Kroniek van Wijnkoper

[207v]

[1572]

[W:]

goet gevonden heeft, en is met den gedeputeerden na Alcmaar getrocken, comende voor den poort ende den selften noch toe sijnde, heeft den gedeputeerden hart angesproken waerom men den koninklijken majesteyts volck soe lange buyten den stadt hielden leggen, die burger siende den graeff van Bossu met den gedeputeerden comen, sijn altesamen van de poorten ende muyr geweken ende die poorte worden geopent; den stadthouder is binnen gecomen, waar veel burgers duer dien uut den stadt geweken sijn onder welcke geen cleyne persone mede waren [in de marge in handschrift O: add: in aliis: der gereformeerden] daerna sijn die twe vaendelen binnen gecomen als sij drie dagen buyten gelegen hadden ende sijn allegader gheforeert op die borgers costen ende den stadthouder binnen den stat sijnde heeft hem op als geinformeert ende daerna weder vertrocken na Den Hage latende latende den commissaris mr. Reynier Verduyn om hem op als wijder te informeren ende na den informatie heeft hij [de commissaris] bij clockegeslach doen publyceren dat alle die burgers haer geweer opt stadthuys mosten brengen op sekere grote pene, het welcke bij den burgeren gedaen worde ende is daerna nae den hove gereist om sijn rapport te doen.

208

Als nu den Spangaerden voor een lange tijt in Alcmaer gelegen hadden, so dat het alle mensschen verdroet, want sij den burgers uutteerden, want men most haer twemael daechs gebraden ende gesoden schaften ende wijn opten disch. Soe dat den burgermeesteren door den noot gedrongen worden te solliciteren an de stadthouder om van den soldaten ontlast ende bevrijt souden worden, maar wat solicitacie burgermeesteren deden, het was tevergeefs, den burgermeesteren niet rustende door die grote clacht van de burgerye hebben stadelicken gesolliciteert met sekere verificatie van haren aengaen den stadthouder vertoont ende in 't eynde verworven dat sij verlicht souden worden van een vaendel ende dat sij het ander noch

[p. 37]

voor een tijt mosten binnen houden, want hij daar benevens seyde, dat hij den soldaten niet beter voor die tijt wist te leggen in garnison dat binnen Alcmaer, ende wat sollicitaci die burgermeesteren deden en conde niet tot gehoor comen (Godt betere). Soe sijn burgermeesteren met den Raedt met den ander in communicatie gecomen, ende na goed deliberatie hebben sijluyden besloten, ende gearresteert dat men enyge souden deputeren om an den amptman tot Antwerpen te trecken ende versoecken an hem dat hij soude willen

[208v]

solliciteren van wegen die burgermeesteren van Alcmaer an den hertoge van Alba ofte van sijne sone don Fredrico om omtlast te worden van 't vaendel soldaten leggende binnen Alcmaer, het welcken den voors. amptman soe verde gebracht heeft, dat die van Alcmaer omtlast zijn geworden waer over die amptman met meer anderen goeden hulpers moeten gedankt sijn, alhoewel dat het veel luyden tegens haer harte en den sin was, dat veel luyden genoechsaem gebleken is, maer Godt Almachtich wilt haer vergeven. Ick moet het seggen dat don Alfons, (ist den vaendrich) van 't vaendel die selften mede wel kenden die 't niet van haer sin was dat den soldaten uut Alcmaer souden trecken ende daer waer wel wat valse verhalen

Op den xxi augusti anno 1573 's morgens omtrent thien uuren quam don Fredrico voor den stadt van Alcmaer met een swaer volckt ende heeft den stadt seer swaerlicken belegert, soe dat daer niemant uut noch in en mocht # [in marge in handschrift O: dog is Dirk Olifsz. met een krabschuyt tot het tonrak uytgeraakt met groote pericul], den 25 quam daer een voor den stadt ende eyssen den stadt op, het welck Steenbach was soe men seyde, maer worden soe seer gegroet met cruyt ende loden, dat hij w hem wech maeckten.

[O:]

Den laasten augusti trocken een deel Spanjaarden na het Noorderlant ende haalden koeyen en anders tot buyt.

209

[W:]

Den xviii^en septembris vrijdaech voor St. Matheus met het griecken van den dach begonnen den Spanjaats dappelicken te op die stadt te schieten, soe op den Vriesse poort ende Rode toren met kogels van 40 ende 42 pont ende daerop dapper gestormt maer die soldaten, burgers, wijffven ende kinderen hebben haer mannelicken verweert, soe dat sij haer wel gequeten hebben dat den Spanjaars aff mosten trecken ende haer van den assout niet bedanckt van den scaden die sij geleden hebben. A den 15 septembris worden daer een Spanjaert gevangen ingebracht genaemt Johan Jeronimi, die verclaerden den overicheyt op wat dach don Fredrick sturmen soude ende op wat plaetsse ende dat sij haer daer starck op souden maken ende soe sij die eerste storm tegen stonden, souden don Frederico den stadt verlaten, welcke die borgers horende cregen een cloeck moet. Den xx^en septembris begonnen den Spanjaerden wederom dapper op den stadt te schieten ende maeckten haer wederom gereet om te stormen, doch en quamen niet an // [in de marge in handschrift O: waar door enig vrouwen niet wel tevreden waren, dat sij niet en quamen stormen, want sij hadden daar soo heerlijk opgekookt dat de Spanjaarden haar niet bedankt souden hebben, hadden sij daer waren sommige soe sij seyden dat so well gewilt hadden dat sij aangekomen; veel meer dan op den eersten storm was daar gekookt.]

[p. 38]

[209v]

aengecomen hadden wij, seyde sij, wij hadden daer op gecoockt, dan ick en gelooft 't selfte niet. Opten viii^en octobris anno ut supra sijn den Spanjaerden met alle haeren macht van den stadt vertrocken ende hebben den stadt verlaten, die die volcomenhiet van beleg van Alcmaer begeert te weten die leset hij boecxken gemaeckt bij mr. Nanning van Foreest in den jare 1574

[O:]

Anno 1572 in julio is het Clarisseclooster tot de grond toe afgebrooken, quam de prins in Holland in 't najaar. Sijn de Noord-Hollandsche steden gerevolteerd. 1 decembris is Naarden overvallen van don Frederico, de sone van duc de Alba, vanwegen de Coninklijke Majesteyt van Spanjen. 12 octobris is de grave van Bossu met sijn volk op de Zuyderzee gevangen genomen bij den admiraal Cornelis Dircx van Monnickedam.