De historie van Belgis

[p. 81]

[Nicolaes de Liemaecker]

LIEMAECKER (NICOLAES DE), meer bekend onder den naem van Rooso, wierd in het jaer 1575 geboren en, nog zeer jong zynde, tot Antwerpen besteed by Marcus Gueraert, goeden historie-schilder, die hem de beginselen van zyne konst leerde, en wiens dood hem vele ongerustheyd over zynen voortgang baerde, toen hy dit verlies vergoedde met lessen van Octavius van Veen of Ottovenius te nemen, die voor hem eene genegentheyd had, welke daer naer de oorzaek van zyne fortuyn is geweest. De school van Ottovenius was alsdan de voornaemste van geheel Vlaenderen en het grootste deel der konstoeffenaeren die in de zelve gestudeert hebben zyn groote meesters geworden. Rubens was van dit getal en zyne vriendschap, als ook de lessen van Ottovenius, maekten van den jongen Liemaecker eenen weirdigen konstgenoot van den eerstgenoemden en eenen der beste discipels van den laestgenoemden. Naer vele jaeren in de school van Ottovenius overgebragt en den naem van goeden schilder verdient te hebben, wierd hy door zynen meester met eenen aenbevelings-brief naer den prins-bisschop van Paderborn, in Westphalen, gezonden alwaer hy wel ontfangen en door den vorst en zyne bezonderste hovelingen in het werk gestelt wierd. Men was verwondert over zyne begaefdheyd en hy wierd met eer en gunsten overlaeden, maer door eene landziekte overvallen zynde, welke voor zyn leven deed vreezen, verliet hy, zoo haest hy op de beterzyde was, het hof van Paderborn, om de locht zynder geborte-stad te gaen scheppen, en zette hy zig binnen Gend neder, alwaer hy sedert is blyven werken en vele schoone schilderyen heeft gemaekt. Rubens, van Ryssel wederkeerende, alwaer hy het autaer-stuk van S. Catharina geschildert had, wierd door den eed van het hoofd-gilde van S. Michiel tot Gend verzogt om in het snywerk van deszelfs autaer, in de S. Michiels-kapel in S. Nicolaeskerk, eene schildery te maeken, den val der Engelen verbeeldende, waer op hy hun aenraedde het penceel van Roose te gebruyken, hun zeggende: mynheeren, als men eene zoo schoone roos bezit, kan men vremde bloemen wel missen. Dien lof van eenen zoo grooten schilder is verrechtveirdigt door de werken welke Roose ons agtergelaeten heeft. Hy maekte de schildery, waer van Rubens de verveirdiging geweygert had, welke als een van zyne meesterstukken aeuzien word en in geene deelen aen de schoonste van zynen besten tyd hoeft te moeten wyken. Roose heeft geschildert: in de hoofdkerk van S. Baefs het gewelfsel der kapel van S. Aubertus of Bisschops-kapel en het autaer-stuk der kapel van O.L. V. ter Zwaluwe, verbeeldende de Moeder Gods met het kindeken Jesus, in eene glorie omringelt met Heylige; in de parochiaele kerk van S. Nicolaes, behalve de reeds vermelde schildery, den gekwetsten Samaritaen, eene fraeye en in den italiaenschen trand geschilderde saemenstelling, welke aen de chirurgieus-kapel tot autaer-stuk dient, en de Wyding van den H. Nicolaus, bisschop van Myra, een stuk het welk den hoogen antaer verciert en onder de beste schilderyen van dezen schilder uytmunt, het is eene groote saemenstelling, vol kragt en uytdrukking, van een schoon coloriet en van een aengenaem uytwerksel, welke de schilderwyze van Titianus herinnert; in de parochiaele kerk van S. Jacobs, het autaer-stuk der kuypers-kapel; in de parochiaele kerk van H. Kerst, boven

