|
| |
Hier navolghet onse seste processie alsoe wij reden vanden berch syon tot die alre heilichste stede van Bethleem.
Des achternoens Sijn wij ghesamentliken ghegaen, op desen heilighen assumptioens dach opten berch van syon om onse seste processie te vollenbrenghen Ende onse mockers waren aldaer verghadert mit hoeren ezelen, daer wij van stonden an op ghinghen sitten ende reden processionaliter na dye alreheilichste stede van bethleem daer godt mensch gheworden is, twellick sijn vijff milen van iherusalem. Item Een weynich voorts rijdende vanden berch van syon sijn wij gecomen ter plaetsen daer maria gebenedijt rustende was onder enen boome mit haer lyef kint ihesum als sij haer kerckghaen doen wilde inden tempel
| |
| |
Als (wanneer) den ouden symeon dat kynden in sijnen armen (nam) ende was profeterende van die moeder goods ende seyde et tuam ipsius animam pertransibit gladius etc. Ende desen boom staet an die lufterhant. Item Voorts rijdende .ij. milen van iherusalem quamen wij ter plaetsen daer die sterre haer openbaerde wederom die heilige drie coningen, die hoer verborghen was als sij in iherusalem quamen, van welke matheus seyt Die sterre welke die coninghen saghen in dat ooste ghinck voer hoer soe langhe datse quam ende stont boven die stede daert kint was, Ende op die lufterhant van dese plaetse staet een fonteyn. Item Voorts rijdende quamen wij tot een vervallen thoorne ofte huus andie rechterhant van die wech, daer is die plaetse daer een man ghinck zayen Ende onsen heer comende bij hem ende sprack, vriendt wat zaydt ghij, Steen sprack hij, waer doer dattet al steen was dat hij zayde, ende huyden te daghe leyter veel poyns gestroyt opten acker ende tot gehoghenisse van dien soe rapen die pellegrums aldaer steenkijns. Item Noch soe reden wij bet voort tot beneden in een valey, daer staet an die rechterhant des wechs die tombe ofte sepultuere van rachael Ende reden voorts tot bethleem, passerende voerbij dat convent ende reden beneden doer een valey mit veel schoene olijven bomen Ende omtrent .ij. booghschoten doer dese schone valey, quamen wij tot een vervallen kelder mit meer vervallen huyskijns ende is die plaetse daer die engel goods verkundichde die herdekijns die geboortenisse christi mit die schone loffeliken sanghe gloria in exscelsis deo. Item Wederomme van hyer kerende sijn wij gecomen tot een vervallen cappelle ende is die plaetse daer marie gebenedijt sat mit haer lieve kint ihesum ende Joseph, niet wetende welke wech sij opslaen souden nae eghipthen, twellick haer gewesen werden vanden heiligen engel. Item In deser manieren voorts rijdende tot an die stadt van bethleem,
| |
| |
aldaer wij van onse ezelen (ghinghen) ende werden wederomme te rugghe gheleyet omtrent .ij. boechschoets weechs tot een seer diepe speluncke inder aerden, voer mit een naw ghat in te kruypen Ende dese speluncke heeft wel drie crochten, welke crochten rusten op een pylaern ende daer staet een outaer, twellick die plaetse is daer die bedruckte moeder ihesu ghebenedijt ende Joseph in weken mits vrese van herodes, die alle dat landt doer, die jonghe kijnderkijns doden, ende was die bedruckte moeder maria mit haer lyefe kint ihesum ende Joseph mit groter vrese in dese crochte den ghehelen nachte. Ende wt groter vrese Soe lyet maria goods moeder, wt haer gebenedide bursten mellick vallen opter aerden in dese speluncke, waer doer die aerde witter schoender claerder suverliker geworden is, dan al die aerde buyten rondts omme dese speluncke legghende. Ic was in dese speluncke ende hebbet ghesyen. Nota. Dese aerde heeft een sonderlanghe virtute ende crachte over hem ende is dese Dat soe waneer die vrouwen aldaer gebonden sijn mitten bant der natueren Soe comense tot dese speluncke ende nemen van dese witte aerde ende pulveriserense een weynich in horen drancke ofte spijse ende is haer een groete lichtenisse inden arbeyt. Des ghelijcks doen oeck die vrouwen die zwerende bursten hebben ende ghebreck sochs ende werden terstont beghaeft van soch daer sij haer kijnderkijns mede op vueden Ende dit wert alle daghe merckelike ende openbaerlike gesyen vanden heydensche vrouwen. Ende dit selfde wert noch alle daeghe waer bevonden bij experientie van onse cristen vrouwen. Item In deser manieren dese vreemde speluncke wel doer syen ende alsoet duyster wert, hebben wij ons weder omme ghehaest ende sijn gecomen tot die alre heilichste stede van bethleem ende musten den heydenen geven, souden wij anders int convent der minrebroederen comen, elcks twee marketten ende
