Alfred's gedragboekje

V.
Wat een mooi rapport!

Toen hij thuis kwam, zag hij er vreemd uit, moe en bleek ondanks het harde loopen.

Mevrouw Dalmink zag hem verwonderd aan.

‘Scheelt er wat aan, ventje?’

En hij, gemaakt blijmoedig: ‘Neen, moeder, -heelemaal niets.’

‘Als je even bij de kachel gestaan hebt, kun je naar vader gaan; - je brengt veel kou mee.’

Freddy haastte zich niet. Hij ging op een stoel

[p. t.o. 28]

Alfred's Gedragboekje II

[p. 29]

bij de kachel zitten. Hij rilde zelfs bij de kachelwarmte.

Hij had den moed nog niet gehad, zijn rapport in te zien, - zijn vervalscht rapport.

Zou vader het merken? Zou het er niet beverig bijstaan? Was het misschien niet met anderen inkt geschreven, en zou het daardoor niet uitkomen? Of was het een cijfer geworden dat naar niets leek, geheel verschillend van de andere vier, die de onderwijzer geschreven had, de vier voor lezen?

Freddy dorst aan dat alles haast niet denken.

Daar opeens klonk vaders stem uit de slaapkamer: ‘Nu kan Freddy wel komen.’

Freddy schrikte op, hij stond op van zijn stoel en ging naar binnen.

Daar lag zijn vader, het hoofd in de kussens. Hij richtte zich even op om naar Freddy te zien.

‘Hoe is het met u, vader?’ Freddy probeerde gewoon te praten, maar dat ging hem slecht af.

Mijnheer Dalmink was met een pijnlijken zucht weer gaan liggen, het kostte hem altijd moeite om zich op te heffen. Ternauwernood had hij Freddy's vraag verstaan.

[p. 30]

‘O, dat gaat wel, gelukkig,’ zei hij eindelijk, ‘en hoe staat het nu met de gedraglijst? Is die nogal meegevallen?’

Tot eenig antwoord ging Freddy ze halen. Mijnheer Dalmink keek zijn zoon peinzend na. Freddy was zoo stil, - zeker was er iets weer niet in den haak. Mijnheer had geen hooge verwachtingen meer.

Op het nachttafeltje stond een klein lampje. Veel licht kon mijnheer niet verdragen.

‘Lees het maar eens voor, jongen,’ zei hij, ‘het zitten valt me zoo moeilijk.’

Freddy zuchtte diep. De taak, die hem opgelegd werd, was wél zwaar. Stamelend begon hij. Hij sprak zacht en rad.

‘Lezen vier, schrijven drie, taal......’

‘Een beetje harder, vent, en véél langzamer!’

Alfred streed een zwaren strijd. Wat zou hij doen, zou hij toch één oplezen voor taal? Maar als vader later die vier dan tóch zag, en meteen merkte, dat hij hem had willen bedriegen?

En Alfred las met bijna bovenmenschelijke inspanning: ‘Lezen vier, schrijven drie, taal..... vier, rekenen......’

‘Taal vier! Wel, ik feliciteer je, hoor, Alfred!

[p. 31]

Dat doet me plezier.’ - En na een poosje, met blijkbaar behagen: ‘Ga nu voort, vent!’

En Alfred ging voort, maar hij stotterde, hij kon bijna niet spreken. Eindelijk was de lijst gelezen.

Mijnheer Dalmink merkte toch iets vreemds aan Alfred.

‘Is er iets?’ vroeg hij.

‘Neen, vader,’ zei Alfred, maar hij zag zijn vader niet aan.

Mijnheer Dalmink keek nog eens naar zijn jongsten zoon. Er scheen toch iets niet in orde. Hij deed zoo vreemd.

Hij had toch de cijfers wel goed opgelezen?

Mijnheer Dalmink dacht niet licht iets slechts van zijn jongens, maar uit Alfred kon hij werkelijk niet wijs worden.

‘Mag ik je rapport eens zien?’ vroeg hij nu. Hij wou zich overtuigen, liever dan zijn jongen ten onrechte langer te verdenken.

Alfred dacht, dat het nu gedaan was, en bijna, bijna was hij er blij om.

