Een grote
De tekenen waren duidelijk al zag ik ze lange tijd niet.
Een rit naar buiten met sergeant Maas, die telkens bij een rivierovergang afremde en zwaar uit de jeep leunde om naar de badende vrouwen te kunnen kijken.
De grasvelden bij de kali in de stad, waar 's avonds de haveloze wijven lagen met losgeknoopte kebaja's (ik wandel 's avonds met de hond, zei Bert, en dan liggen ze daar te repen).
De keer dat ik met mijn vader langs een kampong reed; er kwam net een blonde magere man uit een hut wankelen, die plotseling voor ons de weg overstak. Mijn vader trapte fors op de rem, week uit en mompelde ‘hoerenloper.’
In het zwembad zag ik majoor Vater de vrouw van luitenant Bats in het water gooien. Zij stond haar badmuts aan te trekken (een goed figuur) en hij greep haar van achteren vast en hield haar boven het water. Hij was een zeer forse man met haar op de rug. Hij keek gespannen en met domme halfopen mond naar haar, terwijl zij gilde en lachte en zwaaide met haar benen. Toen liet hij haar los en het water spatte over de rand van het zwembad.
Peinzend watertrappend kon mij niet ontgaan dat ik iets van betekenis had bijgewoond.
In die tijd begonnen mijn vrienden en ik tegen elkaar te roepen ‘de mijne is groter dan die van jou,’ hoewel na het zwemmen, als wij elkaar vergeleken, ieders deel zeer klein was. Wij zwommen veel in die tijd, 's avonds van 6 tot 8, langs de kant dansten onze ouders op sentimentele grammofoonmuziek. Onder anderen was daar Selena. Selena was het meisje van Bert, althans in zoverre dat zij opvallend weinig aandacht aan hem schonk. Uit loyaliteit - hij was geen lid van de zwemclub - kon ik mij niet met haar bemoeien, zij het dat ik haar één keer ten dans vroeg, op een schoolfeestje. Zij keek vluchtig langs mij heen met haar lichte blauwe ogen en liep weg. Van de nood een deugd makend kon ik Bert verzekeren dat zij duidelijk zijn meisje was. Bert handelde toen zeer doortastend, hij liet zijn ouders lid worden van de zwemclub en was er voortaan altijd bij. Daar hij in het waterpoloteam zat, was er niets mis met zijn zwemkunst. Zeer lang heb ik mij die avonden herinnerd waarin ik nors langs de kant bleef zwemmen terwijl er een onbegrijpelijke lol heerste op een grote drijvende band met Selena, haar zusje en Bert er op. Herhaaldelijk riepen zij mij op om mee te doen, maar ik wilde liever op de wallekant handstandjes demonstreren en 20 keer op één been hurken en opstaan. Niemand kon dat, behalve ik. Maar niemand kon het iets schelen. Vanaf de tijd dat Bert mee kwam zwemmen 's avonds, werd het zwempak van Selena steeds kleiner, van eendelig tot twee-delig en ook die twee delen steeds smaller. Zij moet er voortdurend aan versteld en geknipt hebben.
Op een avond, het was pas kwart over zeven, zag ik Selena verdwijnen in de kleedcatacomben. Dat was een trapje af en links voor de mannen