapitein bij de Hollandsche gardes en Landdrost der Meijerij van 's Hertogenbosch.