Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1795 en 1796

[p. 157]

Daegelijcksche gevallen 1796

[p. 158]

Begin van 't schrikkeljaer ons heeren Jesu Christi 1796.
Jaerschrift
nU het geVoLg Van 't sChrIkkeLenDe Iaer, 't VerVoLg Van 't eenDUIJst seVenhonDert ensesentnegentIgste Iaer

[Januari]

(5 januarij 1796)

- fol. 355 - Op den 5 januarij is eenen man, genaemt Vergat, wonende t'eijnden de Meersch bij 't Speijken, op de volgende wijse zeer ongeluckig aen zijne doodt gekomen. Desen uijtgegaen zijnde om te visschen, naer eene visscherije die hij ontrent Nieuport is hebbende, is tegen den avond met eene benne vol palinck van dezelve afgekomen, maer langs den weg door het modderig weder in eene diepte gevallen zijnde, is hij in dezelve den volgenden morgen doodt gevonden en op de naest gelegen parochie zonder dat men wist wie het was, begraeven. Reets vier daegen verlopen zijnde eer dat zijn vrouw die droevige tijdinge hadde konnen bekomen.

(12 januarij 1796)

- fol. 356 - Op den 12 is zeer ongeluckig doodt gevonden eenen man, wonende in d'Hoogstraete, die onlangs binnen dese stadt is komen woonen uijt West-Vlaenderen, bijnae teenemael gerenueert bij den inval der Fransche aldaer en zig hier nu geneerende met het koopen van boter. Desen met eenig gelt naer Dixmude gegaen zijnde⁽¹⁾, is langs den weg tegenaen die plaets, in 't midden van den weg, doodt gevallen, dusdaenig dat men hem zonder eenige hulpe doodt vond liggen, door degene eerst langs dien weg gepasseert waeren.

(1) De Diksmuidse botermarkt was heel belangrijk sinds de middeleeuwen tot in de 20ste eeuw (D. DALLE, art. Diksmuide, in: Gemeenten van België: geschiedkundig en administratief geografisch woordenboek, red. H. HASQUIN, I, Brussel, 1980, p. 199).

(17 januarij 1796)

Op den 17 januarij is op geen minder subite wijse overleden eenen man genaemt Smedt, pottebakkersknegt, wonende in d'Ezelstraete. Desen in eene conversatie zijnde van eene confrerije, is in den kelder een kanne bier getapt hebbende, met dezelve boven komende, op 't onvoorsiens van zig zelven gevallen en overleden, zonder dat hem eenige hulpe konde toegebragt worden. Alle dese ongelucken zouden gemakkelijk door het aenhoudende sagt weder zonder voorbeelt⁽²⁾ konnen veroorsakt worden.

(2) De winter van 1795-1796 was het tegenovergestelde van de vorige. Er viel bijna geen sneeuw en ook het vriesweer was nagenoeg afwezig. Hij behoorde tot de zachtste winters van de 18de eeuw. Door de zachte temperaturen stond eind april reeds heel wat in bloei. De koude mei- en junimaanden maakten dat het begin van zomer fris en regenachtig was. De tweede helft van de zomer was dan weer het tegenovergestelde: mooi en droog. De winter van 1796-1797 was gematigd met een koude en sneeuwrijke decembermaand. Zie VANDERLINDEN, o.c., p. 284.

(24 januarij 1796)

- fol. 357 - Op den 24 is zeer subitelijk overleden de vrouw van sr. Agtergal, prondelaere van stijle, wonende bij de Gaeremart. Dese den voorigen naermiddag nog in eene venditie haere fontie als uijtgeefster gedaen hebbende, is 's morgens opgestaen nergens afwetende, wanneer zij meijnende uijt te gaen, op 't onvoorsiens in eene beswintheijd overvallen wiert en zeer spoedig overleden is, vooraleer dat haer eenige geestelijcke of tijdelijcke hulpe konde toegebragt worden.

(27 januarij 1796)

Op den 27 januarij is zoo spoedig als de voorgaende overleden, joffrouw Genanles⁽³⁾, wonende bij St.-Salvatorskercke, dese in eene conversatie zijnde, besig met het kaertspel, viel op 't onvoorsiens van haer zelven en niettegen-

(3) Opzoekingen in het familie-archief De Genellis (SAB., reeksnr. 530: Familiearchief) bleven zonder resultaat.

[p. 159]

staende seffens alle mogelijcke hulpe besorgt wiert, stierf zij ook zeer spoedig, naerdat zij tusschen leven en sterven - fol. 358 - alleen de H. Olie ontfangen hadde.

Des anderdaegs 's middags is zoo ongeluckig als de twee voorgaende overleden, d'heer Vanderheede, wonende op 't Hoogste van Brugge, desen zig niet wel gevoelende, liet den doctor spoedig ontbieden, die gekomen zijnde eene recepte voorschreef om spoedig genomen te worden, men liep om dezelve en den doctor ging henen, welken nauwelijks eene straet verre zijnde, is den zelven heer plotselijk overleden, zonder dat hem verder geestelijcke of tijdelijcke hulpe konde toegebragt worden. Alle dese en meer andere spoedige afstervingen die daegelijks voorvallen, worden ten deele toegeschreven aen den ongeluckige tijdtsomstandigheden die wij beleven en ten deele aen den sagten winter, zonder voorbeelt, die men nu ontmoet, want men tot nog toe nog vorst, nog sneeuw gewaer geworden heeft.

(29 deser 1796)

Den 29 deser tegen avond weerlichte het bij uijtnementheijd, welke door eenige schrikkelijcke donderslaegen gevolgt wiert.