Vaderlandsche historie. Deel 3

Vrouw Aleid maatigt zig de Voogdyschap van Holland aan.

De jonge Graaf bereikte nu naauwlyks vier jaaren, en werdt opgevoed, door zyne Moeye, Aleid; die, ruim een jaar geleeden, haaren Egtgenoot, Jan van Avennes, verlooren hebbende^(m), zig, sedert, in Holland, of in Zeeland, schynt te hebben opgehouden. Zy droeg de vereischte zorg voor 't Kind, doende het zelfs, zo dra mogelyk, in de Walsche en Duitsche Spraaken, onderwyzen⁽ⁿ⁾. Doch na de dood van Floris, haaren Broeder, onderwondt zy zig ook 't Landsbestier, zig noemende^* Voogdesse van Holland^(o); 't welk vee-

(m) Meyerus ad annum 1257.

(n) Melis Stoke bl. 96.

* Tutrix Hollandie.

(o) Diplom. ejus Ann. 1258. Vid. apud Matth. Anxi. Tom. II. p. 529. not. (1).

[p. 7]

len Edelen onaangenaam was, terwyl anderen haar de hand boven 't hoofd hielden^(p). Om zig te vaster in 't bewind te vestigen, verkoor zy Henrik, Hertog van Brabant, om nevens haar te regeeren. Dit blykt, uit eenen Brief van Gerolf en Henrik van Kats, Zeeuwsche Edelen, op den dertigsten van Grasmaand des jaars 1258, gegeven, by welken zy den Hertoge trouw belooven^(q). Ook deedt Godefroi van Kruiningen hem, ten zelfden tyde, hulde^(r). Henrik, in persoon herwaards gekomen, om de Voogdyschap te aanvaarden, maakte zig haast gehaat by de Landzaaten, en overleedt kort hier na^(s). Toen sloegen de Edelen, die 't met hem gehouden hadden, het oog op Otto de III, Graave van Gelder, Zoon eener Oud-moeye des jongen Graafs; die zig, terstond, beweegen liet, om herwaards te komen. Sedert, hielden, naar sommiger verhaal, de Hollandsche Edelen eenpaarig de zyde van Graave Otto, terwyl de Zeeuwschen Vrouwe Aleid aanhingen^(t). Vrouw Aleid en Graaf Floris bevonden zig in Zeeland, toen Otto van Gelder, te Dordrecht, in Zuidholland, aankwam: alwaar de Burgery hem, terstond, voor Voogd erkende. Ook onderwierp hy zig, in korten tyd, gantsch Holland, en trok sedert een Leger by een, met welk hy naar Zeeland overstak, om Vrouw Aleid op te zoeken, en te

(p) Melis Stoke bl. 96.

(q) Zie den Brief by Boxhorn op Reigersbergen, II. Deel, bl. 607. en by Butkens Troph. de Brabant. Pruves, p. 97.

(r) Boxhorn en Butkens als boven.

(s) Spiegel Historiaal Cap. XXXLX. XL. bl. 51, 52.

(t) Beka in Henrico p. 88.

[p. 8]

verdryven. Hy landde te Reimerswale, op 't Eiland Zuid-beveland: in 't westen van welk⁺ Eiland, Vrouw Aleid haare magt byeen gebragt hadt. De beide partyen, elkanderen genaderd zynde, viel 'er, op Vernouts-ee, een hevig gevegt voor, in welk Graaf Otto eene volkomen' overwinning behaalde⁽¹⁾. Hy hieldt, sedert, tot aan de meerderjaarigheid van Graave Floris, het bewind der Regeeringe in handen^(u).

+ Slag op Vernoutsee.

(1) Of dit gevegt, te lande of te water, voorgevallen zy, is twyfelagtig. De meesten maaken 'er een' Scheepsstryd van; doch hier van blykt niets, in Stokes verhaal. De plaats des gevegts, Vernouts-ee, by Stoke, en op veelerlei wyze, by anderen, benoemd, is onzen meesten Schryveren onbekend geweest. Alting verstaat (Notit. Germ. infer. P. II. p. 188.), door Vernouts ee, het Eiland van Voorne. Doch Stoke zelf, hier ter plaatse, en vooral in Jan den II. bl. 190. moest hem hebben doen zien, dat het in Zuidbeveland, by Lodyke en Duivenee, moet geplaatst worden. Dit blykt ook, onwederspreeklyk, uit eenen Brief van Hertoge Filips van den eenendertigsten van Louwmaand des jaars 1430, geregistreerd in 't eerste Memoriaalboek van Mr. Jan Rose f. 81. in welken bevolen wordt, eene Sluis te leggen in Zuytbevelant, in Voirnontzee, tot lossinge van 't Landwater.

(u) Melis Stoke bl. 97.