De reus van Rotterdam

Stadsgeheimen

122

Een van de materiaaldragers of waterhalers... verstaat zijn tijd. K.F(ens)

Onbebouwde chaos, waarin Vaandrager e.a. incubator zijn. Robert Smit/ing. brief Vrij Nederland

Fascinerende lectuur vormen vooral van de band overgeschreven interviews met volstrekt onbeduidende mensen... een badman, die absoluut niets te vertellen had, maar van wie een aantal zinswendingen mijn hoofd nog steeds niet verlaten heeft.

J. Eijkelboom/Vrij Nederland

[p. 200]

BADMEESTER... HEB JIJ AL IS GELACHEN...?

Frans Vogel en ik: Welk soort publiek?

De Jonge J./62/Schiedam: Op togenblik ut algemene publiek... wil daarmee zeggen... vroeger had je eerste en tweede klas... eerste klas voor elite en tweede klas voor werkmensen. Nu is dat, volgens opschrift wat ook boven de badinrichting staat, un origineel Schiedams volksbadhuis.

Wij: Gemeentebadhuis?

Badmeester: Geen Gemeentebadhuis.

Wij: ...bestaat hoelang?

Badmeester: Bestaat hier van 1913... vroeger, waar nu op togenblik de Hema staat... had je vroeger soort gymnastiek-lokaaltje... naderhand is dat politiepost geweest.

Wij: Hoe lang badmeester?

Badmeester: In de praktijk van mezelf ben ik sinds 1949 hier werkzaam. Maar me vader zat hier al in 1914... in 1914 benne we hier komme wone... en dus... ik ken de badinrichting... ik ken wel zegge slapend tot en met... in 1949 ben ik me vader opgevolgd. Daarvoor vertegenwoordiger geweest: Schops Vleeswaren-fabriek... eerst chauffeur op de Zwitserse Wasserij in Rijswijk. Toen naderhand chauffeur bij Schops Vleeswarenfabriek... en toen overgegaan as vertegenwoordiger. Daarvandaan over-gekomme naar hier, omdat... me vader was oud en werd gepensioneerd... zodoende heb ik de zaak van hem overgenomen.

Wij: Personeel?

Badmeester: Ik heb momenteel twee werksters. Vroeger hadden we er drie, maar nu tegenwoordig twee, omdat het aantal baden is gezakt.

Wij: Is het badhuis elke dag open?

Badmeester: Het badhuis is op het ogenblik open op vrijdag en zaterdag.

Wij: Is dat wel is langer geweest?

Badmeester: Dat is nooit langer geweest. Dat is altijd zo geweest, sinds 1915. 1914 was het badhuis nog elke dag open. 1915 moest mijn vader wegens kolenschaarste de badinrichting sluiten.

Wij: Twee dagen per week open... is dat rendabel?

[p. 201]

Badmeester: Over de financiële cijfers kan ik geen opgave van doen... zou ik bij me superieuren moeten krijgen. Weet ik niet... ik weet er wel enugsins iets van... maar daar heeft u toch niks an... dat zijn toch allemaal maar globale rekeningen die je kan hebben... ut intense van ut financiële beleid kom ik natuurlijk nooit te weten. Nee...

Ik was dus vertegenwoordiger, dus ik had een werkkring die mij van maandagmorgen tot zaterdagavond in beslag nam. Ik kwam nooit thuis. Toen ik hier kwam... dat was natuurlijk een hele overgang. sMaandags... dan werd hier de boel schoongemaakt... maand lang heeft mijn vader nog de zaak waargenomen voor mij... want ik moes nog iemand inwerken die in mijn brans kwam as vertegenwoordiger. Nou... ik zat er misschien net drie maanden in, toen de oorlog uitbrak... en toen is ut van studian zo ontzettend vooruit gaan lope... dat... absoluut... ik had ut nog drukker as dat ik vertegenwoordiger was. Want ik heb ut zover gemaakt, dat we 2400 mensen in 2 dagen krijgen... dat is 1200 per dag, dus ik moester 100 per uur uitdraaien... dat is nu un eind teruggelopen... reden natuurlijk: de huizen die allemaal doescelle gekrege hebbe... dus dat is un heel stuk minder geworden. Maar ja... toen was ut... toen zate we in de overheersing van de Duitsers, maar ik ken nou nie zegge dat ik daar onplezierig in heb gewerkt... want elk ogenblik was ut wat anders...

Wij: Vertelt u is...

Badmeester: ...een typisch voorval... op un zaterdagmiddag... er staan misschien zoon 150 mensen te wachten... komter un meneer naar me toe die zeg:

‘Badmeester... heb jij al is gelache...?’

‘Nou... gelache...’, zeg ik, ‘tis de laatste tijd nou nie zo erg om te lache... niewaar... as je hier in de overheersing zit.’

Hij zeg:

‘Nou...’, zegt-ie, ‘dan zal je dadelijk wel lache... kom volgende week wel is vrage of-ie gelache heb...’

Ik zeg tege me vrouw: ‘Nou... die loop ook met moletjes... die kerel!’

Maar wat wil nou ut geval? Er is un Duits ofcier binnegekomme, met un splinternieuwe fiets en die hebtie beneden in de vestibule

[p. 202]

neergezet... en prompt as die Duitse ofcier in bad gaat, gaat die kerel er met die fiets vandoor... dus as die man uit bad kom, die ofcier, nou... is wel un beetje gek gezegd, maar... de vloeken konde niet in de Hema, die ik toen gehoord heb!

Trots komte andere week die kerel naar me toe die zeg: