|
| |
Vervolgh
Raeckende het Huys van Bourgondien, ende den vermaerden Grooten Raede ende Parlement in dese Stadt opgericht.
MIts wy begonst hebben in 't kort een besonder verhael te doen van den grooten Raede, soo doo de machtighe
| |
| |
Hertoghen van Bourgondien, voor het wyt-beroemt. Parlement, in dese Stadt opgericht, als door de Hooch-loffelijcke Aerts-hertoghen van Oostenryck, oock alhier naeder-hant innegestelt; ende naer de gelegentheyt des tydts vermeerdert, vermindert, ofte andersints verandert, soo sullen wy t' selve vervolgen ende daer by voeghen eenighe merckelycke besonderheden, die wy gelooven aen een jeder seer aengenaem wesen sullen, namentlyck aen Mannen van verstande, liefhebbers van alle t' gene seldsaem is.
Ende om alles beter te doen verstaen, soo hebben wy raedsaem gevonden den goeden Leser te onderrichten hoe dat over de twelf-hondert jaeren het Landt van Bourgondien is geweest een Koninck-ryck ingestelt door de Wandalen, waer van den eersten Koninck, Gundecus genaemt, ghestorven is in 't Jaer ons Heeren 451, naer-laetende vier Sonen, waer van den audsten, met naeme Gundibaldus, alsdan Koninck geworden is, ende naer hem syne twee Sonen Sigismundus, ende Gundimarus, de welcke byde sonder Kinderen overleden sijnde, is met hun uyt ghestor- | |
| |
ven het Wandalisch Geslachte; ende dit Koninckryck vervallen, naer hunne doodt, aen de seer Godtvruchtighe Clotildis, eenighe Dochter van hunnen Vaderlijcken Oom Scilpericus, getrauwt met Clodius ofte Clodovaeus, den vyfden Koninck van de Francken, gekomen synde van over den Rhyn op dese syde, ende den eersten Christenen Koninck van de selve Volckeren; de welcke Clotildis d'oorsaecke geweest is, naer Godt, van de wonderbaere bekeeringhe van den voorschreven Clodevaeus, wiens naervolghers Koninghen geweest syn tot Childericus, die-men den Botten noempt, den welcken door den Paus Zacharias in een Klooster gesteken synde is door den selven Paus, Koninck van Bourgondien, als oock van Vranckryck gemaeckt Pipinus, Sone van Carel Martel, Vorst van Brabant, ende Vader van Carel den Grooten; den welcken te vreden synde met ten Titel van Koninck van Vranckryck ende van Keyser van Roomen, is den naem van 't Koninckryck van Bourgondien onderbleven, tot dat Carel den Kaelen, Sone van Lodewyck den Godtvruchtighen, den selven hervat heeft,
| |
| |
ende is oock gevolght geworden door Lodewyck den staemelaer, synen Sone, ende Erfgenaem, als oock door Carel den Slechten, synen kleynen Sone, van den welcken, noch een Kindt wesende, sekeren Eudo, Otto, oft Odo van Anjon het Koninckryck van Vranckryck afgenomen heeft ende beseten tot dat den voornoemden Carel, tot syne mannelijcke jaeren gekomen synde, hem met syne eygen handen vermoort hebbende, het Ryck wederom ingenomen heeft, ende beseten, tot dat hy gevanghen synde van sekeren Graeve van Vermandois, oock Carel genoempt, in den Kercker gestorven is, ende syn Ryck naergelaeten aen Lodewyck synen Sone, ende desen aen synen audtsten Sone Lotharius, den welcken audtsten Sone Lodewyck gestorven synde sonder Kinderen in 't jaer ons Heeren 985. Heeft Hugo Capet, Broeder ende eenighen erfgenaem van Lodewyck Capet genoempt gevanghen, ende het Ryck ingenomen.
Ondertusschen hadde te vorens den voornoemden Odo, ingedronghen Koninck van Vranckryck, sekeren Richard, Graeve van Autun, den eersten Hertogh van
| |
| |
Bourgondien gemaeckt, waer na d'een na d'ander gevolght synde in 't selve Hertogdom syne vier Sonen Rudolph, Boso, Hugo, ende Richard; alle gestorven sonder Kinderen, heeft den voorschreven Lothaerius Koninck van Vranckryck, t' selve Landt onder veele Persoonen verdeylt, waer van het beste deel metten Titel van Hertogh verkreghen heeft sekeren Hugo, den Witten genaempt, Vader van den voorschreven Hugo Capet, den welcken geworden synde Koninck van Vranckryck heeft hy syne Mindere Broeders, twee met naeme Otto, ende den derden Henrick, t'selve Hertoghdom laeten genieten, de welcke oock alle dry sonder Kinderen overleden synde, is t'selve Hertoghdom vervallen op Robrecht, Sone van Hugo Capet, ende hy, naer synen Vader, geworden synde Koninck van Vranckryck, ende naer hem synen audtsten Sone Henrick den eersten, is synen jonghsten Sone Robrecht geworden Hertogh van Bourgondien; den tweeden van dien naem, waer naer van Vader tot Sone gevolght syn viertien Hertoghen, wesende den lesten van dit Huys van Capet, sekeren Philips, die-men Rovré
| |
| |
noempt, van seker Slot ofte Casteel, daer hy sich was op-haudende, ende geboren synde naer de doodt van synen Vader, oock Philips genoempt, die Sone was van Hertogh Odo ofte Otto den sesden van dien naeme, den welcken door syne Huysvrauwe Joanna audtste Dochter van Philips den Langhen, Koninck van Vranckryck, ende van Joanna van Chalon Erf-dochter van Otto den vierden, Graeve van Bourgondien ende van Artois, oock verkregen hadde dese twee Graefschappen, de welcke door synen Sone voornoempt gevallen syn op desen synen kleynen Sone, die om gestorven te syn in syne jonghe jaeren, oock geheeten wordt het Kindt.
Ende is alsoo dit Hertoghdom van Bourgondien gekomen aen den Koninck Jan van Vranckryck uytten Hoofde van Joanna van Bourgondien syne Moeder; die Suster was van den voorschreven Hertogh Odo den sesden, Groot-Vaeder van Philips van Rovré voorseyt: synde de Graefschappen van Bourgondien ende van Artois, door des selfs Hertoghs doodt, gevallen op Lodewyck den eersten Graef van Vlaenderen, van wegen syne Huys- | |
| |
Vrauw Margareta, jonghste Dochter van den voorschreven Koninck Philips den Langhen ende van Joanna van Chalon, oock voorschreven, van waer dese Graefschappen gekomen syn op Lodewyck den tweeden, ende den lesten van syn Huys, genaempt van Male, Graeve van Vlaenderen, die uytten Hoofde van synen Vader oock was Graeve van Nevers ende van Rhetel.
Den voorschreven Koninck Jan van syne Vrauwe Bona van Lutzenbourgh, gehadt hebbende vier Sonen, te weten Carel den vyfden, Koninck naer syne doodt, Lodewyck, Hertogh van Anjou; Jan Hertogh van Bourges; ende Philips, Hertogh van Tours. aen den welcken hy om syne getrauwicheyt aen hem synen Vader bethoont in den vermaerden Slagh van Poittou (al-waer syne twee meerder jaerighe Broeders Lodewyck ende Jan, siende d'overhant van de Engelsche op de Françoisen gevlucht waeren) ende hem door syne uytnemende kloeckheyt, niet sonder groot gevaer van syn eyghen Leven, van de Doodt verlost hebbende (waer om hy oock den naem van Philips den Stauten
| |
| |
verkreghen heeft) ende metten Koninck synen voornoemden Vader, soo tot Londen, als tot Windsor in Engelandt gevanghen geseten hebbende vier jaeren en twee maenden, is hem tot eene danckelijcke erkentenisse by den selven synen Vader belooft geweest het voornoemt Hertoghdom van Bourgondien; ende hem t' selve oock gejont synde by synen audtsten Broeder den Koninck Carel den vyfden, naer fyns Vaders Doodt in 't Jaer 1364. is daer van in 't besit gekomen twee jaeren daer naer.
| |
1369
Ende in dit Jaer Getrauwt synde met Margarite van Vlaenderen, eenighe Dochter van Lodewyck van Male, hier boven vermelt, is hy naer desselfs Doodt in 't Jaer 1384. geworden Graeve van 't selve Vlaenderen, van Artois, van Bourgondien, van Nevers, en van Retel, ende Heere van Salins ende van Mechelen, hebbende tot goede bestieringe van dese Landen in 't volgende Jaer opgericht tot Ryssel eene Vergaederinghe van treffelycke Mannen, eens deels adelycke, anderdeels Rechtsgeleerde ende andere, soo om Recht te doen aen syne onderdaenen, als om te
| |
| |
hooren de rekeninghen van syne Ontfangers; ende dat boven den Raedt, die hem alomme volghden met eenen Cancelier, welcken Raedt genoempt wierd d'Audientie.
