| |
| |
| |
Antwoorde
Voorstel
Melior est patiens viro forti.
Prov: 16o
Beter is den lydsaemen dan den stercken man.
Wie heldert myn vernuft, om stipt'lyk t'onderscheyden
Den aert van Sterkheyt en Gedult, en wie van beyden
Den hoogsten lof verdient, den meesten prys behaelt?
O Geest, die heden, uyt den hoogsten, nederstraelt
Op aerden, en ons toont den Heer der hemelbogen
In eene beestenkrib, soo lydsaem, neergeboogen,
Ick volghe 't helder licht waerdoor gy my ontsteekt,
En wedergalme uw stem, die in myn herte spreekt.
Indien men, op de vraegh, natuer laet vonnis vellen,
Sy sal de lydsaemheyt aen sterkheyt achterstellen,
Gelyk een teere duyf moet wycken, voor een gier,
Een lam voor eenen leeuw, een das voor eenen stier;
Staetkunde voegt hierby, dat rycken moeten dreunen
Wanneer de macht ontbreekt, om dese t'ondersteunen;
De sterkheyt is, by haer, een deught soo hoogh geacht,
Dat, sonder die, geen saek van aensien wort volbracht,
Geen aenslagh uytgevoert, geen edel werk begonnen.
Sy wort door geenen noot nogh moeyten overwonnen,
Door geene ramp gestoort, door geen gevaer verrast:
Sy staet op haer beleyt, op haer betrouwen vast,
| |
| |
Soo onberoerlyk in 't volbrengen als 't gebieden.
Wat heldendaet men oyt ter werelt sagh geschieden,
't Sy tot hanthavingh van de wet; tot onderstant
Van weduw' ende wees; tot rust, en heyl, van lant
Gemeente en kerk; of tot beschuttinge der vroomen,
Dat, roept sy, wiert alleen door sterkheyt ondernomen.
Bedaer, natuer, bedaer staetkunde desen lof,
De sterkheyt toegepast, valt lichtelyk in 't stof
Met al de daden der aensienelykste helden.
Dien schrik der Persiaensche en Indiaensche velden,
Voor wien Darius viel, en Porus nederboogh;
Dien grooten Macedoon, die als een arent vloogh,
Van West naer Oosten, en door 't nootlot scheen verheven,
Om gheel den aerdboom, voor syn wetten, te doen beven
Wort in syn zegenprael, door eenen dronk versmacht.
Wat hoeft men César, met geheel de Roomsche macht
En duysent helden uyt d'aeloutheyt op te halen?
Het hoogst vermogen is 't gereetste om neer te dalen;
De grootste sterkheyt, naer den klank van haere faem
En laet niet anders na dan eenen ydlen naem.
Verschyn hier, lydsaemheyt, gy moogt u vry vertoogen
Met uw besmeurt gewaet en neergeslagen oogen,
Verschyn, weest niet vermyt: gy syt meer achtingh waert,
Dan gheel de sterkheyt, gheel de mogentheyt der aerd'.
Gy syt de vaste hoop, de waere rust der zielen,
Die onder het gewelt der dwingelanden vielen:
Gy syt d'oprechte preuf, den grontsteen van de deught,
Der swakken onderstant, der troosteloosen vreught.
Al wat der tyden ramp heeft tegen u begonnen
Al wat den haet en nyt oyt sal uytwercken connen
En heeft uw innighe gerustheyt noyt ontroert.
| |
| |
Gy wort, door geenen noot, tot tegenspraek vervoert,
Soo vry van toornigheyt als van ontydigh klagen.
Gedoogen is uw ampt; uw liefste lust verdragen;
Voorcomen uw begin; vercleent syn uwen smaek;
Vernedert syn uw end; veracht syn uw vermaek;
Verdrukt syn uwe kroon; en 't lyden uwen zegen.
Soo maekt g'uw vyant self tot uwen lof genegen,
Soo trekt gy 't menschen hert, soo wint gy 't herte Godts:
Gy staet op synen wil soo vast als op een rots,
En sonder tegen ween of lasteren te kreunen,
Betrouwt geheel op hem, die u can ondersteunen.
Soo dee den goeden Job, doen hy, berooft van goet
Door lazery geraekt van hoofde tot de voet,
Als een besmet gediert ten huysen uyt gestooten,
Verwenscht van syne vrou, en naeste deelgenooten
Vol weedom, pyn, en smert, op eenen mesthoop sat;
En van syn machtigh goet het minst niet over had
Dan eenigh scherfstuk, om den etter af te schrepen.
Door gicht-kramp, en kolyk in maegh en darm geknepen,
Doorknaegt, en afgeteert; terwyl syn vleys afsmolt,
De gyl in 't bloet, het bloet in d'aders wiert gestolt,
En 't trillende gebeent door 't brandend vocht dooreeten,
Hy loofde synen Godt, met een gerust geweten,
In d'alderleste smert; en, sonder 't minst geklagh,
Vertroostte syne ziel, door d'aencomst van den dagh,
Wanneer hy, uyt het graf weer levend opgetoogen,
Syn Godt en heylant sou aenschouwen, met syn oogen.
Maer stil; wat held're glans verschynt aen myn gesicht
Uyt dese beesten-stal? Wat nieuw, wat seldsaem licht
Comt, tot een wondere beschouwingh, my bewegen?
Ik sie de lydsaemheyt, ten hemel afgesegen,
| |
| |
Met 't vleysgeworden Woort, dat, door sachtmoedigheyt,
Verneeringh en gedult, de grootheyt wederleyt,
De sterkheyt tegenspreekt, den hoogmoet heeft verwesen.
Ik sie dien grooten Godt, met Vader, een, in wesen,
Verborgen, en bekleedt met eene slavens vorm,
Berooft van macht en cracht, als eenen aerdeworm,
Geleyt in eene krib, vernedert by de beesten.
Ik sie den Opperheer, der seraphyne geesten,
De schoonheyt, wie geen smet nogh 't minste vuyl bevlekt
Door d'eygen lyverey der sondaers overdekt.
O Betleem! o stal! o duystre beesten wooningh!
Hoe aengenaem verschynt gy aen den Opperkoningh,
Wanneer hy in u siet syn menschgeworden Soon.
O krib! hy acht u meer dan eene keysers troon,
Terwyl uw cleyn begryp omvangt den nieugebooren
Die voor syn voeten siet gestrekt de negen kooren.
O slaefgeworden heer! o nederigen Godt!
Den hemel staet verbaest in uw verworpen lot
Terwyl de menschen sigh in hun gemoet verheugen
Wanneer sy u soo cleyn en teer aenschouwen meugen.
O hoogste wysheyt, gy bewyst door uw geboort
Wat roem de lydsaemheyt, wat lof haer toebehoort,
Nadien gy, voor 't genot, van 't ongestoort verblyden,
Vrywilliglyk verkiest verdruckingh, ramp, en lyden.
Nadien gy dus omhelst, voor voorspoet, ongcluk,
Voor soetheyt, bitterheyt, voor troost, verdriet en druk,
Voor toevingh, ongemak, voor heerlykheyt, onteeringh,
Voor vrede, onrustigheyt, voor overheyt, verneeringh,
Voor rykdom, aeremoe, voor overvloet, den noot,
Voor glory d'hoogste smaet, voor 't leven self, de doot.
Soo trekt gy in uw spoor millioenen martelaeren
| |
| |
Die syn, door lydsaemheyt, den bloetwegh ingevaeren.
Ach, die uw voorbeelt siet en lydsaemheyt versteekt
Verdient niet dat gy hem, door uwe liefde ontsteekt.
|
|