Brieven uit Brooklyn

[p. 49]

[XII] Brief uit Brooklyn - 1
[maart 1963]

Beste Bert, - Het is toch eigenlijk verdomd pedant van ons allebei, dat ik je zo achteloos een brief schrijf en dat we die dan als tekst voor De Gids gebruiken. Vingerafdrukken, ook persoonlijk, zouden er goede illustraties bij zijn. Maar de krantenstaking geeft me de illusie dat er op het ogenblik zoveel papier en inkt en zetterswerk wordt bespaard, dat er wel wat rommel afkan. Het is een probleem, die staking, speciaal omdat onze zachtaardige terriër (Candy geheten) ‘paper-trained’ is voor 's nachts. Ze heeft nog slechts enkele Sunday Times Magazine-velletjes om te bemesten. Ik heb zo'n idee dat de krant als dit zo doorgaat tot een nieuwe techniek zal moeten overgaan, bij voorbeeld microfilm. Onze hond zal dan zeer scherp en zuinig moeten leren mikken.

Er is verder niet veel te vertellen. Ik houd tegenwoordig nogal eens een lezing over een theorie die ik per ongeluk heb opgelopen (hydrophobic bonds in coagulation, daar dan). Een paar weken geleden moest ik daarom in Detroit zijn. Een groot, oud, stil hotel, uitzicht op een brede straat met 's avonds verlichte winkels knipperend van elektriciteit of van kou en wind, behalve verderop, daar onverlichte winkels, behalve verderop, daar geen winkels, geen huizen, alleen de gedachteloos nog even breed voortgaande weg. Na de conferentie werd ik meegenomen door een meisje of zelfs dame die heel vroeger met ons gewerkt had en nu buiten Detroit woonde; haar man is lid van een club anesthesiologen of hoe dat in het Hollands kan heten, die om de beurt uit verdoven gaan. Ook hebben ze snoezige kinderen, maar wie dit leest kan dat niet veel schelen denk ik altijd maar. In ieder geval, toen hij ging werken bracht zij me naar het vliegveld. Het was niet te vinden en begon in plaats daarvan te sneeuwen. De vlakte werd opeens eindeloos groot en de stilte had

[p. 50]

precies dezelfde omvang. Soms zagen we een verkeerde auto en een paar maal een bepaald huis. Ik raampjes opendraaien en zij om de weg vragen aan iemand die met boodschappen uit een auto stapte, en wij weer verder. Het werd moeilijk om aan te nemen dat dit alles slechts een tijdelijke ervaring zou zijn. Toch kwamen we aan, ik zei vaarwel, zat even later in het vliegtuig en twee uur later nog, op dezelfde plek. Dat is vreemd, als zo'n vliegtuig niet vertrekt: zoals het wachten op de voetlichten en ten slotte zich afvragen aan welke kant van het gordijn ik eigenlijk zit. In dit geval was er een draadje los, we konden nog niet opstijgen. Zo nu en dan kwam er een kleine gele wagen aan waarop ik van uit mijn raampje neerkeek, en zeer onwaarschijnlijk hoog daarboven zweefde een man, met een brandweerslang in de hand, om een ijsverdrijvend nat over de toch al ongelukkige jet-motoren te spuiten. Het was nacht geworden; de passagiers, en ik waarachtig dus ook, moesten teruglopen naar het gebouw, en ditmaal in een ietwat andere houding zitten wachten. Ik wou wel wat doms lezen, een detectiveboekje kopen, en ging dus een witte stenen gang door met grote nummers, geel doorgelichte, 7, 6, 5. Voorbij 1 was meer ruimte met een paar toonbanken, kettinkjes, prentjes, geen leuke voor de kinderen of Tineke, geen bruikbare boekjes. Ik liep terug, 2, 3, alles zag er ineens anders uit en hield op, het was nu helemaal hopeloos geworden. In plaats van op de grond te gaan zitten, draaide ik mij flink om en vond toch een andere gang. Toen was ik heel hoog, sliep soms, en toen was ik weer boven New York en begon het thuiskomen al ruimschoots. De overdreven veel lichtjes van de stad werden bij vlagen uitgewist toen we door de dunne wolken naar ze toe zakten, en kwamen toen groot en helder terug. De taxi die mij vond nam ook twee matrozen op. We reden langs het donkere, met gebroken riet bedekte zand van een baai, een verouderde beek, een verdrogend moeras. Soms sprong de brede klep van de bagageruimte achter ons open en scheen