Maer vyf Jaeren naer syne doodt heeft Hertogh Ian den Onvervaerden, synen audtsten Sone, te weten in 't jaer 1409. de voorschreven Vergaederinge verdeylt, en den Raedt van Rechten gestelt tot Gendt, laetende tot Ryssel de Camer van Rekeninghe (die nu negen Jaeren geweest is tot Brugghe) ende dat oock boven syne Audientie, onder synen Cancelier, ende eenighe andere Heeren, ende Raeden, geduert hebbende tot syne ongeluckighe ende verraderlijcke doodt, gebeurt in 't jaer 1419. in de tegenwoordigheyt, ende door toedoen van den Dolphyn van Vranckryck Carel, naermaels Koninck, den sevenden van dien naeme, waer naer synen eenighen Sone Philips den Goeden, diergelijcken Raedt met meerdere macht gehouden heeft onder den naem van Consistoris, ende eenighen tydt daer naer geworden sijnde Heer van alle dese schoone en machtighe Nederlanden eenen Grooten Raedt
| |
| |
op-gestelt heeft, den welcken hy seer vereert ende vermeerdert heeft, oock onder eenen Cancelier, den welcken alles was bestierende neffens het Hooft van den selven Raedt, vier Ridderen, andere dertien Raedts-heeren in der vormen, als in de Chronycke van den voorgaende jaere wel uyt-druckelijck beschreven staet, ende gefien kan worden op het Paleys al-hier, in de seer schoone ende Heerlycke Kamer, de Consistorie genoemt, hebbende in de langde over de een-en-sestigh voeten, ende in de breede twee-en-viertigh, ende eene over groote verdiepinghe, de welcke alle nieusgierighe vremdelinghen besichtighen met eene besondere verwonderinghe, soo om de lusticheyt ende lochticheyt van de plaetse in haer selven, als om de schoone ende seer gedenck weerdighe schilderyen ende çieraeten, die al-daer gesien worden, de welcke men oock beschreven vint in 't voorgaende verhael
Waer toe noch t' sedert by gekomen is een nieuw ende aerdigh stuck, vertoonende d'Audientie ofte Rechts-pleginge, die den Hertogh Carel van Bourgondien, ee- | |
| |
nighen sone ende erfgenaem van den voornoemden Goeden Hertogh Philips, plagh te houden in sijn Hof, in eene groote Saele, al-waer hy met synen Cancelier te voorschyn quam vergeselschapt met de Princen van synen bloede, met de Gesanten van den Paus, Keyser, Koninghen, ende andere Vorsten, ende Standen, met de Ridderen van den Gulden Vliese, ende andere Heeren ende Hovelinghen, ende dat twee maelen ter weken, te weten s' Maendaeghs ende s' Vrydaeghs, naer dat hy sijn noenmael gedaen hadde, als wanneer hy sonder by-wesen van synen Grooten Raedt, aen eenjeder, ende meest aen arme en slechte menschen, Recht was doende, in welcker voeghen al t'selve was geschiedende heeft M 'Her Olivier de la Marche, Ridder, des selfs Hertoghs Hof-meester ende Hopman van syne Lyf-wachte, ons naer-gelaeten in de Beschryvinge van den Huyse van desen Hertogh, die hy gemaeckt heeft in syne Bourgondische taele, ende al-hier verduytst is in de woorden naer-volghende, onder het Cappittel van den Raedt ende Rechtveerdigheyt van desen Vorst, naer dat hy beschreven hadde syne Cappelle en Godts-diensticheyt.
