De historie van Belgis

[p. 61]

XXIII Kapittel.

Van het oudste Ryk der Weireld; Scythien genoemd.

Als de weireld weder overal bevolkt geworden was, zyn 'er onder de volkeren vele koningryken en heerschappyen opgestaen, van welkers vier voornaemste, te weten de ryken van Assyrien, Sichionien, Scythien en Egypten, Jovithus, den zoon van Noë, die eenen waerzegger was en toekomende dingen voorzag, den op- en ondergang voorzeyd heeft aen zynen discipel Nemroth. Alhoewel het ryk van Scythien het alderoudste is, word het nogtans onder de voornaeme ryken niet gerekend; want om de plompheyd en onbekwaemheyd zyner inwoonders, is het altyd Barbarien genoemd geweest. Dit ryk is uytnemende groot, want het begint van aen de broeken en landen Meotides genoemd, tusschen den Donauw en den occeaen en strekt tot tegen Germanien. In dit gewest van Europa regeerde aldereest Thanus, uyt het geslagt van Japhet, van den welken haeren naem gekregen heeft de vermaerde rivier Thanaïs, die Europa van Asia scheyd, en de Moscoviters van de Tarters. Uyt dit volk zyn ook gesproten de Hongaeren en de Denen. Het ryk der Amazonen, daer niet dan vrouwen woonden, heeft zynen oorsprong genomen uyt het geen van Scythien. Het ligt noordwaerds tusschen het voornoemde ryk en Albanien.

De heerlykste ryken der weireld hebben geweest die van Assyrien en van de Romeynen, zoodaenig verscheyden van plaets en tyd, dat het ryk van Assyrien eerst opgeregt wierd in den oosten, en het geen der Romeynen naermaels in den westen; op zulk eene wyze, dat het eynde van het eerste het begin van het tweede geweest is. Van deze twee

[p. 62]

wierden gerekend af te hangen alle andere monarchien en koningryken der weireld.

Het ryk van Scythien heeft zynen oorsprong genomen 131 jaeren naer den zondvloed, onder Ragau. Justinus schryft in zyn 2 boek, dat de mannen opgeregt hebben de ryken van Scythien, Parthen en Bactrien, maer dat het geen der Amazonen gestigt is van vrouwen. Tusschen de Scythen en Egyptenaeren had langen tyd grooten twist geweest ten opzigte van hunne oudheyd; maer Nestoris, Koning van Egypten, oorlogde aldereerst tegen de Scythen, die hem verdreeven en schier geheel zyn ryk bemagtigden. Van daer trokken zy voord in Asien, en bragten dit weirelddeel onder hunne schatting, uyt deze onderneming meer roem dan voordeel trekkende. Zy bleeven twaelf jaeren in Asien, ten eynde van welke zy van hunne vrouwen t'huys ontboden wierden. Deze landstreek bleef aen de Scythen tribuyt betaelen den tyd van 1500 jaeren; immers tot dat Ninus, heer van Asien, zulks belette. Zommige schryven dat deze volkeren zoo woest en wild van aerd waeren, dat zy geen agt sloegen op regt of onregt. Hun geweêr was den boge en de pylen, en hunne voornaemste oeffening het jaegen in plaets van den landbouw. Zy hebben noyt voor iemand in den stryd geweken, maer den grooten Cyrus, koning van Persien, in den oorlog verwonnen en dood geslaegen, en zyn hoofd in eene goude kruyk vol menschen bloed gesteken, zeggende: drinkt nu het bloed daer gy zoo zeer naer gedorst hebt. Dit heeft gedaen eenen van hunne koningen genoemd Tomiris, zoo Bocatius verhaeld. Den eenen plagt het bloed van den anderen te drinken, op dat zy malkanderen in het stryden te getrouwer zouden bystaen. Naermaels hebben zy Sipheronias, hoofdman van Alexander - den - Grooten, ten onder gebragt; den koning Vesoïm verdreven, vlugtende verslaegen en al zyn krystuyg geplouderd, en Asien tot drymael met stryden nedergeworpen.

Van de Scythen zyn afgestamd de Chatelani en

[p. 63]

de Gotthen, welke volkeren zeer begeêrlyk en vreed waeren, en de slangen voor goden aenbaden. Men leest nogtans dat langen tyd onder hun bewaerd geweest hebben de schriften van Noë, de welke handelden van de maniere om Godt te leeren kennen en de deugd te oeffenen, van de geheymen der natuer, en hoe men eene goede bestiering zal invoeren en onderhouden. Deze schriften wierden aen niemand vertrouwd als aen hunne priesters en godsgeleerde. Op de zelve wyze hebben ook te werk gegaen die van Armenien; maer zy zyn by verloop van tyd verflouwd, van het waeragtig geloof en de goede zeden afgeweken, en hebben de duyvelen aengehangen en de afgoden geëerd. Aldus zyn de goede onderwyzingen van Noë allengsken vergeten en verloren; want van in den tyd van dezen patriarch begonsten reeds vele menschen afvallig, ongeloovig en godeloos te worden; waer toe Cham, den zoon van Noe, met zyn zaed, grootelyks geholpen heeft; gelyk ook gedaen hebben de zeventien Titans, die alle groote tyrannen en reuzen waeren, van de welke zommige in Egypten en zommige in Italien regeerden. Zy waeren allegaeder zoonen van Noë, verwekt by Tythea de groote, zyn wyf, die nogtans eene deugdelyke vrouw was; zy kwamen alle agter malkanderen ter weireld, en Tythea dede die opvoeden by eene van haere dogters. Den Bybel noemd den vader van dezë reuzen Riphanus, en Judith, de dogter van Merari, noemd die in haeren lofzang zoonen van den hoogen reuze, en op eene andere plaets de kinderen van Titan. Ooidius noemd die ook de zoonen van Titan.