Woord vooraf
Na de trilogie over Groningerland hebben we nu tot onze vreugde ook de trits over ‘De Afscheiding van 1834 in Friesland’ mogen voltooien. Dat de Chr. Afgescheiden gemeente te Appelscha niet is behandeld, vindt zijn oorzaak hierin, dat deze altijd tot de classis Assen heeft behoord en dus bij de provincie Drenthe zal moeten worden beschreven. Wèl hebben we de gemeente Haulerwijk en die van de Kompanije (d.i. Hoornsterzwaag) opgenomen, omdat deze kerken al in 1844 van het kerkverband in Drenthe naar dat in Friesland zijn verhuisd.
Bij het schrijven van onze studie hebben we in de eerste plaats veel medewerking ondervonden van de rijksarchivaris mr J. Rinzema en van het personeel van het rijksarchief in Friesland te Leeuwarden en van het Algemeen Rijksarchief in 's-Gravenhage.
Ook moeten we hier dankbaar melding maken van de bereidwilligheid, waarmee kerkeraadsleden en kerkvoogden van resp. gereformeerde en hervormde kerken het ons mogelijk hebben gemaakt om kerkelijke archiefstukken als notulenboeken, lidmatenregisters enz. te raadplegen.
Vanzelfsprekend was het eveneens noodzakelijk nasporingen te doen in de archieven van rechtbanken en in de gemeentehuizen van de stadjes en grietenijen, waarin Afgescheiden kerken waren ontstaan. We zijn door de betreffende ambtenaren steeds heel vriendelijk voortgeholpen.
Tenslotte noemen we hier nog de namen van enige personen, die ons bijzonder van dienst geweest zijn, door ons op vele gegevens te wijzen of ons die af te staan: G. Lievaart te Aduard (Gr.) van wiens assistentie bij het bronnenonderzoek we veel profijt hebben gehad en die ook het register van persoonsnamen heeft samengesteld.
Verder S. ten Hoeve, directeur van het Fries Scheepvaartmuseum te Sneek, wiens kennis van de regio ons zeer van pas kwam; D. Vermeulen te Franeker, bezitter van een bibliotheek vol zeldzame brochures; drs S.J. Th. Homan te Tolbert (Gr.), met wie we per auto vele effectieve speurtochten in de provincie hebben gemaakt.
In de aantekeningen bij de betreffende gemeenten zal de lezer meer namen genoemd vinden.
Groningen, oktober 1982
De schrijver
Auteursrechtelijk beschermd
