De briefwisseling Vosmaer-Perk

[19 A. 22 Februari 1881]

19 A. 22 Februari 1881. Brief van Perk aan Vosmaer; enkel velletje, geheel beschreven. - Vosmaerarchief.
Het lijkt mij niet juist, uit de woorden ‘mijn vorig schrijven’ de conclusie te trekken, dat er een brief van Perk is zoekgeraakt. Deze woorden betekenen hier m.i. ‘het bovenstaande’.
Op 30 en 31 December 1880 had een overstroming plaats bij Nieuw-Kuyk en Vlijmen, deels geweten aan gebrekkige Staatszorg. Op 18 Februari 1881, de vooravond van 's konings verjaardag, werd in het Paleis voor Volksvlijt een grote fancy-fair gehouden. Aan het feestprogramma daarvan werkten talloze Amsterdammers mee door een spreuk of versje, voorzien van facsimile van hun handtekening. Van dit uitgaafje bewaart het Amsterdamse Gemeente-archief het enige mij bekende exemplaar. Jacques Perk schreef daarin:

De god, die immer wrokt bij Hollands zegen,

Sprak, in zijn wangunst, het onzalig ‘Wee’! -

Zijn vloed, die weiden zwelgt, is opgestegen. -

De nacht genaakte, en mèt haar: ‘Vlakke Vreê:’

De maan lacht uit het diep de starren tegen

En 't eind'loos waterwak lacht rillend meê. -

Amsterdam Reguliersgracht 53.

22/2 81.

Hooggeachte heer en vriend

Bij het neêrschrijven van bovenstaande drie tweetjes, bemerk ik hoe de tijd vervliet als men genoodzaakt is dien met nuttigen arbeid te dooden. De schrik slaat mij om het hart, want lang reeds had ik u het een en ander moeten laten hooren. Ik ben zwaar gedrukt en ducht uw blik, want ik kwam eene verplichting tot heden niet na, die ik met zooveel genot

[p. 52]

op mij had gelaten. Ik sta op het punt uw vertrouwen en vriendschap te verbeuren. Verbeeld u, het pakje aan André Theuriet is nog onder mijne berusting.... (Goddank, dat de bekentenis mij van het hart is!)

En waarom?

Ik gevoel mij schurkachtig.

Aan de post vroegen zij ƒ 1,75 voor de overmaking; van Van Gend & Loos ƒ 2 en aan 't Hollandsche spoor ƒ 2,25.. - .. Ik kon ze niet best missen, hoe gaarne ik ze voor u zou overhebben. Men vroeg mij telkens wat het pakje bevatte, of t als drukwerk kon worden verzonden en anderszins: ik bleef 't antwoord schuldig.

Ei, meld mij, bid ik u, of de inhoud de dure vracht waard is en aanstonds zullen er gouden postzegels op worden gekleefd! U heeft zeker mijn vorig schrijven niet kunnen vatten, omdat het ietwat onduidelijk gesteld was... Mevrouw Theuriet was reeds vertrokken, toen ik aan Van Hall schreef om haars mans adres,. Hij was voorkomend genoeg mij per keerende post te doen weten, dat ik mij had te wenden naar Parijs Rue Gay-Lussac 66.

Dat tot hier aan toe. Ik reken op uw genade en... op eenige terechtwijzing: o, mocht die niet in dubbelen zin genaken! - Nogmaals dank voor de opname van het stukje over Honighs Geen Zomer. Doorenbos vindt het goed. Ik had niet gedacht, dat het zoo lang zou worden. De afspraak was ‘een drietal kolommetjes’. 't Heeft den schijn of ik onbescheiden heb willen wezen. Echter was het mijn voornemen niet het geschrijf te rekken. Zoo het overschrijden van een bepaald bestek bezwaar voor de schatkist mocht opleveren, hoop ik dat ik slechts voor de afgesproken ruimte, nu en voor de toekomst zal worden gehonoreerd.

Het stukje over Pol de Mont (dat beter zal worden dan dat over Honigh) zal ik eerstdaags in gereedheid brengen: afspraak drie kolom. Hoe meer ik mij in dien jongen dichter verdiep, hoe smakelijker zijn verzen, hoe klassieker zijn zegging wordt. Met verscheiden personen besprak ik er reeds eenigen van en zij vielen mij toe.

Hij is ook een man van onze renaissance en verdient veel aanmoediging, hoewel geen onverdeelden lof.

Mijn vriend Pape deelde mij mede hoe hoog u loopt met zijn

[p. 53]

beöordeeling van uw werken. 't Is een schrandere baas en het doet mij genoegen dat u hem aanbood mede in den schoot van den Spectator plaats te nemen. Wat komt er jong bloed in!

Ik sprak H.C. Muller, den boezemvriend van den jongen Van Leeuwen. beide Graecomanen en lui, die niets liever wenschen dan Holland Griekschen geest in te blazen.

Hij zond - nu bekende hij het - zijn Horatius verzen nog niet aan uw adres en weifelt of hij ze soms gezamenlijk in den bundel zal voegen en zoo Holland een vertaling van den geheelen Horatius aanbieden

Zürcher en Kloos groeten u van harte.

Wat moet het een aardig gevoel voor u wezen, dat jong Holland zich langzamerhand om u heen groept en de beginnelingen u als hun Mentor beschouwen. Ik vernam dat u ook de vraagbaak van vele Leidenaars is.

Jongelui vooruit te helpen is inderdaad geen ondankbaar werk.

Zoo was de opname van die paar sonnetten van mij een gevoeligen stoot, die ik eeuwig in erkentelijkheid zal gedenken. Het maakte dat Schimmel gereedelijker in ‘Nederland’ plaatste en men niet ongunstig over mijn werk begon te oordeelen. U zaagt misschien het feestprogramma van de Fancy fair, en evenzoo dat men ook mij als letterkundige tot deelneming noodigde. Toch wel aardig voor iemand die maar zoo heel pas begon en niets geen moeite deed om te worden uitgenoodigd bij te dragen tot een dergelijke uitgave. Mijn extempore is vrij onnoozel, maar wat wil men anders voor een gelegenheidsversje dat zóó kort moest wezen. Ik ontving er een anoniemen brief over van zekeren Droogstoppel, die mij de studie van Keizers Starrenhemel aanbeval om mij te overtuigen dat ‘de maan niet kan lachen.’ Een bewijs dat mijn paar regeltjes niet onopgemerkt bleven. De vent nam ook aanstoot aan de voorstelling van een ‘wangunstigen god’. ‘daar kan geen modern verstand bij. Wat zijn er een stuipekoppen in de wereld!

Nu hooggeeerde heer... vaarwel en ontvang een hartelijken handdruk

van uw dienstwilligen vriend

Jacques Perk