Weergaloos

Thomas Merton: Het ecologisch bewustzijn

‘Ik bespeur twee brede stromen van ethisch bewustzijn, die zich ontwikkelen: 1) een Duizendjarig bewustzijn, en 2) een Ecologisch bewustzijn. Het duizendjarig bewustzijn (millennial consciousness) is als volgt: alles wat totnogtoe gebeurde is op zijn best voorlopig en voorbereidend geweest, op zijn slechtst een komplete chaos. De werkelijkheid staat te gebeuren (the real thing is about to happen): de nieuwe schepping, het millenium, het komende Koninkrijk, het wegkwijnen van de Staat, etc. Maar als je het Koninkrijk wenst te betreden, moet je bepaalde dingen doen. Deze bestaan gedeeltelijk uit handelingen die het verleden vernietigen en afwijzen (metanoia, bekering, revolutie, etc.) en gedeeltelijk in daden die de toekomst voor je openleggen. Als je deze dingen doet, zal het grote gebeuren plaatsvinden.

Dit bewustzijn is aan te treffen in het Marxisme, in Black Power, in Cargo Cults, in het aggiornamento van de Kerk, in revolutionaire Derde Wereld bewegingen, maar zonder twijfel ook in esoterische bewegingen binnen het establishment, management, de wetenschap etc. die buiten mijn eenvoudige horizon liggen.

Het ecologisch bewustzijn zegt: kijk uit! Bij de voorbereiding van dit grote gebeuren loop je het risiko iets te vergeten. Wij zijn niet alleen in dit ding. Wij behoren tot een

[p. 277]

gemeenschap van levende wezens en wij zijn onze mede-bewoners van deze gemeenschap het respekt en de eer verschuldigd waar zij recht op hebben. Als wij een nieuw tijdperk binnen trekken, alles goed en wel, maar laten wij de overige levenden met ons meenemen.

In andere woorden, wij moeten niet proberen het millenium voor te bereiden door onze levende aarde op te offeren door zorgeloze en stupide exploitatie voor commerciele, militaire of technologische doeleinden op korte termijn, waarvoor betaald moet worden door onherstelbare verliezen in levende wezens en natuurlijke hulpbronnen. Het ruimte-tijdperk kan gedomineerd worden door duizendjarig denken of ecologisch denken. Als het duizendjarig denken predomineert, kan dit leiden tot ecologische onverantwoordelijkheid.

Het ecologische bewustzijn overheerst niet, om het mild uit te drukken, in de zakenwereld, in de wapendiensten, in regeringskringen, in het stedelijk en voorstadsleven, in akademische kringen.

Het neigt enige aandacht te krijgen van humanistische filosofen, kunstenaars, psycho-analysten, dichters, conservatoren, hippies, etc. Het spijt me te moeten zeggen dat het iets is, waarvan de Kerk zich blijkbaar niets aantrekt, tenminste heden ten dage. Maar in het verleden hebben mensen als de heilige Franciscus van Assisi er voor gepleit op een primitieve manier.

... het komt mij voor dat het belangrijkste is een oppervlakkig duizendjarig denken te vermijden bij het binnentreden van het ruimtetijdperk, en een solide ecologisch bewustzijn te behouden...’

Fragment van een brief van Father Thomas Merton, gepubliceerd in the center letter, uitgegeven door The Deerfield Foundation, Communications Division, New York City, nr. 4, 1968.

‘The Center Letter - A network of communication for those forming a coalition of concern for man's future.’ Mrs Earl Hubbard, Editor, Lakeville, Conn. 06039, USA.