| |
| |
VErvolghens, seght hy, naer de Cappelle sullen wy spreken van den Staet van den Raedt ende van de Rechtveerdigheyt, om dieswille dat naer den dienst, gedaen aen Godt in de Kercke, de Rechtveerdigheyt is den tweeden Dienst, daer Godt mede geviert wordt. Ende voor den Raedt, soo tot syne groote Saecken, als tot de voorseyde Rechtveerdigheyt heeft den Hertogh eenen Cancelier boven al, eenen Bisschop, sijnde t'Hooft van den Raedt, in sijne afwesentheyt, vier merckelijcke Ridderen, acht Meesters van de Requesten, vyfthien Geheymschryvers ofte Secretarissen, Deurwaerderen, Fourriers, ende andere Officieren, daer toe dienende. Ende als den Hertogh niet en is in't Leger, de vergaederinge van den Raedt wordt gehouden by de Kamer van den Hertogh, die dickwils komt in den selven Raedt, principalijck om te verhandelen ende raemen groote vonnissen ende groote saecken, ende nemt de moeyte van te hooren alle de opinien, ende en moghen niet komen in desen Raedt, als die daer toe gestelt sijn, te weten Ridderen van den Gulden Vliese, ende Meesteren van de Requesten, sonder door den Hertogh ofte synen Cancelier daer inne geleyt oft geroepen te worden. Ick laete te spreken van de weerdigheyt ende uijtstekentheyt van den Cancelier,
| |
| |
want men weet wel al om, dat hy voorsit, ende selver in de tegenwoordigheyt van den Vorst, vraeght hy de opinien, ende heeft den grooten Segel in syne handen: ende is genoempt den eersten Man ende den eersten Officier, ende voor al in alle saecken en is in 't selve Hof geen ander onderscheyt, als in Vranckryck. Den Constapel gaet vooren ende boven hem gaet noch eenen Stadthouder Generael: is te bemercken datten voorseyden Cancelier is van meerder gewin, als dien van Vranckryck, want hy bestiert oock de Finantien ende andere saecken, t' gene niet en doet dien van Vranckryck.
Ende vervolgende op 't feyt van de Rechtveerdigheyt, den Hertogh, sijnde in syne Landen, houdt openbaere Audientie, om te hooren ende verveerdighen alle Requesten, die hem gebrocht sijn, principalijck van arme ende kleyne, die sauden moeten klachten doen tegen de Rycke ende Groote, ende en saude niet konnen by hem komen ofte gelegentheyt daer toe hebben: daerom haudt hy eene algemeyne Audientie, in synen persoon, twee maelen ter weken, ende wy sullen ons handen aen de ceremonien ende prachte van de selve Audientie, op dat gy van alles syt verwetticht van den tydt ende ordre des selfs.
| |
| |
Men houdt d'Audientie s' Maendachs en s'Vrydachs, ende den Hertogh gedaen hebbende syn neen-Mael, gaet naer de Sale, die bereet gemaeckt is totte Audientie, ende is vergeselschapt metten Adel van syn Hof, te weten Princen, Cancelier, Schilt-Knaepen ende andere, ende daer en saude niemandt derven gebreken. Den Hertogh sit in synen Setel, kostelyck behangen met goude laecken, ende den terdt die broet is, ende van dry trappen, om daer op te komen, is gansch ryckelyck bedecke met tapyten, ende aen syne voeten is een kleyne bancke, tegen de welcke syn steunende twee Meesteren van de Requesten, ende den Audiencier, de welcke lesau de Requesten voor den Hertogh, ende oock eenen Secretaris, om te registreren d'appointementen: ende syn dese vier op hunne knien, ende achter den Secretaris is eenen Clerck, die ryght de voorseyde Requesten aen een snoer, volgens datse hem langt den voorsz. Secretaris. Ende de bancken syn gestelt, elck in syn ordre, tegen ofte van wederseyden van den terdt, voor de Princen van den bloede, Gesanten, Vlies-Heeren, ende de groote Pensionarissen; ende weet een jeder waer hy gaen moet. Ende achter den rugghe van den Hertogh staen de Edel-lieden van
| |
| |
den Hertogh, te weten die van de Kaemer: Ende terstont dat d'Audientie gedaen is, soo wordt de saele gesloten met een groot parcquet baillen ende bancken, alles bedeckt met tappyten, daer op zijn de Wapens van den Hertogh, ende staen aen de slincke syde van de baillen d'Edelmans, die men Voorsnyderen noempt, ende die van den Stal.: ende aen de rechte syde die-men Panetiers noempt, de Voorschenckers, ende Schilt-knaepen van den Hertogh.
