Merckenweerdigste voorvallen en daegelijcksche gevallen. Brugge 1789
(1984)–Jozef van Walleghem–
Auteursrechtelijk beschermd(3 meij 1789)Op den 3 meij is door de konstminnende tonneelspeelders deser stadt Brugge in 't commediehuijs vertoont geworden ‘Melida’ ofte ‘Den Zeevaerder’, commedie in twee deelen, gevolgt [door ‘De] Bevreesden Minnaer’, commedie in één deel; zijnde het tonneel met alle zijne nieuwe decoratiën verciert en met veele aenschouwers, zoo ingesetene als vremde wegens de feest van 't Heijlig Bloet ons Heeren, vereerlijkt geworden. Geduerende de foire van de maendt meij van desen jaere wiert op de Mart in eene afgeslaegen cabaene van planken, staende nevens d'Halle, vertoont de volgende aengenaeme vertooninge volgens het volgende bericht dat ten desen | |
[pagina 188]
| |
eijnde aen het publicq is uijtgegeven geworden: - fol 90 - Met toelae(n)tinge van d'heeren van 't magistraet. Zegenprael der vrouwen, de joffrouw Gamba heeft d'heer om het publiek te verwittigen, als dat se in dese stadt aengekomen is met een schoon cabinet van ontleetkunde waerin men vertoont de schoone Judith die den kop van Holophernes afgehouwen heeft. Dese stukken zijn al volgens naturelijcke groote en zijn oogstreelende door hunne kleederen en cieraet die den tijdt van thien jaeren hebben gekost om dezelve te volveerdigen. Alle dese stukken, bewerkt door konst, zijn bequaem om het vel opengeleijt te worden en laeten aen d' aenschouwers alle de gedeelten van een inwendig lichaem en kop sien, zelfs tot de alderkleenste vaeten. De joffrouw Gamba verhoopt als dat de liefhebbers van schoone konsten haer zullen vereeren met hunne tegenwoordigheijd eer dat dezelve hunne meijning daervan uijtten dewijl dese konststukken niet mogen vergeleken worden aen die - fol. 91 - men daegelijcks siet en eeniegelijk mag ze besigtigen dewijl er niets tegenstrijdig is aen de goede seden. Bovendien kan mer daer nog sien eene Italiaensche dwerginne, geheel wijskundig, van den ouderdom van vijfentwintig jaeren, die de hoogte heeft van een kint van drij jaeren. Zij weegt twintig pond en is van een schoon gemakzel. Ze doet verscheijde evenwigtige konsten al dansende; sij danst de menuet en de valse met een besondere maniere van doen dat ze de verwonderinge van d'aenschouwers opwekt. Zij spreekt Fransch, Hoogduijtsch en Italiaensch. 't Is dese zelve die over negen jaeren in de Duijtsche Nieuwsblaederen vermelt is geweest als se aen Zijne Keijserlijcke en Koninglijcke Majesteijt tot Weenen is voorgestelt, waerover zij ten uijtersten voldaen was, alsook aen Zijn Majesteijt Ludovicus den XVIGa naar eind(27) en het koninglijk geslachte. Men kan bemerken ondere alle de dwergen die in Europa verschijnen dat zij de eenigste is die - fol. 92 - zig met recht mag noemen een wonder der natuer te zijn wat haer geslachte aengaet. De vertoonplaets is op de Mart; men kan dit cabinet besigtigen met de dwerginne van 10 uren 's morgens tot 10 uren 's avons. D'eerste plaets is 7 stuijvers, de tweede drij stuijvers en half en de derde 10 oorden. De persoonen van rang betaelen volgens hun goetduncken.’ Behalvens het voormelt konstig cabinet verscheenen daegelijcks op de Mart verscheijde konstige opticqkassenGa naar eind(28) en ander raereteijten: als eene bende konstenaers die op den grondt op een groot beleijt tapijt veele wonderbaere toeren deden, gelijk zulks ook daegelijcks tot zeer laet op de Vrijdagmart op een afgeslaegen theater verrigt wiert, waer men bovendien zeer schoone toeren op de slacke koorde verrichte en waervoor, zoo d'eene als d'andere deser konstenaers niet anders ontfingen dan dat zij van de duijsenden rontomstaende aenschouwers ophaelden. Bovendien verscheenen daegelijcks op de Mart - fol. 93 - verscheijde operateurs, geseten in chaisen, met balsems en verscheijde andere geneesmidde[le]n. Zonder dese waeren der in verscheijde aubergen eenige andere gearriveert waervan Fransche berichten uijtgegeven wierden en onder dese één in 't Vlaemsch van den volgenden inhout: ‘Bekentmaekinge: word bekent gemakt dat hier gearriveert is den wijdberoemden en vermaerden meester M. de Cats, den welcken geneest alle soorten van extroogen en lijkdoorns, hetzij op de teen of tusschen de teen, ondervoet of waer die mogen gelegen zijn, geneest den bovengemelden meester in den tijdt van vijf minuten zonder eenige pijn en tot versekering neemt desen meester geen gelt vóór de prueve gedaen is. Desen meester is van goede attestatie voorsien, heeren en dames konnen hem laeten ontbieden. Hij is gelogeert bij Pieter van Oost aen de Nieuwjaerbrugge in “Den Kleijnen Wolf” tot Brugge. Hij is sprekelijk van | |
[pagina 189]
| |
's morgens ten 7 tot 12 uren en van 2 tot 9 uren 's avons; versoekt eeniders gunst en recomandée; blijve uli dienaer, M. de Cats.’ | |
(10 meij 1789)Op den 10 meij is door de konstminnende tonneelspeelders der Vlaemsche schouwburg in 't commediehuijs vertoont het vervolg van ‘De trouwe van Antonio’Ga naar eind(29) of ‘Richard’, bijnaemt ‘Leeuwenhert’, opera ‘Bouffon’ in één deel, gevolgt door ‘De Sprekende Schilderije’, opera in één deel. Het tonneel met alle de noodige nieuwe decoratiën verciert zijnde, is door een groot getal aenschouwers, zoo ingesetene als vremde wegens de foire, vereerlijkt geworden. | |
(15 meij 1789)Op den 15 meij 's avons ontrent den negen gebuerde een groot ongeluk binnen dese stadt Brugge. In de Eechoutestraete waer een peert, gespannen aen een stokersfaragonGa naar eind(30), zeer hevig de vlugt nam en den knegt op hetzelve sittende bijnae de geheele straet voortsleepte zoodaenig dat - fol. 95 - langs de heele streek op de steenen verspreijt lag totdat hij, naer zig zoolang aen 't peert vastgehouden te hebben als hij konde, eijndeling magteloos bleef liggen. Hij wiert seffens in een huijs gedaen en ontfing seffens met alle haeste, buijten zig zelven zijnde, de H. Olie, grootelijcks perijkel voor zijne behoudenis overblijvende. Het peert vlugte zoo verre voort tot het de beijde wielen van den waegen verloor en niet dan met groote moeijte en perijkel van meer ongelucken gestut wiert. | |
(16 meij 1789)Op den 16 meij is met de gewonelijcke ceremonie binnen de stadt Brussel geschiet de 601ste treckinge der keijserlijcke en koninglijcke loterije; zijnde uijt het radt der fortune getrokken de nombers: 30, 7, 21, 3, 82. Door de nombers 3, 7, 30, 82 is in 't comtoir van sieur Verbeke in de St.-Jacobstraete binnen Brugge een quaderne gevallen, zoo nogtans dat het biliet maer alleen op ambe en terne bespeelt was, dus winnende 6 amben en vier ternen, eene somme van circa drijduijsent guldens, met welk lotgeval een joffrouw deser stadt is begunstigt gewordenGa naar eind(31). | |
(27 meij 1789)Op den 27 meij verdronk den soon van sekeren man, genaemt Macharius, oudt circa twalf jaeren, seer ongeluckig in de Coupure, want desen nauwelijcks konnende swemmen, begaf zig zoo verre in 't water dat hij buijten grondt geraekt was en magteloos onder het water bleef liggen zoodaenig dat, niettegenstaende verscheijde naer hem tot op den grondt duijckten, hij naer circa een ure doodt uijt het water getrokken wiert. | |
|