Nederduitsch taalkundig woordenboek. T-U. V

[Vee]

VEE, z.n., o., des vees, of van het vee; zonder meerv. Oulings, even als het hoogd. vieh, een dier: al wie het vet van een vee eten sal. Bijbelv. Hedendaags, in eenen meervoudigen zin, gedierte: het onvernuftige vee. Hooft. Het redenlooze vee. Vond. God strekt aan all' wat leeft een hoeder. Hij schenkt aan 't vee gezegend voeder. De raaf, enz. L.D.S.P. Ick hebbe gemaeckt de aerde, den mensche, ende het vee, die op den aerdbodem zijn. Bijbelv. Wie slaaf, wie dier, wil zijn, die stort bij 't vee zich neer. Loots. Bijzonderlijk, het tam gedierte: zet hofsteen, vee, en vrucht, in 't water. Vond. Hun vee vermindert niet. L.D.S.P. Het wilt gedierte, ende alle vee, kruijpende gedierte, ende gevleugelt gevogelte.

[p. 59]

Bijbelv. Dezen zin heeft het woord ook, wanneer de dichters aan hunnen Zeegod weiden, vee, en eenen veehoeder, toekennen, en de bevolking van den Oceaan, onder dat vee verstaan. Allerbijzonderst, dat gedierte, waaraan men anders den naam van klein vee geeft: hun vee in berg en dalen: hun lastdier. L.D.S.P. Sijne ossen, ende sijne eselen, ende sijn vee. Bijbelv. Eindelijk geeft men ook aan slechte menschen den naam van vee: dat beestachtig vee! Het is vee van volk. Van hier bij Kil. veeghs, al wat aan vee gelijkt, of daartoe betrekkelijk is. Zamenstell.: veearts, veebol, een koekooper, bij Kil., veedief, veedrijver, veefokker, veefokkerij, veegod, bij Vond., veehandel, veehandelaar, veeherder, veehoeder, veehonger, geeuwhonger, veekooper, veekudde, Kil., veemarkt, veemeester, veerijk, veestal, veesterste, veeteelt, veevoeder, veeziekte, enz. Hoornvee, mestvee, rundvee, slagtvee, enz.

Vee, Kil. ook veech en veegh, hoogd. vieh, Ottfrid. fihu, angels. feon, fea, eng. fee, zweed. fä, goth. fue, gr. πωυ, lat. pecus, stamt, volgens Adelung, af van eenig oud woord uit de maagschap van het lat. vivere, leven, en beteekent evenzeer een levend schepsel, als het lat. animal, en het gr. ξωον, en als fehegelih, bij Notk., bezield, levendig, aanduidt. Oul. beteekende dit vee, of veech, niet alleen pecus, maar ook pecunia (geld); gelijk, bij de Latijnen, pecunia, ook van pecus, vee, afstamt, naardien der voorouderen schat en middel van ruiling en betaling het vee was.