Ende voor de selve baillen zijn bancken rondom het parcquet, daer op sitten de Ridderen, Kamerheeren ende Vremdelinghen, die daer overkomen ende oock de Hof-meesters. Ende op d'eynde van 't selve parcquet, voor d'aensicht van den Vorst, sijn d'Edel-lieden, Mannen van Waepenen, ende van de Wachte, jeder met eenen Stock in de vuyst, hebbende baillien, als boven. Ende gaen al-daer dien dagh niet meer als de vyfthien, die de wachte moeten doen.
Voor hem rondom, ende tegen 't selve parcquet aen de Poorte syn Deurwaerders van wapenen, ende voor den voet van den terdt staen twee Sergeanten van waepenen, hebbende jeder op den hals de massen ofte dicke stocken van
| |
| |
waepenen van den Prince ende dese ceremonie wordt bestiert door de Hof-meesters.
Ende soo men geseten is, sijnder twee deuren open op de twee kanten van de voorseyde Saele inkomende door d'eene de gene die Requesten aenbrenghen ende presenteren aen den Hertogh, ende keeren wederomme lanx de andere deure, ende de selve Requesten worden geleght op de banck, voor de gene diese lesen moeten, ende sy lesen se by keer: ende den Hertogh appointeert de Requesten naer syn beliefte, ende naer dat de saecke vereyscht, ende wort alles afgedaen eer hy vertreckt van de plaetse, binnen welcken tydt een jeder swyght, ende haudt ordre, ende alles voleyndt synde, den Hertogh gaet wederomme naer syne kaemer, ende een jeder naer syne saecken.
Boven dien, soo is t' sedert op-geschildert ende opgehanghen het groot ende uyt-muntende Stuck van eenen-twintich voeten in de lenghde, ende op de selve Hooghde van de ses voorgaende Schilderyen; t' gene gemaeckt is uyt eene merckelijcke ende waerachtighe beschryvinghe van de Beroerten der Nederlanden, die noynt gedruckt en is geweest, ende is ons naer-gelaeten by M'Her Joachim Hoppers,
| |
| |
geweest hebbende in het jaer 1559. Raedtsheer van den Grooten Raede, ende daer naer van den Secreten Raedt, ende van dien van Staeten; sijnde in 't jaer 1566. in Spagnien geroepen geweest door den Koninck Philips den tweeden, om aldaer hem te dienen als eersten Raedt ende Segel bewaerder over de gevaerlijcke saecken ende grauwelijcke geschillen in de voorschreven Nederlanden op-gestaen.
Desen Heere schryft wel beduydelijck, onder andere dinghen, dit naer-volgende in de Fransche Taele, alhier oock van woorde te woorde verduyst: Hebbende den Koninck Philips den tweeden, syne Landen gestelt in vrede, heeft geraedsaem gevonden, om groote redenen, te vertrecken naer Spagnien in 't jaer 1559. ende naer dat hy tot het Gouvernement Generael genoemt hadde de Hertoginne van Parme, ende tot haere hulpe, de Raeden van Staete, Secreten ende Finantien; ende boven dien, alle de Provincien voorsien van Gouverneurs ende Raeden, ende de Frontieren ende andere plaetsen van Oorloghsvolck, ende hebbende tot dien aen de Hertoginne belast, ende aen den Secreten Raedt, de voltreckinghe van de Placcaten van wy-
| |
| |
len den Keyser, synen Vaeder, ende de syne, tot uytroyinghe der Ketteryen, is gekomen op eenen sekeren dagh, om dit feyt alleen naer Mechelen, ende om sich te vinden in synen Grooten Raedt als wanneer hy alle t' selve hun bevolen heeft met synen eygenen mondt, boven de goede bestieringhe van de Rechtveerdigheyt, ende vertreck terstont daer naer.