Zwijgend gaf hij het boekje. Toen wachtte hij af. Straks zou het komen. - Het duurde lang.

Vader ging met de oogen het rijtje cijfers langs. Het kostte hem moeite, hij had zijn

[p. 32]

bril niet op, het licht was slecht, en zijn houding was ongemakkelijk. Maar het ging toch. Kijk, daar stonden ze, juist zooals Freddy ze had opgenoemd.

Het was hem een pak van het hart. Hij had er spijt van, dat hij zijn zoon een oogenblik gewantrouwd had.

‘Hier, Freddy,’ zei hij. ‘Geef me dat schaaltje druiven eens aan. Deze tros is voor jou!’ En, toen mevrouw toevallig in de kamer kwam: ‘Je moet zijn rapport eens zien. Hij gaat den goeden weg op!’

Freddy ging naar binnen. Neen, zijn moeder merkte er ook niets van. Hij zat voor de tafel naast de kachel, het schoteltje met druiven vóór zich. Zijn broers waren nog niet thuis. Mientje speelde met een paardje op den grond. Toen ze Freddy vóór de druiven zag zitten, kwam ze bij hem staan. Met begeerige oogjes zag ze naar hem op.

Eerst merkte hij het niet. Toen brak hij de helft van zijn tros en gaf die aan zijn zusje.

Mien kreeg er een kleur van. Ze had niet gedacht dat Freddy zoo royaal was. In de eene hand hield ze haar trosje, met de andere trok ze

[p. 33]

Freddy's gezicht naar omlaag; toen gaf ze hem een zoen.

Op dat oogenblik kwam mevrouw Dalmink en legde het rapport op tafel.

‘Ik zal het dezen keer teekenen,’ zei ze, ‘omdat het vader zoo'n moeite kost.’

En dat deed ze. Freddy nam het noodlottige boekje en bracht het naar zijn kamertje waar hij het onder zijn boeken verstopte.

Hij slaakte een zucht van verlichting. Dat was nu afgeloopen. Zoo iets zou hij ook nooit meer doen. Hij zou zóó oppassen, dat hij zijn vader niet meer hoefde te bedriegen.

Maar opeens, toen hij door de gang naar de kamer liep, viel het hem in wat mijnheer op school morgen wel zou zeggen van die vier voor taal.

Hij schrikte er van. Dat hij daar nog niet aan gedacht had!

Was hij nu toch verloren; zou nu alles toch uitkomen?

Daar moest ook weer iets op gevonden. Nu niet, want een van allen kon nog naar het rapport vragen, - nu niet, maar den volgenden morgen zou hij met een stuk elastiek, of met

[p. 34]

een radeermesje, de streepjes weer wegmaken.

Zou het gaan? - Och, mijnheer zou zoo nauwkeurig niet kijken. Het zou wel in orde komen.

Hij werd zoo moe van dat alles, van al dat bedriegen.

‘Waar blijf je zoo lang?’ vroeg mevrouw. ‘Je ziet er zoo koud uit. Ga nu toch zitten, dat je warm wordt.’-

Freddy speelde met Mientje, dat verstrooide hem. Nu behoefde hij niet telkens aan dat nare te denken. Toen kwamen zijn broers thuis, en een oogenblik later zaten allen aan tafel.

Na het eten ging hij aan het werk. Er was maar weinig te doen, dien avond, en hij was gauw klaar.

‘Speel je weer wat met me?’ vroeg Mientje.

Mientje vleide zoo aardig. Hij teekende dwaze poppetjes voor haar op de lei en Mien kleurde ze onhandig met paarse en groene en roode teekenkrijtjes.

Telkens lachte Mientje; het klonk zoo prettig en helder, echt een lach van een onschuldig, vroolijk kind.

Freddy vond zichzelf zoo slecht, bij Mientje

[p. 35]

vergeleken. En toen hij 's avonds in bed lag en weer aan Mientje dacht, toen viel het hem in, dat hij niet zoo heel lang geleden ook zoo'n vroolijk onschuldig kind was geweest.

Hij wilde dat hij nog maar datzelfde aardige ventje was.

En opeens, opeens begon hij te huilen.-