[p. 82]

de pilaeren, twaelf groote schilderyen, verbeeldende: 1.^o het Doopsel van onzen Zaligmaeker, 2.^o Jesus in de wildernis door den duyvel bestreden, 3.^o Jesus, in het midden van het storm-weder door zyne Discipels ontwekt wordonde, 4.^o de Verryssenis van Lazarus, 5.^o het Mirakel van den Blinden, 6.^o de verkoopers uyt den Tempel gejaegt, 7.^o de Transfiguratie Christi, 8.^o den duyvel uyt eenen bezetenen verdreven, 9.^o de Samaritaenscho Vrouw, 10.^o Jesus-Christus verscheyde zieke genezende, 11.^o den Miraculeusen Vischvangst, en 12.^o den Intrede van Jesus-Christus binnen Jerusalem, deze saemenstellingen hebben groote fauten en groote schoonheden, de teekening van negen der zelve is onnauwkeurig en het coloriet niet natuerlyk, de heste dier stukken zyn het eerste, het vierde en het elfste, welke voor de kragtdaedigheyd der saemenstelling en voor het coloriet den trand van Hubens en van Paul Veronese indagtig maeken; in de zelve kerk van H. Kerst, in de kapel der H. Dryvuldigheyd, eene schildery, verbeeldende dit H. Mysterie, welke zoo wel gecoloricert is als of zy door Rubens gemaekt waere; in de succursaele kerk van den H. Stephanus (de Augustynen-kerk), acht tafereelen, verbeeldende de heyligschending van verscheyde Hostien, welke gestalen en met godeloosheyd verstroyt zyn geweest; in de Predikheerenkerk, de openbaering der H. Maegd aen den H. Dominicus en SS. Pieter en Pauwel met den H. Thomas van Aquinen, autaer-stuk der kapel van SS. Pieter en Pauwel; in de Predikheeren-kerk tot Brugge, de verschyning van O.L.V. aen den H. Dominicus. Het museum der academie tot Gend bezit van dezen grooten meester de volgende stukken: 1.^o Agar en Ismaël in de woestyn, 2.^o den H. Hieronymus in meditatie, 3.^o de verschyning van O.L.V. aen den H. Hyacinthus, van het orden der Predikheeren on patroon der kraemvrouwen, en 4.^o de H. Maegd op eene halve maen gezeten en het serpent ouder haere voeten tredende, door de H. Dryvuldigheyd gekroont wordende. Roose heeft met Craeyer gewerkt aen de tafereelen welke de zege-bogen vercierden, opgeregt voor den kardinael don Ferdinand van Oostenryk, by zynen plegtigen intrede binnen Gend, als gouverneur-generael der spaensche Nederlanden, op het stadhuys bewaert wordende en waer van de gravuren geplaetst zyn in het werk getitelt: Introitus Ferdinandi in urbem Gandavam, auctore G. Bocano. Antverpia 1636, in-folio. Men ziet nog in de voornaemste steden der Nederlanden verscheyde schilderyen van Roose, welke alle meer of min verdiensten aenbieden. Roose maekte bynne geene schilderyen op den ezel (tableaux de chavalet); het groot gemak en het vuer zynder inbeelding dreven hem meer om in het groot als om in het kleyn te schilderen; zyne figuren schynen van eene onmaetige grootte te wezen, maer zy zyn van eenen schoonen smaek van teekening. Het is aen zyne groote pralyk dat men het koud couleur, op het zwart trekkende, toeschryft, het welk men in sommige zynder tafereelen, bezonderlyk in de schaduwen, bemerkt, enzyne vleesch-couleuren zyn dikwils roodagtig en weynig aengenaem; doch deze gebreken bestaen in alle zyne voortbrengsels niet, en verscheyde stukken van dien meester zyn gecolorieerd als die van Rubens. Hy teekende zeer wel het naekt en hield veel van het zelve te verbeelden; ook heeft hy zelden de gelegentheyd gemist van het in zyne werken te brengen. Roose is

[p. 83]

getrouwt geweest en heeft maer eene dogter gehad, die in het jaer 1677 overleden is in de abdy van den Nieuwen-Bossche tot Gend, alwaer zy religieuse was en voor wie hy verscheyde schilderyen verveirdigde. Roose is in 1628 en 1636 deken van de neiring der schilders tot Gend geweest en deed zig om zyne goede zeden en wys gedrag beminnen van zyne stadgenooten, van wie zyne dood, welke in het jaer 1646 voorviel, zeer betreurt wierd. Men meent dat hy in de Augustynen-kerk begraven wierd.