Welcke expresse overkomste van sulck eenen Koninck ende d'uytnemende eere gedaen by syne Majesteyt aen die van synen Grooten Raedt, sich geweerdight hebbende van alhier te komen om hunnen twil alleen, en om, sich te vinden in hunne vergaederinghe, ende selfs in de selve, neffens hun te fitten, heeft het gepeys gegeven van dit stuck op sijn treffelijckste te doen maecken tot eene eeuwighe ende seer treffelijcke gedenckenisse, soo van desen Hooghen Raedt in 't gemeyn, als van alle de Heeren in 't besonder, die alsdan waeren van den selven Raedt; sijnde tot dien eynde opgesocht de Naemen, Toenaemen, ende konterfeytsels van alle de selve, ende syn dese naervolgende.
Everardus Nicolai, President, die sone was van den Vermaerden President Nicolaus Everardi.
| |
| |
Remigius Druitius, daer naer geweest synde tweeden Bisschop van Brugge, ende Antonius Contant, Canonick tot Mechelen en Atrecht, dese twee waeren alsdan de Geestelijck Raedts-Heeren.
De wereltlijcke waeren dese volgens hunnen eedt. Franciscus van Cranevelt, Joannes de Mauvy, Joannes Colin, Florent de Griboual, Jacobus Wastel, Jean de Berghes; naerder-handt President, Anthonius de Meulenaer, Joannes Auxtruyes, Ioachimus Hoppers, hier boven vermelt. Livinus Everard, Livinus de Biese, Carolus de Weert, Carolus du Mont-saint Eloy, Franciscus Verleysen, Everard Roussel ende Alexander Boulin dese twee leste waeren de Gressiers.
In 't selve stuck sietmen desen Koninck seer prachtich ende verheven sitten in eenen kostelijcken Throon, synde uytgebeeldt naer 't leven, in den selven ouderdom, als hy ter dien tyde was, te weten twee en dertich jaeren.
Nevens synen Throon staen den Hertogh, van Alba, den Bisschop van Atrecht Antonius Perrenot, daer naer geworden synde Cardinael ende eersten Aertsbisschop van Mechelen, Den Grave van
| |
| |
Hornes, M'Her Philips van Montmorency, den President Viglius, den Raedts-Heer van Staeten Carolus Thisnack, Judocus de Cortewille ende Paulus Rhintsincq, die den selven M'Her Joachim Hoppers schryft van den Koninck gekoren geweest te syn, om hem te volghen naer Spaignen, ende hem te dienen voor Secretarissen in de saecken van Nederlandt, neffens den voorsz. M'Her Carel van Thisnack, die syne Majesteyt mede nam voor Segel-bewaerder over de selve saecken, ende den voorsz. Graeve voor Raedt van Oorloghe by synen Konincklycken Persoon.
Daer naer volght in de selve groote van 't voor-gaende stuck van den Koninck Philips den tweeden, den Grooten Raedt van syne Doorluchtighste Hoocheden van 't jaer 1616. als-wanneer den selven verhuyst is van het Aut Paleys, naer het Nieuwe, alwaer alle de Heeren oock naer 't leven uyt gebeeldt sijn, gelijck mede sijn de doorluchtighste Aerts-hertoghen Albertus ende Isabella Clara Eugenia, die al-daer sitten in eenen seer kostelijcken Throon in der voeghen gelijck sy uyt gedruck sijn in hunnen Grooten Segel van den voornoemden Raedt van dien tydt.
| |
| |
Ende om van gelijcken te voldoen aen de loffelijcke nieuwsgiericheyt van de gene die oock wel wilden weten de persoonen die in 't selve jaer sesthien waeren van den Grooten Raedt, soo sal-men al-hier oock by-voeghen de naemen ende voordere treffelijcke ampten der selve, die oock altemael naer hunne conterfeytsels al-daer uyt-geschildert sijn. Den President was M'Her Iacques Liebaert, Ridder Heere van Sommaing, Schardan &c. De twee Geestelijcke Raedtsheeren waeren M'Her Iacques Boonen, als-dan Deken ende Canoninck van de Metropolitane al-hier, naerderhandt Bisschop van Gendt, ende Aertsbisschop van Mechelen, ende Raedt van Staeten van syne Majesteyt, M'Her Nicolas de Fief Canoninck van Doornick, daer naer van den secreten Raedt, ende genoemden Bisschop van Atrecht.
De wereldtlycke Raedts-Heeren waeren, M'Her Otto Hartius, mede Advocaet Fiscael des Konincx die eerst in Hollandt ende daer naer in Vranckryck gesonden is gheweest om seer gewichtige saecken.