| |
| |
vant wt ghaen elcks een marcket, want wij over al beschat werden. Nota Bethleem heeft hyer voortijts een schone stadt geweest, mer en is nv niet schoen noch groot Mer daer is een overschone kercke, gheen schoender gheen suverliker in alle kersten rijck Ende is ghewijt in die ere der heiligher maghet maria lanck .cc. ende .xxviij. vueten Ende is wijt .lxxxvij. vueten Item Alsoe drae als wij in deser kercken quamen Soe ontfinghen ons die minrebroeders seer vriendeliken ende ghinghen terstont mit ons processionaliter, elcks mit een wasch kars in onsen handen barnende ende songhen die schone loffeliken sanghe Salve regina misericordie Ende quamen mits desen inden eersten, doer dat pant des cloesters ofte ommeghanck tot een altaer ende stede daer dat suete kijndekijn ihesus besneden is geweest, sijn tedere gebenedide bloet gestort heeft om ons van sonden te wasschen. Item Van daer soe ghinghe wij an die ander sijde van dat choor, daer staet mede een altaer daer die heilige drie coninghen haer offerhande toe bereyden die sij christo offeren souden, myr wyeroock ende root goudt. Item Van daen clommen wij neder tien trappen onder den hoghen chore in een schone suverlike cappelle, mit twee inghangen verscheyden, seer costeliken verscyert an allen kanthen ende ghepaveyt mit schonen marmoer steenen tien vueten wijt ende .xxv. vueten lanck. wellicks hooghe outaer is die stede daer ihesus gebenedijt geboren is geweest, dat hyer voermaels een woest huus was. Item Den outaersteen die is schoen marmoer aldaer die priesteren misse op lesen, oeck sonder outaer dwalen. Item Dese stede is seker alre heilichste sonder twijfel, daer die craemvrouwe die salighe maghet maria voort gebracht heeft die sone der rechtvaerdicheyt den oversten coninck. Item Van daer voorts quamen wij tot een ander altaer, wtgehouden onder een steenroodtse ende is die plaetse daer die heilige drie coninghen onsen heer ihesum
| |
| |
goudt wyroock ende myrre geoffert hebben. Item Voer dit voergkenoomde outaer is die stede daer die crebbe ons heren stont in welke die alre salichste maghet stont, ende moeder maria haren gheminden soone ihesum ghebenedijt doen hij geboren was in gheleyt heeft, ghewonden in snoden dokelkijns. Item In dese steen roodtse omtrent den hooke van die crebbe ons heren staet merkeliken inghedruckt dat aenschijn vanden heiligen leraer sinte Iheronimus in manieren offet bij een schilder geconterfeyt waer ende is seer miraculoes om syen. Item After die crebbe ons heren hebben langhe tijt onbekent gheleghen veel lichamen der onnoseler kinderen die van herodes gedoot waren. Item In desen hoock van deser cappelle staet enen ronden puth daer die sterre haer verloos na dat sij die drie coningen daer gebracht hadde ende is seer wonderliken om syen. Item Bij dese puth staet een doere daer wij doer ghinghen ende quamen onder die aerde in een cappelle, daer staet een outaer onder mit een gath ofte putte, ende is die plaetse daer dat bloet ende die kinderkijns, gedoot van herodes, in ghevonden sijn gheweest. Item Van hier voorts onder die aerde staen noch twee cappellen, die een daer sinte iheronimus ghegraven was alre eerst ende daer na ghebracht is te romen tot sinte maria maioer. Nota. In die ander cappelle is die plaetse daer sinte eusebius, een discipel des heiligen mans sinte iheronimus, ende een naer-stich navolligher begraven is geweest. Item Van hyer soe clommen (wij) op mit schone trappen, ter plaetsen daer die gloriose doctoor ende leraer sinte iheronimus die bibel over gheset heeft van hebreus in latijn ende griecks ende heeft daer langhe tijt gewoent ende sijn grote devotie ende conversatie aldaer ghehadt. Item Van dese plaetse sijn wij voorts op geclommen inder kercken omtrent .xxv. trappen ende sijn gecomen in een schone langhe cappelle, staende inden ommeghanck ende is ghewyet in die ere
| |
| |