[p. 51]

ons te achtervolgen als een geweldige vierkante vleermuis; dan moest de chauffeur zijn verhalen over zijn dooltochten door Ceylon in de oorlog onderbreken, de auto laten stoppen, en buiten in de natte koude wind met een krassende klap die klep weer dichtslaan. Ik was om half één bij Tineke terug en in bed. Ik houd van zulke late, verlaten tochten met hun onechte hopeloosheid.

De dagelijkse tocht naar mijn werk is trouwens, als ik goed luister, wel eens heel wat vreemder. Ik word door Charlie, een slotenmaker, op de hoek van een straat per auto ontmoet. Als ik daar de deur van openruk komt mij het gesprek dat dan door de achterin zittende Charlie de psycholoog wordt gevoerd, reeds verwarrend tegemoet; bij voorbeeld: ‘...terwijl zijn vader hem elke dag vertelde dat hij een vieze moeder had en dat hij voor niets deugde met zijn magere armpjes, hij dus terug naar dezelfde tante die toen al kanker bleek te hebben was nu helemaal hello Leo het wordt zeker lente dat je je gebreide muts vandaag niet, die tante had nu hallucinaties kijk Charlie zo'n auto zou ik nou willen hebben een kleine Vovo.’ Charlie de Sl.: ‘de best parende auto in de parende zaak, geen enkel door God verdoemd onderdeel hoeft ooit door een parende repareerman vervangen te worden, zo'n soort auto is het, niet een uit drek vervaardigd dat met paarde-uitwerpselen bij elkaar wordt gehouden.’ Wij stoppen nu voor een groot woongebouw, waarvoor onder een lantaren vanwege het leunen en de krant min of meer lezen, Oscar de (huis)schilder staat. Hij stapt in. Ik: ‘Hi Oscar’, hij: ‘Hi folks, how things’, Charlie de Sl. ook zo iets, Charlie de Ps.: ‘so she thought that he was after her and kicked him out of the house.’ Charlie de Sl.: ‘Cold aint-it!’ Oscar: ‘Man! Het vriest de teeltballen van een koperen aap af.’ Charlie de Sl.: ‘Geen ontlasting?’ Oscar: ‘Ter wille van Christus, merk je dan niets van het parende weer? Het is drie parende graden.’ Soms praten ze niet helemaal langs elkaar. Charlie de Ps. bij voorbeeld: ‘...zodat de zenuwen re-

[p. 52]

gelmatig de spieren prikkelen en de coördinatie in stand wordt gehouden, daarom loop ik elke dag een eind met fikse pas.’ Oscar: ‘Het beste ding. Mijn vader God zegene hem had de sterkste door God verdoemde spieren, en zelfs zijn vrouw was een schitterend opgestapelde brede, zelfs op haar vijftigste jaar paarde zij de teeltballen van een koperen aap af, en weet je waarom? omdat ze niet bang was voor een beetje parend werk, de parende was doen elke verdoemde dag, ik heb thuis ook trouwens twee zware halters, ik werk er niet mee, mijn zoon.’ Charlie de Sl.: ‘Geen ontlasting? Geen wonder dat hij zo'n parend goede bouw heeft; en wat doe jij voor de sport, Leo? Heb je in Detroit nog een vreemd stuk gevonden?’ (knipoog). ‘Een vreemd stuk wat, Charlie?’ ‘Een vreemd stuk achterwerk, wat anders?’ ‘We hadden een uitstekend biefstuk-diner.’ ‘Jezus Leo, ik begrijp je niet, ook al ben ik dol op één soort sigaret, daarom rook ik toch nog wel graag een keer een andere? Neem Oscar hier.’ Oscar: ‘Ik neem alles wat ik krijgen kan, geel, groen, zwart ook, die zijn heerlijk, en Chinesen die doen het overdwars.’ Verder geen nieuws. Dag! - Leo.