M' Her Arnold Baert, geweest synde Schepen van Brussel.
| |
| |
M' Her Antoine Sucquet.
M' Her Maillard de Vuldere; naerderhandt vanden Secreten, ende vanden Raede van Staeten.
M' Her Renon le Bailly, die Ambassadeur is gheweest van Haere Door-luchtichste Hoocheden by den Coninck van Vrancryck.
M' Her losse Baltyn geweest hebbende Procureur General ende te voren Raedts-Heer in Vlaenderen.
M' Her Ian van Castre.
M' Her Henrici Schotti.
M' Her Zeger coules, daer naer President van den Raede van Naemen, ende oock President al-hier.
M' Her Peeter Cuvelier.
M' Her Claude Humyn, mede Procureur Generael, naerder-handt Super-intendent in den Paltz, ende t' sedert gestelt in den Secreten Raedt.
M' Her Peeter Semerpont, daer naer oock Raedts-Heer in den secreten Raedt.
M' Her Carel de Rantre.
M' Her Maillard de Lands-Heere.
De Greffiers waeren.
Iean vanden Schelde.
Christiaen de Haze, Den Substitut was
| |
| |
Martin de Smilla, nader-handt Raedts-Heer.
Den Rent-meester van de Exploiten was
Philips Van Erp.
De Voor-Saele van het voorsz. Consistorie heeft oock syne besondere cieraeten en schilderyen, onder andere het groot ende audt stuck van 't Parlement ten tyde van den Hertogh Carel van Bourgondien, des selfs Instelder ende Opper-hooft, gemaeckt, alwaer alle de Heeren neffens hem sittende in 't getal van vyf-en-dertich boven vier Fiscalen, dry Greffiers, vier Secretarissen, eenen Rent-Meester, diemen vande Exploiten noemt, den eersten Deurwaerder ende andere meer, oock seer konstich naer het leven geschildert syn, dese leste syn al staende.
Ende alsoo vangelycken toegeseyt hadde de Naemen van alle Cancelieren, Hoofden, ende Presidenten, die in den Grooten Raedt, soo voor, als naer, ende oock in het Parlement gheseten hebben, en hebbe niet konnen laeten mijne belofte hier inne oock voor een goet deel te quyten, hebbende als noch moeten uytstellen
| |
| |
tot het toe-comende jaer, soo de Presidenten vanden Grooten Raedt, als de treffelycke Ampten by hun bedient, ende alle de Wapenen, die soo lichtelyck niet en hebben konnen op-gesocht ende gesneden worden; mits sy seer menighvuldigh ende audt syn, te weten van over de dry hondert jaeren; ende ettelyck oock groot werck in hebben, soo om de Schilden, als om de Helmen van eenighe, ende andere om de Croonen ende vergulde Vliesen rondtom hangende, 't gene alles ten naesten volmaeckter ende aengenaemer syn sal, als niet verhaest wesende.
Hier naer volghen voor eerst de Cancelieren ende de Hoofden van de Audientien, Consistorien, ende Groote Raeden, soo van de Hertoghen van Bourgondien, die men heeft konnen achterhaelen, als van de Aertshertoghen van Oostenryck ende van den Keyser Carel den vyfden, die den Naem van dit verheven Ampt van Cancelier wegh genomen heeft in 't Jaer 1529. als hy den Grooten Segel gegeven heeft aen synen eersten Raedsheer, Nicolaes Perenot, Vader van den Cardinael Granvelle ende van andere Sonen, oock tot hooghe Staten gekomen synde, den welcken Segel synen Grooten Cancelier Mercurinus de Gattinaria liever hadde den Keyser wederomme te geven, als daer mede te Segelen het ransoen van den Gevangenen Koning an Vranckryck François den eersten, alleen op twee Millioenen Gaut gestelt, 't gene den Keyser seer
| |
| |
quaelyck nemende, heeft den Segel aen-genomen ende overgelevert, als boven geseyt is, aen den voorschreven Nicolas Perenot, sonder nochtans den selven te willen geven den Titel van Cancelier, nochte aen jemant anders, om alsoo wegh te nemen het al te seer groot gesagh ende vermogentheyt, die den voorseyden Mercurinus aengenomen hadde.
|
|
Auteursrechtvrij