van die heilige maertelarisse sinte catherijn, die men versoockt opten heilighen Orebb ende zynay Ende in dese capelle werden ons te kennen gegeven, als dat hyer volkomen macht was te gheven dispensacie over die reyse van sinte katherijn, want aldaer niemant thans ter tijt reysen en muchte Ende hyer mede was dese processie ten eynde. Item Hyer na soe ghinghen wij ghelijck int pant des cloesters, wyens pavimenten bedeckt waren mit dekenen ende saten mit malkanderen daer op Ende die broeders brochten ons een cleyn porsikijn, vier ende vier tesamen, een stuckskijn vleysch te samen ende die wijn hebben wilde die mucht se koopen, dier oock niet wel om ghelt en was te crijghen. In deser manieren guet tscyer gemaeckt ende een weynich tijts gherust Daer nae alleghader vlijtich ende naerstich gheweest om desen schonen heerliken tempel wel te doer syen, mits die heilighe plaetsen, ende want icker wel merck op ghehadt hebbe, soe sal ic verclaren te weten, die gheschicktenisse des alre heilichste stadts van bethleem ende des tempels der geboortenisse christi. Item Ghij sult weten dat bethleem is geleghen op enen hoghen berghe, mer desen berch is seer enghe nauwe streckende in der lanckte vanden oosten naden westen. Item Vanden westen is enen inghanck ende daer is een putte bij die poorte wt den welke davidt begheert heeft te drincken als hij was inden strijdt teghens den philistinen ende doen waren die philistinen in bethleem ende daer reysden drie van die starcksten doer dat middel der tenthen vanden philistinen ende schepten water wt desen puth, die daer was in die poorte des stadts Bethleem ende hebben dat gebracht davidt op dat hij drincken soude, alsmen leest inden eersten boocke paralepomenon int .ix. ca. Item In dat oosterste eynde des stadts onder een steenroodtze, die was bij die muere des stadts, ende het schijnt na die maniere des lants geweest te
| |
| |
hebben een stede eens stals, daer een crebbe in is wt ghehouden in een steen, als daer die gewoent is die crebben te maken Daer is over dese werlt opgheghaen ende geboren vander maghet ende moeder maria, die sone der rechtvaerdicheit christus ihesus onse heer, bewijsende mit sijnre gheboorten dat hij of nemen soude die onreinicheit der sonden ende die duysternisse des werlts Want hij woude van alsulken stede opghaen ende gheboren werden. Item Bij Dese voergenoemde steenrootse is een ander steenroodtse die meerder is. niet meer dan .iiij. vueten daer of gheleghen, onder welke stondt die crebbe daer dat suete kijndekijn ihesus terstont alst geboren was voorden osse ende den ezel, ghewonden in dookelkijns, neder gheleyt wert. Item Mijn dunckt nochtans voorwaer dattet een steenroodtse geweest is, mer daer is int middel een doere gemaeckt doer die steenroodtze, doer den welken men opghaet vander cappelle int choor Mer totter stede des alresuetste geboorten ihesu gaetmen neder vander kercke inder cappelle van tien trappen, als ic voergheseyt hebbe. Item Dese cappelle is alheel van binnen gemaeckt van seer guet ende konstick werck Ende mit marmoersteen is die vluer overleyt ende is seer costeliken gemaeckt. Item Op die stede daer die maghet maria haer soen ihesum voortgebracht heeft, daer machmen misse op doen in manieren als ic voer verclaert hebbe op die marmoren outaersteen. Item Daer saghen wij oock een deel vanden bloten steen daer christus op geboren is geweest. Item Des gelijcks is oock daer bloot gelaten een deel van die crebbe ons heren, in welke hij gheleghen heeft, welke stede die kersten menschen alre devotelickste kusschen. Item In manieren als ic voer gescreven hebbe, soe en hebbe ic nye mensche ghesyen ofte ghehoort, die seyde dat hij alsulken devoten kercke in alle die Werlt ghesyen heeft, gheliken dat is die kercke te bethleem Want in dese
| |
| |
kercke staen marmoren kolummen gheset, seer suverliken ende costeliken gemaeckt, niet alleen na die veelheit mer seer vreemt ende wonderliken na die grootheyt. Nota. Dat binnenste ofte middel der kercken van boven die colummen tot die trappen, is al gemaeckt van costelick werck, suverlick ende seer edel van allen historien vanden beghinne der werlt tot die toecoomste des heren totten oordel. Item Alle die overdele der kercken is gemaeckt van marmoer stenen van menigherehande verruwe, welke vercyert is doer menigherehande bemalinghe, alsoe datmen niet werderen ofte bedencken en mach, na dat duncken van veel menschen, hoeveel dattet waerdich is ofte gecost heeft Item Die sarrecenen eren alle die kercken onser liever vrouwen, mer bijsonder eren sij dese die te bethleem staet.
|
|
Auteursrecht onbekend